دریای خزر هم خشک می‌شود؟

بهزاد لایقی با اشاره به برگزاری نشست CASPCOM در روسیه که در آن به تهدیدات جدی پسروی آب دریای خزر و تغییرات اقلیمی پرداخته شد، اظهار کرد: دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه موجود بر روی کره زمین، ورودی آبی به‌جز رودخانه‌های اطراف و همچنین بارش‌ها ندارد.

 به گزارش تسنیم،وی با بیان اینکه تغییرات تراز آب دریای خزر تا حدود زیادی به تغییرات اقلیمی وابسته است، گفت: در چند سال گذشته کاهش بارندگی‌ها در حوزه آبریز دریای خزر و همچنین افزایش تبخیر، منجر به کاهش تراز آب آن شده است.

لایقی ادامه داد: این موضوع تاسیسات ساحلی همچون بنادر و فعالیت‌های شیلاتی به علاوه مبحث گردشگری شهرهای ساحلی اطراف آن را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

وی بیان کرد: خشک شدن تالاب‌های مجاور این دریاچه سبب نابودی ذخایر زیست‌محیطی موجود در آنها شده و زمینه تبدیل شدنشان به کانون‌های گرد و خاک را فراهم می‌کند.

مدیرکل مرکز علوم جوی و اقیانوسی سازمان هواشناسی کشور خاطرنشان‌کرد: در این راستا باید فکر عاجلی برای مشکلات اندیشید و راهکارهای مناسب ارائه کرد که این مهم نیازمند همت پنج کشور اطراف دریای خزر یعنی جمهوری اسلامی ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان است.

وی یادآور شد: از دهه ۷۰ کمیته هماهنگی آب و هواشناسی دریای خزر با حضور نمایندگانی از سازمان‌های هواشناسی پنج کشور یاد شده ایجاد شد که همه ساله مسائل مذکور را مورد بررسی و گزارش‌گیری قرار می‌دهند و شرایط آینده آن را پیش‌بینی می‌کنند.

لایقی اضافه کرد: در موافقت نامه‌ای که این کمیته تهیه و به امضای پنج کشور یاد شده رسانده است، پایش مستمر وضعیت تراز آب و همچنین ایجاد شبکه یکپارچه این کشورها در دستور کار قرار گرفته و همه ساله به میزبانی یکی از این کشورها بررسی جلسات در دستور کار قرار می‌گیرد که جلسه امسال در سنت پترزبورگ روسیه برگزار شد.

وی تصریح کرد: در سال جاری نسبت به سال گذشته کاهش ۳۰ سانتی‌متری تراز سطح آب دریای خزر نسبت به سطح استاندارد اتفاق افتاد که منجر به پسروی آب در شیب‌های کم از جمله سواحل قزاقستان و روسیه شد. این پسروی در سمت ایران کمتر بود، به طوری که بیشترین میزان پسروی در استان گلستان و کمترین آن در گیلان مازندران به ثبت رسید.

وی خاطرنشان کرد: حوضه آبریز رودخانه ولگا به عنوان یکی از منابع اصلی تامین کننده آب دریای خزر، ارتباطی به آب شدن یخ‌های اقیانوس منجمد شمالی ندارد و بیشترین میزان آب دریافتی این رودخانه از رشته کوه‌های قفقاز و اطراف آن است.

این مقام مسئول سازمان هواشناسی یادآور شد: در سال‌های اخیر سدهای متعددی روی ولگا ساخته شد و شاهد کاهش میزان دبی آب این رودخانه بودیم، اما آنطور که روس‌ها اعلام کرده‌اند آب سدها به صورت کنترل شده مورد استفاده قرار می‌گیرد و چنانچه بخواهیم ورودی آب بیشتری از سوی رودخانه ولگا به دریای خزر داشته باشیم باید بهره‌وری از منابع آبی کنترل شده باشد و تصمیم جدیدی در این پنج کشور گرفته شود.

وی ادامه داد: پیش بینی شده طی ۳۰ تا ۴۰ سال آینده با توجه به شرایط اقلیمی، کاهش تراز آب بیشتری در دریای خزر اتفاق بیفتد و بخش عمده‌ای از مناطق شمالی این دریا خشک شود اما اینکه کلاً خشک و از روی نقشه محو شود دور از ذهن است.