آلودگی هوا در ترکیه؛ هیچ شهری هوای پاک ندارد!

عصرترکیه-گزارشی تازه از وضعیت آلودگی هوا در ترکیه نشان می‌دهد که آلودگی به سطحی نگران‌کننده رسیده و با بروز بیماری‌های مرگبار مانند سرطان ریه، بیماری مزمن انسدادی ریه (KOAH) و آلزایمر ارتباط مستقیم دارد.

به گزارش سی ان ان ترک، به گفته کارشناسان، در ترکیه دیگر هیچ شهری با هوای پاک مطابق استانداردهای سازمان جهانی بهداشت وجود ندارد. بر اساس داده‌های «پلتفرم حق هوای پاک» (THHP) در گزارش موسوم به «کاراتاپور ۲۰۲۵»، آلوده‌ترین استان‌های ترکیه ایغدیر، ارزرنجان و کوتاهیه معرفی شده‌اند.

طبق این گزارش، آلودگی ذرات معلق (PM2.5) تنها در یک سال حدود ۱۳۸ میلیارد دلار هزینه اقتصادی بر کشور تحمیل کرده که معادل ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی سال ۲۰۲۴ است. اگر سطح آلودگی به حد توصیه‌شده سازمان جهانی بهداشت کاهش یابد، سالانه دست‌کم ۶۰ هزار نفر در ترکیه از مرگ نجات خواهند یافت.

تنها در دو سال گذشته، بیش از ۱۲۷ هزار نفر در ترکیه به‌دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند. در سطح جهانی نیز طبق گزارش State of Global Air 2024، شمار قربانیان آلودگی هوا ۸٫۱ میلیون نفر بوده است. از میان این موارد، بیش از ۷۰۰ هزار کودک زیر پنج سال قربانی این بحران شده‌اند.

در استانبول نیز وضعیت نگران‌کننده است. بنا بر داده‌های سال ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، آلوده‌ترین مناطق شهر کارتال، اسنیورت، مجیدیه‌کوی و ینی‌بوسنا اعلام شده‌اند، در حالی که هوای پاک‌تر در بویوک‌آدا، شیله، کوم‌کوی و ساری‌یر اندازه‌گیری شده است. به گفته امل تورکر آلپای، مسئول کارزار اقلیم و انرژی در «گرین‌پیس ترکیه»، در منطقه سلطان‌غازی به‌دلیل فعالیت معادن سنگ، مردم در ۲۶۳ روز از سال هوای آلوده تنفس کرده‌اند.

در همین حال، پژوهش جدیدی از دانشکده پزشکی پرلمن دانشگاه پنسیلوانیا که در نشریه JAMA Neurology  منتشر شده، نشان می‌دهد قرار گرفتن در معرض ذرات آلاینده ریز می‌تواند باعث تجمع پروتئین‌های سمی در مغز و تسریع روند زوال شناختی شود. بررسی مغز ۶۰۲ نفر در بازه سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۲۲ نشان داد که افزایش هر واحد در میزان ذرات PM2.5، احتمال بروز آلزایمر را تا ۱۹ درصد افزایش می‌دهد.

در سطح کشور، آمارها نشان می‌دهد که در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، به‌ترتیب ۶۳٬۸۵۱ و ۶۲٬۶۴۴ مورد مرگ زودرس ناشی از آلودگی ذرات معلق ثبت شده است.