قطره قطره تا بحران آب

عصرترکیه- تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی، چرخه آب جهان را غیرقابل پیش‌بینی کرده و خشکسالی را به «بلای خاموش» تبدیل کرده است؛ بلایی که آرام پیش می‌رود اما اثرات بلندمدت و چندلایه دارد.

تحلیل‌ها نشان می‌دهد که ذوب شدن یخچال‌های طبیعی به‌طور دائمی منابع آب شیرین را کاهش داده و همراه با رخدادهای شدید اقلیمی،  این چرخه را بی‌ثبات کرده است. کارشناسان تاکید دارند که خشکسالی نه تنها بر کمیت محصولات کشاورزی اثر می‌گذارد، بلکه کیفیت و ارزش غذایی آنها را نیز کاهش می‌دهد.

استفاده از منابع آب شیرین در جهان با افزایش جمعیت و تغییر الگوی مصرف هر سال حدود یک درصد رشد می‌کند و این فشار زیادی بر منابع وارد می‌آورد. گزارش سازمان جهانی هواشناسی نشان می‌دهد که چرخه آب اکنون ناپایدار و شدید شده و نوسان بین خشکسالی و سیل‌ها به چشم می‌خورد.

کارشناسان یادآور می‌شوند که ترکیه یکی از کشورهایی است که بیشترین تأثیر تغییرات اقلیمی را تجربه می‌کند و لازم است در مدیریت منابع آبی، راهکارهای جایگزین در بسیاری از حوزه‌ها اجرایی شود.

در این خصوص شش نکته بیش از همه جلب توجه می‌کند:

چرخه آب جهان با تغییرات اقلیمی غیرقابل پیش‌بینی شده است       
ذوب شدن یخچال‌ها به کاهش دائمی منابع آب شیرین منجر شده و همراه با خشکسالی و رخدادهای شدید آب و هوایی، چرخه آبی را غیرقابل پیش‌بینی کرده است. خشکسالی اکنون به عنوان «بلای خاموش» شناخته می‌شود که آرام پیش می‌رود اما اثرات بلندمدت و چندلایه دارد.

تغییرات اقلیمی، مدیریت آب را بازتعریف می‌کند  
ترکیه یکی از کشورهایی است که بیشترین تأثیر تغییرات اقلیمی را حس می‌کند و لازم است جایگزین‌های مدیریت مصرف در حوزه‌های مختلف اجرایی شود. تغییرات اقلیمی الگوی بارش‌ها را به شدت تغییر داده و برف که منبع اصلی محسوب می‌شود نیز کاهش چشمگیری داشته است.

کاهش منابع ، کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی را تحت تأثیر قرار می‌دهد   
خشکسالی بر ارزش غذایی محصولات اثر می‌گذارد و کاهش بارش به موقع، کیفیت محصولات را نیز کاهش می‌دهد. در بسیاری از کشورها، کشاورزی بیشترین مصرف را دارد و در ترکیه از مجموع ۵۷ میلیارد مترمکعب آب مصرفی سالانه، ۴۴ میلیارد مترمکعب در کشاورزی و برای آبیاری مصرف می‌شود.

تغییرات اقلیمی، محصولات مقاوم به خشکسالی را ضروری کرده است        
در مناطق تراکیا با افزایش دما و کاهش بارش‌ها، بهره‌وری کشاورزی کاهش یافته و کارشناسان و کشاورزان محلی بر اهمیت تنوع محصول مقاوم به خشکسالی برای تولید پایدار تأکید دارند. انتخاب محصول مناسب برای استفاده کمتر از آب، بسته به شرایط منطقه، دما و اختلاف دمای شبانه‌روز متفاوت است.

اثرات خشکسالی از مزرعه تا کارخانه و سفره مردم ادامه دارد
کاهش منابع آب و خشکسالی ناشی از تغییرات اقلیمی، علاوه بر کاهش کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی، بر صنایع غذایی تأثیر منفی می‌گذارد. کارشناسان تأکید دارند که افزایش بهره‌وری در بخش صنعت مستلزم تصفیه آب‌های فاضلاب و استفاده مجدد از آنهاست.

ایجاد سامانه ارزیابی اکولوژیک کیفیت آب ویژه ترکیه     
در پروژه «ایجاد سامانه ارزیابی اکولوژیک کیفیت آب مبتنی بر اکوبخش‌ها» (ECOREG)، سامانه‌ای علمی و بومی برای پایش، حفاظت و مدیریت پایدار اکوسیستم‌های آبی ترکیه ایجاد می‌شود. این سامانه با در نظر گرفتن تفاوت‌های منطقه‌ای کیفیت آب، هر منطقه را بر اساس ویژگی‌های طبیعی خود ارزیابی می‌کند.

اهمیت صرفه‌جویی آب در خانه‌ها افزایش یافته است
تغییرات اقلیمی و افزایش جمعیت، همراه با مصرف نادرست آب در خانه‌ها و هدررفت شبکه، باعث کاهش منابع آبی شده است و نیاز به تغییر رفتار فردی و مدیریت آب ضروری است. بر اساس آمار وزارت منابع آب ترکیه، از مجموع ۵۷ میلیارد مترمکعب مصرف سالانه، حدود ۶.۸ میلیارد مترمکعب معادل ۱۲ درصد در مصارف خانگی مصرف می‌شود.

منبع:آناتولی