کاخ موزه توپکاپی استانبول

این کاخ باشکوه دوره حکومت عثمانی که یکی از نخستین کاخ‌های ساخته شده به دست پادشاهان این سلسله نیز هست، آموزه به عنوان موزه فعالیت کرده و بازدید از آن برای عموم گردشگران آزاد است.

کاخ توپکاپی استانبول (Topkapı Sarayı) و یا به زبان ترکی استانبولی “طوپقپو سرایی” یک کاخ قدیمی متعلق به دوران حکومت عثمانیان بر ترکیه بوده و در حال حاضر یک موزه بزرگ، باشکوه و منحصر به فرد در استانبول ترکیه می‌باشد. کاخ توپکاپی در طول قرن ۱۵ میلادی به عنوان قصر اصلی و شماره یک حکومت عثمانی و محل اقامت اصلی سلطان و مقر حکومتی امپراتوری بوده است.

ساخت و ساز کاخ توپکاپی استانبول از سال ۱۴۵۹ میلادی دقیقاً ۶ سال پس از تصرف قسطنطنیه به وسیله دولت عثمانی و به دستور سلطان مهمت پادشاه بزرگ دولت عثمانی آغاز گشت و در آن زمان بر این کاخ نام کاخ جدید (Saray-ı Cedîd-i Âmire) نهاده شد تا بتوان آن را از کاخ قدیمی موجود در قسطنطنیه که در میدان بیازیت قرار داشت تمییز داد که در طی جنگ و نبرد تصرف قسطنطنیه آسیب جدی دیده بود و تخریب شد. این کاخ در خلیج شاخ طلایی و در بلندترین نقطه از کوه و تپه مشرف به دریا و در محل تلاقی دریای مرمره با تنگه بسفر قرار دارد. منابع موجود زمان اتمام این قصر را تقریباً در سال ۱۴۶۵ میلادی اعلام کرده‌اند. در قرن ۱۹ میلادی این قصر تغییر نام داد و از آن پس توپکاپی (Topkapı) به معنای “دروازه توپ” نامیده شد.

کاخ توپکاپی طی سالیان دراز و در پی زلزله سال ۱۵۰۹ و آتش سوزی سال ۱۶۶۵ دچار آسیب دیدگی‌هایی شد که هر بار مورد بازسازی قرار گرفت و بیش از پیش گسترش یافت که در آن سال‌ها مسئول گسترش قصر و به ویژه حرم همایونی یک معمار ایرانی به نام علاءالدین یا عاصم علی بود. امروزه کاخ توپکاپی دارای ۴ حیاط و محوطه اصلی و تعداد زیادی بخش‌های و ساختمان‌های کوچک است. زنان و اعضای خاندان در حرم سلطنتی اقامت داشتند و ساختمان شورا نیز محل اقامت وزرا و مقامات ارشد حکومتی و محل تشکیل جلسات امپراتوری بود. اساس ساخت این قصر بر انزوا و وجود حریم سلطنتی استوار بود که این روش پس از آن هم در قصرها و کاخ‌های عثمانی تکرار شد. کاخ توپکاپی استانبول در دوران اوج خود محل زندگی حداقل چهار هزار نفر بوده است.

از پس از قرن ۱۷ میلادی توپکاپی از جلوه افتاد و کاخ‌های جدید دیگری جای آن را گرفتند. پادشاه آن دوره تصمیم گرفت به جای توپکاپی از قصرهای دیگری در نزدیکی تنگه بسفر برای اقامت خود و حرمش و همچنین به عنوان مقر حکومتی استفاده نماید. در سال ۱۸۵۶ سلطان وقت، سلطان عبدالمجید عثمانی تصمیم گرفت پایگاه حکومتش را به قصر دلما باهچه در مجاورت تنگه بسفر منتقل نماید با این حال برخی ارگان‌ها همچنان در کاخ توپکاپی استانبول باقی ماندند که از جمله آن‌ها می‌توان به خزانه داری، ضراب‌خانه سکه‌های حکومت عثمانی و کتابخانه اشاره نمود.

