سندرم شوهر کتک خورده چیست؟
برای مدت‌ها، باور عمومی این بود که تنها زنان می‌توانند قربانی سندرم همسر کتک‌خورده باشند. این نظریه در دهه ۱۹۷۰ مطرح شد و در دادگاه‌ها برای دفاع از زنان قربانی در برابر متجاوزان مورد استفاده قرار گرفت.
سندرم شوهر کتک‌خورده وضعیتی مشابه سندرم زن کتک‌خورده است و زمانی رخ می‌دهد که یک مرد در یک رابطه صمیمی، مورد آزار عاطفی، جسمی یا جنسی قرار می‌گیرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از مدیسن نت، سندرم شوهر کتک‌خورده وضعیتی مشابه سندرم زن کتک‌خورده است و زمانی رخ می‌دهد که یک مرد در یک رابطه صمیمی، مورد آزار عاطفی، جسمی یا جنسی قرار می‌گیرد. این وضعیت نوعی اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) محسوب می‌شود و در چارچوب خشونت خانگی، آزار خانگی یا خشونت شریک صمیمی قرار می‌گیرد.
خشونت خانگی: مشکلی که برای هر کسی ممکن است رخ دهد
برای مدت‌ها، باور عمومی این بود که تنها زنان می‌توانند قربانی سندرم همسر کتک‌خورده باشند. این نظریه در دهه ۱۹۷۰ مطرح شد و در دادگاه‌ها برای دفاع از زنان قربانی در برابر متجاوزان مورد استفاده قرار گرفت. اما با گذشت زمان و پیشرفت جنبش‌های اجتماعی، روشن شد که مردان نیز ممکن است خشونت خانگی را تجربه کنند. این آگاهی منجر به تغییر نام سندرم زن کتک‌خورده به سندرم همسر کتک‌خورده شد تا نشان دهد که قربانیان خشونت خانگی محدود به یک جنس خاص نیستند.
آیا سندرم شوهر کتک‌خورده یک بیماری روانی است؟
سندرم همسر کتک‌خورده در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) به عنوان یک بیماری مستقل شناخته نشده است. بااین‌حال، بسیاری از علائم آن با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مشترک است. خشونت خانگی همچنین می‌تواند منجر به مشکلات روانی دیگر، از جمله افسردگی، اضطراب و اختلالات خواب شود. در نتیجه، درمانگران معمولاً به جای تمرکز بر سندرم همسر کتک‌خورده، روی درمان PTSD و سایر مشکلات روانی مرتبط کار می‌کنند.
نشانه‌های سندرم همسر کتک‌خورده
خشونت خانگی یک الگوی رفتاری تهدیدآمیز، کنترل‌کننده، تحقیرآمیز و خشونت‌آمیز است که می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت روانی و عاطفی فرد بگذارد. از جمله علائم PTSD ناشی از سوءاستفاده خانگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
علائم روانی و عاطفی:
- کابوس‌ها و خاطرات سرزده
- اضطراب و بی‌قراری مداوم
- ترس و وحشت دائمی حتی در شرایط ایمن
- عزت‌نفس پایین و احساس شرم
- اجتناب از مکان‌ها و افرادی که یادآور تجربه آسیب‌زا هستند
علائم جسمی:
- تعریق شدید و لرزش
- حالت تهوع
- حساسیت بیش از حد به صداهای ناگهانی و استرس محیطی
نکته: همه افراد پس از تجربه خشونت خانگی دچار PTSD نمی‌شوند. داشتن حمایت عاطفی پس از تجربه‌ای آسیب‌زا می‌تواند خطر ابتلا به این اختلال را کاهش دهد.
