کدام نمک برای مصرف بهتر است؛ نمک دریا، سنگ نمک یا نمک یددار؟
بر اساس توصیه سازمان بهداشت جهانی، بیشترین میزان مصرف این ماده غذایی تا پنج گرم نمک طعام در روز تعیین شده، در حالی که مصرف سرانه نمک در کشور ما دو تا سه برابر بیشتر از این مقدار توصیه شده گزارش شده است.
تمام نمک ها دارای یک ترکیب شیمیایی یکسان به صورت کلرید سدیم است و تفاوت عمده نمک ها در چگونگی استخراج و تولید، قوام، طعم، رنگ و محتوای ید است.
نامگذاری نمک به نمک شیمیایی و طبیعی نادرست است. در نمک چه به رنگ صورتی یا سفید و چه به صورت کریستال های ریز و یا درشت باشد، محتوای سدیم یکسان است. همچنین ارزش غذایی نمک دریا که آن را به عنوان نمک طبیعی تلقی می کنند و نمک یددار تصفیه شده در کارخانه های تولید نمک یددار، یکسان بوده و هر دو نمک حاوی ۴۰ درصد یون سدیم است. بنابراین هر نوع نمکی می تواند باعث افزایش فشار خون شریانی، بیماری های قلبی عروقی و سکته قلبی و مغزی شود و این تصور که نمک طبیعی یا نمک دریا برای درمان فشار خون مفید است، هیچگونه مبنای علمی ندارد.
نمک دریا چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
نمک دریا حاصل تبخیر آب دریا است که در سواحل دریا انباشته می شود و به علت در معرض قرار گرفتن با هوای آزاد و نور خورشید، مقادیر قابل توجهی از ید آن تبخیر می شود. بنابراین دارای ید کافی برای تامین میزان موردنیاز روزانه بدن به این ماده نیست.
همچنین نمک دریا دارای انواع ناخالصی از جمله فلزات سنگین مثل سرب، جیوه و آرسنیک است که خطر سرطان زایی آنها به اثبات رسیده است. از طرف دیگر ورود فضولات شیمیایی کارخانه های صنعتی به داخل آب دریاها و اقیانوس ها، منبع دیگری برای آلودگی نمک دریا محسوب می شود. چنانچه نمک دریا در کارخانه های صنعتی به طور بهداشتی تحت تصفیه قرار گرفته و فلزات سنگین و مواد معدنی اضافی آن حذف شود، بی ضرر است. اما این اقدام به تنهایی کافی نبوده و برای جبران کمبود ید لازم است که در نهایت املاح ید نیز به نمک اضافه شود.
نمک تصفیه شده یددار چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
روند تصفیه و افزودن ید یعنی همان تولید نمک ید دار تصفیه شده که مصرف آن توصیه می شود. در صورتی که نمک از سنگ نمک یا دریا گرفته شود و دو فرآیند تصفیه و ید دار شدن به نحو مناسبی برای آن انجام شود، هر دو نوع نمک برای مصرف مطلوب است.
میزان توصیه شده نمک یددار در گروه های مختلف
به طور کلی به همه افراد جامعه توصیه می شود که از نمک ید دار تصفیه شده استفاده کنند، افراد مبتلا به بیماری های قلبی_عروقی، کلیوی و یا سایر بیماران، لازم است مقدار مصرف روزانه نمک خود را با متخصص تغذیه تنظیم کنند.
همچنین مادران باردار علاوه بر مصرف نمک ید دار از سه ماه قبل از بارداری و در طول بارداری و شیردهی، دست کم به ۱۵۰ میکرو گرم ید اضافی در روز نیاز دارند که با مصرف مکمل های دارویی که از سوی پزشک معالج تجویز می شود تامین می شود.
«کیمیا آسمانی»، کارشناس واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت شهدای والفجر شیراز
