مرز آسیا و آفریقا سالانه تا نیم میلیمتر شکاف برمیدارد
زمین آرام و ثابت به نظر میرسد، اما در عمق آن، قارهها به آرامی حرکت میکنند. در خلیج سوئز، گسلی وجود دارد که سالانه حدود نیم میلیمتر از هم فاصله میگیرد و نشان میدهد پوسته زمین بیوقفه درحال فعالیت است.

زمین آرام و ثابت به نظر میرسد، اما در عمق آن، قارهها به آرامی حرکت میکنند. در خلیج سوئز، گسلی وجود دارد که سالانه حدود نیم میلیمتر از هم فاصله میگیرد و نشان میدهد پوسته زمین بیوقفه درحال فعالیت است.
به گزارش زومیت، شواهد تازه نشان میدهد گسل نزدیک مرز دو قاره آفریقا و آسیا، سالانه با سرعتی بسیار کم در حال باز شدن است. این حرکت در گسل خلیج سوئز رخ میدهد که شکستگی عمیقی در پوسته زمین است که در نوار باریک دریای بین سرزمین اصلی مصر و شبهجزیره سینا امتداد یافته است. شبهجزیره سینا همان پلی است که قارههای آفریقا و آسیا را به هم وصل میکند. این گسل در واقع انتهای جنوبی گسل بزرگ دریای سرخ است که حدود ۲۵ میلیون سال پیش بین صفحههای تکتونیکی عربستان و آفریقا شکافته شد.
قبلاً تصور میشد گسل مورد بحث یک گسل شکستخورده و غیرفعال باشد، اما پژوهش جدیدی نشان میدهد این شکاف پوسته زمین، فعالتر از آن چیزی است که تصور میشد. زمینشناسان با بررسی شکل گسل سوئز و موقعیت صخرههای مرجانی قدیمی که اکنون بالاتر از سطح دریا قرار دارند، متوجه شدند پوسته زمین در این ناحیه سالانه تا ۰٫۵۵ میلیمتر درحال شکافتن است.
محققان معتقدند یافتههایشان میتواند نحوه نگاه ما به گسلها و روندهای زمینشناسی را تغییر دهد و حتی کتابهای زمینشناسی را بازنویسی کند. پیشتر تصور میشد گسلها یا کاملاً فعال هستند یا کاملاً غیرفعال، اما شواهد جدید نشان میدهد که این دیدگاه بسیار ساده است.
در واقع، فعالیت گسلها ممکن است طیفی پیوسته داشته باشد و حالتهای مختلفی را تجربه کند؛ گاهی فعالتر، گاهی آرامتر و گاهی تقریباً بدون حرکت. حتی گسلی که تصور میکنیم از سالها پیش خاموش و غیرفعال است، احتمال دارد به آرامی و با سرعتی بسیار کم، اما مداوم، حرکت کند و زمین را به شکل تدریجی بازسازی کند.

حرکت آهسته گسل خلیج سوئز به به معنای جداشدن فوری آسیا و آفریقا نیست. حرکت صفحههای تکتونیکی بسیار پیچیده است و شبکهای از گسلها و تغییرات ظریف را دربرمیگیرد که میلیونها سال طول میکشد تا اثر خود را نشان دهند. بااینحال، در مناطق دیگر، نیروهای تکتونیکی به آرامی زمینه را برای تغییرات عظیم قارهای آماده میکنند.
فعالیت سیستم گسل شرق آفریقا ممکن است باعث شود صفحه تکتونیکی سومالی از صفحه آفریقا جدا شود
نزدیک خلیج سوئز، سیستم گسل شرق آفریقا فعالیت قابلتوجهی دارد و یکی از بزرگترین و طولانیترین گسلهای جهان به شمار میآید. این گسل از کشورهای مختلفی از جمله اتیوپی، کنیا، جمهوری دموکراتیک کنگو، اوگاندا، رواندا، بوروندی، زامبیا، تانزانیا، مالاوی و موزامبیک عبور میکند. فعالیت این گسلها باعث میشود زمینشناسان به آینده زمین و شکلگیری قارهها توجه ویژهای داشته باشند.
شواهد متعدد نشان میدهد نیروهای تکتونیکی در این منطقه میتوانند به تدریج صفحه تکتونیکی سومالی را از صفحه بزرگتر نیوبین یا همان صفحه آفریقا جدا کنند. اگر این اتفاق بیفتد، شکافی در زمین ایجاد میشود که در نهایت دریای جدیدی میتواند آن را پر کند. این فرآیند، که میلیونها سال طول میکشد، درنهایت باعث خواهد شد بخش بزرگی از شرق آفریقا از باقی قاره جدا شود و قاره جدیدی شکل بگیرد.
پژوهش در ژورنال Geophysical Research Letters منتشر شده است.





