شیوع اسهال و استفراغ کودکان در تابستان

فوق تخصص بیماری‌های عفونی کودکان گفت: باتوجه به شروع فصل تابستان و شیوع اسهال و استفراغ در این فصل به خصوص در کودکان و همچنین افزایش مسافرت‌ها لازم است هموطنان آشنایی هرچند مختصری با علایم و مدیریت درمان این پدیده داشته باشند.

دکتر «جبارعلی صفایی» افزود: بسته به مدت زمان طول کشیدن علایم، اسهال انواعی دارد که شامل حاد، پایدار و مزمن است و بیشتر آنها حاد هستند و معمولا چند روز طول می‌کشند که در موارد معمول (غیر مسافرتی) اکثرا علت ویروسی دارند و نیاز به درمان ضد ویروسی و یا آنتی بیوتیک ندارند.

وی با بیان اینکه در این نوع از اسهال‌ها فقط باید مایع و الکترولیت از دست رفته طی پروسه اسهال جایگزین و جبران شود، گفت: در این مورد باید رژیم خاصی برای کنترل اسهال رعایت شود که برخی از موارد آن شامل مصرف مایعات، او آر اس، ماست، دوغ، آبمیوه طبیعی (شکر اضافه نشود) و نیز اجتناب از مصرف شیرینی جات از جمله آب قند، نبات داغ، نوشابه و آبمیوه صنعتی است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه با عنوان اینکه یکی دیگر از علل اسهال، مسمومیت‌های غذایی است، گفت: این نوع براساس زمان وقوع ممکن است به علت مواد شیمیایی، سموم ترشح شده از برخی باکتری‌ها، حمله خودباکتری به روده باشند که در چنین مواردی نیز اغلب نیاز به مصرف آنتی بیوتیک نبوده و تنها جایگزینی مایعات کفایت می‌کند.

به گفته وی، عامل اصلی اکثر اسهال‌های آبکی یا اسموتیک (از نظر قوام مدفوع) نیز ویروس‌ها هستند که از انواع شایع آن «روتاویروس» است که بیشتر از نوع اسموتیک بوده که در کودکان کم سن و سال اتفاق می افتد و با استفرغ و تب شروع شده به دنبال آن اسهال به دفعات زیاد رخ می‌دهد که در این نوع اغلب این بیماران باوجود اسهال به ظاهر شدید، سرحال هستند و بجز دادن مایع و رژیم اسهالی که در بالا توضیح داده شد اقدام خاصی نیاز ندارند.

دکتر صفایی به یک نوع اسهال در فصل تابستان تحت عنوان اسهال مسافران اشاره کرد و گفت: اغلب اسهال هنگام مسافرت به علت باکتری‌ها و کمتر به علت ویروس‌ها هستند و باوجود علل باکتریال، در بیشتر موارد نیاز به درمان آنتی بیوتیکی ندارند(بجز در موارد خاص که کمتر شایع هستند و پزشک می‌تواند آنها را تشخیص دهد) و جایگزینی مایعات و الکترولیت‌ها کافی است.

وی به برخی نکات بسیار مهم در مدیریت اسهال اشاره کرد و تاکید کرد: در سن زیر ۲ سال و بخصوص زیر ۶ ماه، در صورت بی‌حالی، شیرنخوردن، تب بالا، مشاهده خون در مدفوع، استفراغ نگران کننده و حتما باید حتما به پزشک مراجعه شود.

دکتر صفایی همچنان تاکید کرد: در صورت مشاهده نشانه‌های کمبود مایع در کودک شامل خشکی دهان، کم شدن ادرار، کم شدن اشک، چروکیدگی پوست بخصوص در ناحیه شکم، گودافتادگی چشم‌ها، بیقراری، کاهش اشتها بخصوص عدم احساس تشنگی فورا نیز به پزشک مراجعه شود.

وی همچنین افزود: ضمن رعایت بی توجه نبودن والدین و عدم تعلل در مراجعه آنان به پزشک، کنترل اضطراب و خونسردی ضروری است.

به گفته وی، رعایت بهداشت عمومی از جمله شستشوی دست، دفع استاندارد مدفوع و جلوگیری از تماس مدفوع با دست و دهان کودک در کنترل و درمان اسهال نقش اساسی دارد.