برآوردها حاکی از آن است که کاخ توپکاپی استانبول مساحت تقریبی ۵۹۲٫۶۰۰ تا ۷۰۰٫۰۰۰ متر مربع داشته است. در انتهای غربی و جنوبی کاخ یک پارک گل بسیار بزرگ به نام پارک گلهانه وجود دارد که به نوعی می‌توان گفت مرز این مجموعه کاخ شاهنشاهی به شمار می‌رود.پس از سقوط دولت عثمانی و پایان دوران سلطنت و همزمان با شکل گیری جمهوری ترکیه این کاخ به همراه بسیاری دیگر از کاخ‌ها و بناهای باقی مانده از دوران عثمانی، طی یک فرمان حکومتی از تاریخ ۳ آوریل ۱۹۲۴ همگی به عنوان موزه ثبت و به عنوان اثر ملی زیر نظر شورای فرهنگی قرار گرفتند.

کاخ توپکاپی دارای صدها اتاق و تالار است اما مهم‌ترین قسمت آن بخش حرم سلطنتی، خزانه داری است که هزینه گفته می‌شود. در خزانه داری کاخ توپکاپی الماس Spoonmaker که الماس معروف ۸۶ قیراطی است به همراه خنجر توپکاپی که متعلق به قرن ۱۸ میلادی است نگه داری می‌شوند. علاوه بر این‌ها در این کاخ موزه اقلام و وسایلی چون لباس‌ها و زره‌های دوران عثمانی، آثار مذهبی و نسخ مرتبط با آن دوره نگه داری می‌شود که برای بازدید عموم در آنجا قرار گرفته‌اند.

کاخ توپکاپی استانبول در سال ۱۹۸۵ به عنوان یک میراث ارزشمند جهانی در سازمان یونسکو به ثبت رسیده است.

نحوه دسترسی به کاخ توپکاپی استانبول

کاخ توپکاپی در منطقه فتحیه استانبول قرار دارد که این بخش یکی از قدیمی‌ترین و منحصر به فردترین مناطق استانبول می‌باشد که انبوهی از آثار و بناهای تاریخی را در دل خود گنجانده است. جهت دیدار از کاخ توپکاپی استانبول کافی است که سوار تراموا شوید و در ایستگاه گلهانه پیاده شوید؛ پس از آن تنها چند دقیقه پیاده روی تا ورودی کاخ خواهید داشت.
در اطراف کاخ توپکاپی موزه‌ها قصرهای زیادی از دوران عثمانی وجود دارد که می‌توانید سری هم به آن‌ها بزنید و لذت ببرید به علاوه کافه‌ها و رستوران‌های خوبی نیز در آن محدوده وجود دارد که می‌توانید غذاهای خوش طعم ترکی را در آنجا امتحان نمایید.

یکی از جاذبه‌های گردشگری استانبول که در تور استانبول آژانس‌های گردشگری معمولاً بیشتر اوقات دیداری از آن را برای همراهان و مسافران خود ترتیب می‌دهند، کاخ توپکاپی استانبول می‌باشد که یک کاخ موزه اسرار آمیز متعلق به دوران حکومت عثمانی است که بیش از ۴۰۰ سال محل زندگی و مقر حکومتی پادشاهان این سلسله بزرگ بوده است.
در صورتی که شما هم قصد سفر به ترکیه دارید و به آثار و بناهای تاریخی علاقه مندید حتماً سری به کاخ توپکاپی بزنید چراکه علاوه بر خود کاخ و زیبایی‌های آن، اشیاء ارزشمندی متعلق به دوره عثمانی نیز در این موزه نگه داری می‌شود که حتماً مورد توجه و رضایت شما قرار خواهد گرفت.

در صورت امکان ساعات اولیه روز برای بازدید از این کاخ موزه اقدام کنید چرا که در ساعات پایانی، موزه بسیار شلوغ شده و ممکن است موفق به دیدار تمام بخش‌ها نشوید به علاوه ممکن است آن قدر محو زیبایی‌های این مکان شوید که زمان کم بیاورید پس حتماً در زمان بندی هم دقت لازم را به عمل آورید.