۳ افسانه عجیب درباره دیابت

اگر پدر یا مادر هستید، احتمالا به فرزندانتان گفته‌اید دیگر شیرینی نخورید در غیر این صورت دیابت می‌گیرید. این عملا یک هشدار جهانی است که در خانه‌ها منعکس می‌شود، اما نکته مهم در این نهفته است که قند آنطور که ما تصور می‌کنیم باعث دیابت نمی‌شود.

به گزارش همشهری آنلاین، اگر دیابت ریشه در یک داستان شیطانی داشت، شیرینی‌ها به سختی می‌توانستند در نقش‌های فرعی این داستان قرار بگیرند. دکتر آمیت گوپتا، متخصص اطفال و نوزادان در گفت و گو با تایمز آف ایندیا، آنچه را که واقعا در پشت صحنه اتفاق می‌افتد، شرح داد: حقیقت بیشتر به ژنتیک، سبک زندگی، زمان استفاده از صفحه نمایش و نحوه مدیریت انسولین توسط بدن مربوط می‌شود تا به مصرف گاه به گاه شیرینی‌ها و کاپ کیک‌ها. موارد دیابت نه به این دلیل که بچه‌ها شکلات زیاد می‌خورند، بلکه به این دلیل که کمتر حرکت می‌کنند، بیشتر میان وعده می‌خورند و اغلب عوامل خطری را که نمی‌توانند ببینند به ارث می‌برند، افزایش یافته است.

آگاهی زودهنگام می‌تواند داستان را کاملا تغییر دهد. بنابراین قبل از اینکه بشقاب دسر را دور بریزید یا از قند به حد مرگ وحشت کنید، بهتر است بپذیریم این افسانه‌ها واقعیت ندارند، علم را درک کنیم و یاد بگیریم که چگونه فرزندان‌مان را در دنیایی پر از صفحه نمایش، تنقلات و فشار مدرسه، همچنان سالم و سرحال و سرزنده نگه داریم.

دکتر گوپتا گفت: دیابت نه تنها در بزرگسالان، بلکه حتی در کودکان نیز یک اتفاق رایج است. بسیاری از کودکان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و در سکوت رنج می‌برند. وقتی والدین کلمه «دیابت» را می‌شنوند، اولین چیزی که به ذهنشان می‌رسد قند است، اما در واقع، دیابت دوران کودکی بسیار پیچیده‌تر است. این فقط مربوط به خوردن شیرینی نیست؛ بلکه مربوط به نحوه پردازش انسولین توسط بدن است، هورمونی که به کنترل سطح قند خون کمک می‌کند. افزایش موارد دیابت در کودکان به دلیل سبک زندگی بی‌تحرک و عادات غذایی ناسالم است.

او افزود: امروزه کودکان زمان بیشتری را در داخل خانه با وسایل الکترونیکی می‌گذرانند، کمتر حرکت می‌کنند و اغلب غذاهای پرکالری و کم‌ارزش می‌خورند. این امر در کنار استعداد ژنتیکی، خطر مقاومت به انسولین، زمانی که بدن به طور مؤثر از انسولین استفاده نمی‌کند را افزایش می‌دهد. بنابراین، والدین باید علائم هشدار دهنده دیابت در کودکان را درک کنند تا بتوان از آن پیشگیری یا در مراحل اولیه مدیریت کرد. او تعدادی از افسانه‌ها در رابطه با قند و دیابت را بر شمرد و با ذکر یک سری دلایل آن‌ها را رد کرد. در این بخش از مطلب به این افسانه‌های رایج اشاره می‌کنیم.

