پاپ جدید چه کسی خواهد بود؟ واتیکان در سایه رسواییها و دسیسهها
برخلاف تصور عمومی، بسیاری از آیینهای امروز کنکلاو ریشه در تاریخ معاصر دارند. برای مثال، رسم اعلام نتایج رأیگیری با دود سفید و سیاه و همچنین اجبار به برگزاری انتخابات در کلیسای سیستین، از سال ۱۸۷۸ به بعد باب شده است.

با آغاز رسمی فرایند انتخاب پاپ جدید در واتیکان، نگاهها به کنکلاو (گردهمایی کاردینالها برای انتخاب پاپ) دوخته شده است؛ اما این بار نیز، مانند قرون گذشته، انتخاب رهبر جدید کلیسای کاتولیک در فضایی مشحون از رقابتها، کشمکشهای سیاسی و یادآوری رسواییهای تاریخی جریان دارد.
به گزارش عصرترکیه به نقل از روزنامه حریت، انتخاب جانشین پاپ فرانسیس امروز (چهارشنبه، ۷ مه) در حالی آغاز شده که تنش بین کاردینالهای ایتالیایی و فرانسوی همچنان ادامه دارد. گفته میشود هر دو جناح سه سال است که برای نشاندن نامزد مورد حمایت خود بر کرسی پاپی در حال مذاکرهاند، اما تاکنون نتیجهای حاصل نشده است. در همین حال، گمانهزنیها درباره احتمال بروز یک رسوایی تازه، یادآور فصلهای تاریکی از تاریخ پاپی است.
در این گزارش، به یکی از رسواییبرانگیزترین کنکلایوهای تاریخ اشاره شده است: در سال ۱۲۶۸، کاردینالها به دلیل ناتوانی در توافق، توسط مردم محلی در قصری در شهر ویتربو محبوس شدند، پنجرهها با آجر مسدود شد، و کاردینالها تنها با نان خشک و آب زنده نگه داشته شدند. حتی سقف سالن نیز برداشته شد تا شاید تصمیمگیری آسانتر شود. این رویداد منشأ پیدایش واژه “conclave” (به معنای “با کلید”) بود.
در نهایت، پاپ گرگوری دهم انتخاب شد و قوانینی وضع کرد که تا به امروز نیز معتبر هستند؛ قوانینی نظیر قطع ارتباط کاردینالها با دنیای بیرون و رأیگیریهای روزانه. در کنکلاو امسال، بیش از ۱۳۰ کاردینال حق رأی دارند که از نظر شمار رأیدهندگان یک رکورد محسوب میشود.
در میان نامزدهای احتمالی، چهرههایی چون پیترو پارولین (ایتالیا)، پیتر اردو (مجارستان)، ریموند بورک (آمریکا)، ماتئو زوپی (ایتالیا)، لوییس تاگل (فیلیپین)، پیرباتیستا پیتزاباتلا (ایتالیا)، پیتر ترکسن (غنا) و ماریو گرک (مالت) دیده میشوند.
این گزارش همچنین به مواردی تاریخی اشاره میکند که در آن قدرتهای سیاسی با نفوذ در انتخاب پاپها، روند را به نفع خود دستکاری میکردند. از جمله در سال ۱۵۴۹ که شارلکن، امپراتور مقدس روم، به کاردینالها هشدار داد که همه حرکاتشان حتی رفتوآمدشان به دستشویی نیز زیر نظر است.
برخلاف تصور عمومی، بسیاری از آیینهای امروز کنکلاو ریشه در تاریخ معاصر دارند. برای مثال، رسم اعلام نتایج رأیگیری با دود سفید و سیاه و همچنین اجبار به برگزاری انتخابات در کلیسای سیستین، از سال ۱۸۷۸ به بعد باب شده است.
همچنین یکی از جنجالیترین انتخابها در سال ۱۴۹۲ رخ داد؛ زمانی که پاپ الکساندر ششم از خاندان پرنفوذ بورجیا، با رشوههایی چون زمین، پول و مقام، رأی دیگر کاردینالها را خرید. این رسواییها باعث شده تا واتیکان تا امروز نتواند سایه گذشته را از روند انتخاب پاپ کنار بزند.
در قرن چهاردهم نیز یک کنکلاو منجر به بحرانی بیسابقه شد؛ در سال ۱۳۷۸، اختلاف بین کاردینالها به حدی رسید که سه پاپ همزمان منصوب شدند؛ یکی در رم، یکی در آوینیون فرانسه و دیگری در پیزای ایتالیا. این آشوب تا سال ۱۴۱۷ ادامه داشت تا اینکه شورای کلیسایی در آلمان هر سه را برکنار کرد و پاپ جدیدی برگزیده شد.
در پایان گزارش آمده که روند کنکلاو جاری احتمالاً کوتاهتر از گذشته خواهد بود، اما با توجه به تنشهای درونی، گمانهزنیها درباره رسوایی یا بحران بیسابقه در انتخاب پاپ جدید همچنان ادامه دارد.
آیا واتیکان بار دیگر گرفتار بازیهای پشت پرده خواهد شد؟ پاسخ این پرسش در روزهای آینده مشخص خواهد شد.