درمان PTSD ناشی از سوءاستفاده خانگی
درمان PTSD معمولاً شامل ترکیبی از مشاوره روان‌شناختی و دارو است. برخی از موثرترین روش‌های درمانی عبارت‌اند از:
۱. درمان‌های روان‌شناختی:
- درمان شناختی-رفتاری (CBT): کمک به تغییر الگوهای فکری منفی ناشی از سوءاستفاده
- درمان پردازش شناختی: کمک به فرد برای درک و پردازش تجربه آسیب‌زا
- درمان مواجهه طولانی‌مدت: مواجهه تدریجی با خاطرات و احساسات مرتبط با سوءاستفاده
- درمان حساسیت‌زدایی و پردازش مجدد با حرکات چشم (EMDR): کمک به پردازش خاطرات آسیب‌زا و کاهش شدت آن‌ها
۲. دارودرمانی:
در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهایی برای کنترل اضطراب، افسردگی و اختلالات خواب تجویز کنند.
چالش‌های مردان در گزارش سوءاستفاده خانگی
تحقیقات نشان می‌دهد که از هر هفت مرد، یک نفر در طول زندگی خود خشونت خانگی را تجربه می‌کند. بااین‌حال، مردان کمتر از زنان این موضوع را گزارش می‌کنند. برخی از دلایل سکوت مردان قربانی عبارت‌اند از:
- احساس شرم و ترس از قضاوت اجتماعی
- نگرانی از عدم باور دیگران
- ترس از تلافی شریک متجاوز
- ماندن در رابطه به دلیل فرزندان
توجه: اگر شما یا فردی که می‌شناسید مورد سوءاستفاده قرار گرفته است، گزارش آن به یک فرد مورد اعتماد یا سازمان حمایتی اقدامی حیاتی برای محافظت از خود است.
نشانه‌های یک رابطه خشونت‌آمیز
یک شریک متجاوز ممکن است رفتارهای زیر را نشان دهد:
خشونت فیزیکی:
- ضربه زدن، لگد زدن، مشت زدن، گاز گرفتن یا سوزاندن
- خفه کردن یا تهدید به استفاده از سلاح
خشونت روانی و عاطفی:
- تحقیر کردن و کوچک شمردن شما در جمع
- کنترل کردن محل رفت‌وآمد یا ارتباطات شما
- تهدید به آسیب رساندن به شما، فرزندان یا حیوانات خانگی‌تان
- تهدید به افشای گرایش جنسی (در روابط LGBTQ+)
خشونت مالی:
- کنترل درآمد و اموال شما
- جلوگیری از دسترسی به کارت بانکی یا حساب مالی
خشونت جنسی:
- وادار کردن به رابطه جنسی ناخواسته
- سوءاستفاده جنسی با تهدید یا اجبار
اگر این رفتارها را در رابطه خود تجربه کرده‌اید، مهم است که کمک بگیرید و یک برنامه ایمنی تنظیم کنید.
چگونه از خود محافظت کنیم؟
اگر در یک رابطه خشونت‌آمیز قرار دارید، ایمنی شما اولویت دارد. این اقدامات می‌تواند به شما کمک کند:
- ایجاد یک برنامه فرار: وسایل ضروری (مانند مدارک، پول نقد و گوشی) را در مکانی امن نگه دارید.
- ثبت شواهد سوءاستفاده: پیامک‌ها، ایمیل‌ها، تماس‌های ضبط‌شده و گزارش‌های پزشکی را ذخیره کنید.
- با یک فرد مورد اعتماد صحبت کنید: می‌تواند یک دوست، پزشک، وکیل یا یک سازمان حمایتی باشد.
- تماس با مراکز حمایتی: برخی کشورها پناهگاه‌هایی برای مردان قربانی خشونت خانگی دارند.
در آخر
سندرم شوهر کتک‌خورده یک مشکل واقعی است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. خشونت خانگی می‌تواند برای هر کسی، فارغ از جنسیت یا گرایش جنسی، رخ دهد. اگر در رابطه‌ای آسیب‌زا قرار دارید، بدانید که گناه شما نیست و درخواست کمک نشانه ضعف نیست، بلکه اقدامی شجاعانه برای حفظ امنیت و سلامت روانی شماست.