افسانه ۱: خوردن قند باعث دیابت می‌شود

واقعیت: بسیاری از والدین معتقدند که فقط خوردن شیرینی به تنهایی باعث دیابت نمی‌شود. دیابت نوع ۱ زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس حمله می‌کند. این هیچ ارتباطی با مصرف قند ندارد. حتی عوامل دیگری مانند ژنتیک و سابقه خانوادگی نیز می‌توانند باعث دیابت شوند. یک مطالعه در سال ۲۰۰۳ که در مجله دیابت منتشر شد، نشان داد که کودکانی که سابقه خانوادگی دیابت دارند، سطح انسولین ناشتا و مقاومت به انسولین بسیار بالاتری نسبت به کودکانی که سابقه خانوادگی دیابت ندارند، نشان می‌دهند.

افسانه ۲: فقط بزرگسالان به دیابت مبتلا می‌شوند

واقعیت: دیابت نوع ۲ که زمانی فقط در بزرگسالان دیده می‌شد، اکنون به دلیل رژیم غذایی نامناسب، کمبود ورزش و چاقی در بین کودکان رو به افزایش است. ساعت‌های طولانی تماشای صفحه نمایش، غذاهای فرآوری شده و نوشیدنی‌های شیرین به این خطر می‌افزاید. یک مطالعه طولی دو ساله روی ۶۳۰ کودک در «جاما پدیاتریکس» نشان داد که افزایش چربی بدن (چاقی) به شدت کاهش حساسیت به انسولین و ترشح بیشتر انسولین را حتی در کودکان پیش‌بینی می‌کند. یک مطالعه دیگر در سال ۲۰۱۰ توسط «جاما پدیاتریکس» نشان داد نوجوانانی که دو یا چند ساعت از روزهای هفته را صرف تماشای صفحه نمایش می‌کنند، مقاومت به انسولین بالایی دارند و این امر، عادت‌های کم‌تحرکی را به یک عامل خطر آشکار برای مشکلات متابولیک تبدیل می‌کند.

افسانه ۳: دیابت به معنای کنار گذاشتن تمام غذاهای خوشمزه است

واقعیت: کودکان مبتلا به دیابت ملزم به رعایت اعتدال در مصرف غذا هستند. با این حال، والدین باید مراقب مقدار مصرف باشند. نکته کلیدی، رعایت اعتدال و انتخاب وعده‌های غذایی سالم سرشار از فیبر، غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات است.

چگونه دیابت در کودکان را پیشگیری کنیم؟

دکتر گوپتا یک برنامه متعادل با نکات حیاتی برای کودکان پیشنهاد می‌دهد:

زمان استفاده از صفحه نمایش را محدود کنید: به جای وسایل الکترونیکی، بازی در فضای باز یا فعالیت بدنی را تشویق کنید. کاهش استفاده روزانه از صفحه نمایش می‌تواند به کاهش خطر متابولیک کمک کند.

ورزش منظم را ترویج دهید: حداقل ۶۰ دقیقه فعالیت روزانه از ورزش گرفته تا بازی ساده را هدف گذاری کنید.

بر کیفیت رژیم غذایی تمرکز کنید: به جای نوشیدنی‌های شیرین، غذاهای کامل مانند سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌های بدون چربی و آب را در اولویت قرار دهید.

سلامت خود را زیر نظر داشته باشید: اگر سابقه خانوادگی دیابت وجود دارد، غربالگری منظم قند خون را برای فرزندتان در نظر بگیرید و مراقب علائمی مانند تشنگی بیش از حد یا کاهش وزن بی‌دلیل باشید.

به فرزندان‌تان آموزش دهید: در مورد دیابت به روش‌های متناسب با سن به آن‌ها آموزش دهید و تأکید کنید که دیابت فقط مربوط به قند نیست، بلکه مربوط به نحوه استفاده بدن از انسولین است.

چالشی چند وجهی

دیابت یک «مشکل قند» ساده نیست. این یک چالش متابولیکی چندوجهی است که تحت تأثیر ژن‌ها، سبک زندگی و فیزیولوژی قرار دارد. والدین با درک این پیچیدگی و انجام اقدامات اولیه، می‌توانند به فرزندانشان کمک کنند تا سالم، فعال و آگاه از دیابت باشند، نه اینکه از دیابت بترسند.