چطور با وجود ارتودنسی مسواک بزنیم؟ راهنمای کامل و تایید شده توسط متخصص ارتودنسی

این مطلب بر اساس توصیه‌های تخصصی دکتر صدیقه مویدی، متخصص ارتودنسی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، تهیه و تنظیم شده است.

آیا به تازگی درمان ارتودنسی را شروع کرده‌اید و مسواک زدن برایتان به یک چالش روزانه تبدیل شده است؟ شما تنها نیستید. وجود براکت‌ها، سیم‌ها و تجهیزات ارتودنسی، تمیز کردن دندان‌ها را دشوارتر می‌کند، اما اهمیت آن را دوچندان می‌سازد.

دکتر صدیقه مویدی، متخصص برجسته ارتودنسی، تاکید می‌کند که عدم رعایت بهداشت در این دوران می‌تواند منجر به مشکلاتی جدی مانند پوسیدگی دندان، التهاب لثه و حتی کند شدن روند درمان شود. در این راهنمای جامع، به کمک توصیه‌های ایشان، یاد می‌گیریم که چگونه به بهترین شکل از دندان‌های خود در طول درمان ارتودنسی مراقبت کنیم.

چرا بهداشت دهان در دوران ارتودنسی حیاتی است؟

به گفته دکتر مویدی، تجهیزات ارتودنسی مکانی عالی برای تجمع پلاک‌های باکتریایی و باقی‌مانده‌های غذا هستند. اگر این پلاک‌ها به درستی تمیز نشوند، منجر به شایع‌ترین مشکلات زیر خواهند شد:

• پوسیدگی دندان: به خصوص در اطراف براکت‌ها.
• التهاب و خونریزی لثه (ژنژیویت): ناشی از تجمع پلاک در خط لثه.
• ایجاد لکه‌های سفید روی مینای دندان: که پس از برداشتن براکت‌ها ظاهر ناخوشایندی ایجاد می‌کند.
• بوی بد دهان (هالیتوزیس): به دلیل باقی ماندن ذرات غذا و فعالیت باکتری‌ها.

آموزش گام به گام: چگونه با ارتودنسی مسواک بزنیم؟

برای جلوگیری از مشکلات فوق، باید روش مسواک زدن خود را با شرایط جدید تطبیق دهید. دکتر مویدی توصیه می‌کند پس از هر وعده غذایی مسواک بزنید و از ابزارهای مناسب استفاده کنید.

۱. استفاده از مسواک مخصوص ارتودنسی

از مسواک‌های ارتودنسی که دارای یک شیار V شکل در وسط برس خود هستند، استفاده کنید. این طراحی به شما اجازه می‌دهد تا همزمان سطح دندان و روی براکت‌ها را تمیز کنید.

• روش صحیح: مسواک را با زاویه ۴۵ درجه نسبت به لثه قرار دهید و با حرکات دایره‌ای کوچک و ملایم، ابتدا خط لثه و سپس نواحی بالا و پایین هر براکت را به دقت تمیز کنید.

۲. تمیز کردن فضای بین دندان‌ها و زیر سیم

این مرحله بسیار مهم است و نباید نادیده گرفته شود.

• نخ دندان مخصوص ارتودنسی: از نخ دندان‌هایی که یک سر سفت دارند یا از ابزار عبور دهنده نخ (Threader) استفاده کنید تا بتوانید نخ را به راحتی از زیر سیم اصلی ارتودنسی عبور دهید.
• سوپرفلاس (Superfloss): این محصول سه بخش دارد: یک سر سفت برای عبور از زیر سیم، یک بخش اسفنجی برای تمیز کردن اطراف براکت و یک بخش نخ معمولی برای فضای بین دندان‌ها.
• مسواک بین‌دندانی (Interdental Brush): این مسواک‌های کوچک و مخروطی شکل برای تمیز کردن فضای بین براکت‌ها و زیر سیم‌ها فوق‌العاده مؤثر هستند.

ابزارهای کمکی ضروری برای بهداشت کامل

دهان‌شویه‌ها: یک مکمل قدرتمند

دکتر مویدی نقش دهان‌شویه‌ها را در کاهش باکتری‌ها و تقویت مینای دندان بسیار مهم می‌داند. با مشورت متخصص ارتودنسی خود، از دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید یا ضدباکتری استفاده کنید تا سلامت لثه‌ها و دندان‌هایتان تضمین شود.

واترجت (Water Flosser): شستشو با فشار آب

واترجت ابزاری است که با پاشیدن جریان آب پرفشار، ذرات غذا و پلاک‌ها را از نواحی که دسترسی به آن‌ها دشوار است، پاک می‌کند. این دستگاه یک مکمل عالی برای نخ دندان است، اما جایگزین آن محسوب نمی‌شود.

نقش تغذیه: از چه غذاهایی باید پرهیز کرد؟

تغذیه مناسب نه تنها به سلامت عمومی شما کمک می‌کند، بلکه از آسیب به دستگاه‌های ارتودنسی و دندان‌هایتان نیز جلوگیری می‌کند. دکتر مویدی توصیه می‌کند از مصرف موارد زیر خودداری کنید:

• خوراکی‌های چسبنده: مانند آدامس، تافی، پاستیل و گز.
• غذاهای سفت و شکننده: مانند آجیل، یخ، ته‌دیگ و نان خشک.
• غذاهایی که نیاز به گاز زدن دارند: مانند سیب کامل، هویج خام و بلال (آن‌ها را به قطعات کوچک تقسیم کنید).
• نوشیدنی‌های گازدار و شیرین: که خطر پوسیدگی را به شدت افزایش می‌دهند.

التهاب و خونریزی لثه: چه زمانی نگران شویم و چه کنیم؟

مشاهده کمی التهاب یا خونریزی، به خصوص در ابتدای درمان، طبیعی است. دکتر مویدی در این شرایط توصیه می‌کند:

1. بهداشت را متوقف نکنید: برعکس، با دقت و حوصله بیشتری مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. تمیز کردن ناحیه ملتهب به کاهش التهاب کمک می‌کند.
2. از دهان‌شویه مناسب استفاده کنید: دهان‌شویه‌های ضدالتهاب مانند کلرهگزیدین (فقط با تجویز پزشک و برای مدت کوتاه) می‌توانند مؤثر باشند.
3. به متخصص مراجعه کنید: اگر خونریزی و التهاب شدید بود یا پس از چند روز بهبود نیافت، حتماً با متخصص ارتودنسی یا متخصص لثه خود مشورت کنید.

منبع: ایسنا