پیشگیری از خشکی دهان در روزه‌داری

«روزه» یکی از فرائض دینی مسلمانان است که تاثیرات جدی بر سلامت جسم و روان دارد و تحقیقات متعدد نشان‌دهنده بهبود عملکرد اندام‌های بدن طی روزه‌داری است. البته تغییر عادت های غذایی در این دوران گاه موجب ناراحتی‌هایی می‌شود که خشکی دهان یکی از شایع‌ترین آنهاست. این حالت به‌خصوص طی روزهای نخست ماه رمضان شایع‌تر است اما می‌توان با رعایت برخی توصیه‌ها این حالت را بهبود بخشید.

خشکی دهان به کاهش تولید بزاق دهان اطلاق می‌شود که تحت‌تاثیر عوامل مختلفی است و می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات متعددی بر سلامت دهان و دندان‌ها شود. تغییر در کیفیت و حالت بزاق نیز می‌تواند منجر به خشکی دهان شود.

گرچه کاهش آب بدن شایع‌ترین علت خشکی دهان محسوب می‌شود اما علت های دیگری مانند دیابت نوع 2، بیماری ایدز، آلزایمر و نارسایی مزمن کلیوی در بروز این مشکل نقش دارند. خشکی دهان همچنین به‌عنوان یکی از عوارض جانبی مصرف بعضی داروها محسوب می‌شود. احساس تشنگی شدید، خشکی زبان، مشکل در صحبت‌ کردن و حتی اختلال در بلع غذا از علائم خشکی دهان است.

از آنجا که طی چند ساعت روزه‌داری از خوردن و آشامیدن امساک می‌شود، ممکن است حجم آب بدن کاهش یابد که با علائمی نظیر خشکی دهان بروز پیدا می‌کند. اولین توصیه برای پیشگیری از خشکی دهان، نوشیدن کافی آب و مایعات مفید نظیر دمنوش‌های گیاهی و آبمیوه‌های طبیعی طی فاصله افطار تا سحر است. مصرف سبزیجات و میوه‌ها نیز به‌‌دلیل وجود فیبر بالا و حفظ آب بدن در پیشگیری از احساس تشنگی و تامین آب بدن موثر است. خوردن سیب، آناناس و خیار نیز به تولید بزاق کافی دهان کمک می‌کند.

نکته دیگر اینکه از خوردن غذاهای بسیار چرب و ادویه‌دار نیز بهتر است، پرهیز شود زیرا روند هضم طولانی‌تری دارد و ممکن است با خشکی دهان و به‌خصوص بوی نامطبوع دهان همراه باشد. در مصرف نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز نباید افراط به‌خرج داد زیرا به‌دلیل تاثیر ادرار‌آوری موجب کاهش آب بدن و پیامدهایی مانند خشکی دهان می‌شوند.

نکته دیگر در مورد مصرف مایعات طی ماه رمضان اینکه نباید منتظر احساس تشنگی شد زیرا تشنگی نشان‌دهنده کم‌آبی بدن است. بنابراین، حتما در فاصله افطار تا سحر لازم است در حجم کم اما مرتب مایعات میل شود. این روش علاوه بر تامین آب بدن مانع از احساس نفخ ناشی از مصرف یکباره مایعات می‌شود و روند گوارش را نیز تسهیل می‌کند.