چرا جوجه‌تیغی گاهی فرزندان خود را می‌خورد؟ (+عکس)

در دنیای حیوانات، رفتار‌هایی مشاهده می‌شود که از دید انسان‌ها عجیب، خشن یا حتی غیرقابل‌درک به نظر می‌رسند. یکی از این رفتار‌ها که ممکن است تعجب‌برانگیز باشد، خورده‌شدن نوزادان توسط مادر است.

به گزارش رازبقا، این پدیده در بسیاری از گونه‌های جانوری دیده می‌شود و جوجه‌تیغی نیز از این قاعده مستثنا نیست. اما چرا جوجه‌تیغی گاهی فرزندان خودش را می‌خورد؟ این رفتار چه دلایلی دارد؟ آیا نشانه‌ای از خشونت است یا غریزه‌ای برای بقا؟

در ادامه این مقاله به بررسی علمی و رفتاری این پدیده می‌پردازیم.

غریزه بقا، نه بی‌رحمی

در نگاه اول، ممکن است چنین رفتاری نشانه‌ای از بی‌رحمی یا اختلال رفتاری به نظر برسد، اما واقعیت کاملاً متفاوت است. جوجه‌تیغی، مانند بسیاری از پستانداران کوچک، به‌شدت تحت تأثیر شرایط محیطی و غریزه بقا قرار دارد. هنگامی که مادر احساس کند احتمال زنده‌ماندن نوزادان پایین است، ممکن است تصمیم بگیرد یکی یا چند تای آنها را بخورد تا انرژی خود را برای بقیه بچه‌ها یا حتی بقای خودش حفظ کند.

استرس یا تهدید محیطی

یکی از شایع‌ترین دلایل این رفتار، استرس و احساس تهدید از سوی محیط اطراف است. اگر جوجه‌تیغی مادر در محیطی پر سر و صدا، پرنور یا شلوغ قرار گیرد، یا اگر انسان‌ها یا حیوانات دیگر بیش از حد به لانه نزدیک شوند، ممکن است دچار اضطراب شده و از روی غریزه تصمیم بگیرد که بچه‌ها را حذف کند تا خطر را کاهش دهد. این واکنش درواقع نوعی مکانیزم دفاعی برای کنترل شرایطی است که مادر آن را تهدیدکننده می‌داند.

تغییر بوی نوزاد

در دنیای حیوانات، بو یکی از مهم‌ترین ابزار‌های شناسایی است.  اگر انسان یا حیوانی به نوزاد جوجه‌تیغی دست بزند، ممکن است بوی او تغییر کند. در این صورت، مادر ممکن است نتواند نوزاد را به‌عنوان فرزند خود شناسایی کند و به اشتباه فکر کند که او «غریبه» است. در چنین شرایطی، مادر به‌صورت غریزی ممکن است نوزاد را بخورد تا از ورود بیگانگان به لانه جلوگیری کند.

کمبود منابع غذایی

در شرایطی که منابع غذایی کافی در دسترس نباشد، جوجه‌تیغی مادر ممکن است تصمیم بگیرد که برخی از نوزادان را حذف کند. این تصمیم غریزی است و با هدف تمرکز انرژی برای زنده نگه‌داشتن بقیه نوزاد‌ها و حفظ خود مادر گرفته می‌شود. از آنجا که مادر نیاز به انرژی زیادی برای شیردهی و مراقبت دارد، اگر احساس کند که بدنش قادر به پشتیبانی از همه نوزاد‌ها نیست، ممکن است به این رفتار متوسل شود.

نوزادان بیمار یا ضعیف

در طبیعت، موجودات زنده تمایل دارند منابع محدود خود را صرف فرزندانی کنند که شانس بیشتری برای بقا دارند.  اگر یکی از بچه‌های جوجه‌تیغی بسیار ضعیف، بیمار یا دارای ناهنجاری باشد، مادر ممکن است او را بخورد تا هم انرژی دریافت کند و هم تمرکز خود را بر نگهداری از فرزندان سالم‌تر بگذارد. این رفتار گرچه از دید انسان بی‌رحمانه به نظر می‌رسد، اما بخشی از استراتژی‌های طبیعی برای حفظ بقاست.

خورده‌شدن نوزادان توسط جوجه‌تیغی رفتاری نادر، اما قابل‌توضیح است. این رفتار نه به‌خاطر بی‌رحمی، بلکه به‌عنوان پاسخی غریزی به شرایط محیطی، فشار روانی، کمبود غذا یا ضعف نوزادان رخ می‌دهد. درک این پدیده از دیدگاه زیست‌شناسی کمک می‌کند تا بتوانیم رفتار‌های جانوران را بهتر بفهمیم و با دیدی واقع‌بینانه‌تر به طبیعت نگاه کنیم.