آیا کم آبی بدن را می توان از روی پوست تشخیص داد؟

 آرش نهاوندی: در حالی که راه‌های زیادی برای تعیین اینکه آیا مایعات کافی دریافت می‌کنید وجود دارد، یک ترفند سریع و پنج ثانیه‌ای برای اینکه ببینید آیا بدنتان کم‌آب است یا خیر وجود دارد. این شامل یک تست مستقیم نیشگون گرفتن پوست است که می‌تواند سطح هیدراتاسیون در بدن شما را در کمتر از پنج ثانیه نشان دهد. [ترفند ۵ ثانیه‌ای که نشان می‌دهد بدنتان کم‌آب شده است]

به گزارش همشهری آنلاین، بدین ترتیب که پوست پشت دست خود را نیشگون بگیرید و نوک انگشت خود را همان‌جا فشار دهید. اگر پایین بیاید، نشان می‌دهد بدنتان به اندازه کافی آب دارد. دوباره تلاش کنید، اگر پوستتان این بار به جای اینکه به جای خود بازگردد، به همان شکل نیشگون بماند، نشان می‌دهد آب بدنتان کم شده است. البته کارشناسان معتقدند نظر به اینکه عوامل متعددی در کم آبی بدن دخیل هستند و پوست فقط بخشی از آن است باید در این باره با احتیاط صحبت کرد.

با دکتر محمد علی باقری، کارشناس تغذیه درباره علائم کمبود آب، تظاهرات بیرونی کم آبی بدن و راه حل‌هایی را که در این باره وجود دارد و درباره تست مستقیم و ۵ ثانیه‌ای نیشگون، گفت و گویی انجام داده‌ایم که در پی می‌آید.

باقری درباره علائم کمبود آب گفت: درباره بحث عطش که یکی از پالس‌ها و سیگنال‌هایی است که کم آبی بدن را نشان می‌دهد می‌توان گفت در سیستم فیزیولوژیکی بدن ما الکترولیت‌ها نقش عمده‌ای در واکنش‌ها و رفتارهای حیاتی بافت‌های بدن دارند و آب ماده حلال الکترولیت‌ها است. بنابراین کاهش حلال (یا همان آب) یا به عبارت دیگر غلظت الکترولیت‌ها(یون‌ها و مولکول‌هایی که نقش حیاتی دارند) یا تغییرات مولکولی آن‌ها در بافت به صورت عطش نشان داده می‌شود. به همین دلیل مصرف آب کافی در بدن یکی از نیازهای اساسی هر انسانی در هر سنی است. بستگی به سن و سال و اینکه فرد جوان میانسال یا پیر هم باشد، ندارد. تامین آب بدن یکی از فاکتورهای اصلی ادامه حیات متعادل بافت‌ها است. به ویژه کل سلول، نیاز اولیه سلول آب است.

این کارشناس تغذیه در ادامه توضیح داد: زمانی که دهان شما یا پوست‌تان خشک می‌شود یا در بدن خود احساس سوزش یا خارش می‌کنید، بعضی از این‌ها علائمی است که نشان دهنده کمبود آب بدن است. پوست یکی از بافت‌هایی است که به خوبی نشان می‌دهد بدن ما از نظر میزان آب در چه وضعیتی قرار دارد. یکی از نشانه‌های از دست دادن آب تعریق است. بر اساس این پالس‌هایی که از بافت‌ها می‌گیریم مشخص می‌شود که بدن ما به آب نیاز دارد.

باقری با اشاره به اینکه کم آبی بدن می‌تواند در فصل‌های مختلف خود را به شکل‌های مختلف نشان دهد، گفت: کم آبی به ویژه در فصل تابستان ظهور و بروز بیرونی دارد. کم آبی می‌تواند به شکل گرمازدگی خود را نشان دهد، یعنی می‌تواند بی حالی و حالت کسالت و خستگی به شما دست دهد. این حالت کسالتی که در شما ایجاد می‌شود نشان دهنده کم آبی است.

او درباره راه حل‌های پیرامون مساله کم آبی بدن نیز گفت: حال چه باید کرد، طبق توصیه‌ها معمولا روزانه باید چیزی در حدود بین ۱.۵ تا ۲ لیتر آب مصرف کنیم. یعنی ۶ لیوان با حجم ۲۵۰ سی سی آب بخوریم. می‌توان گفت ابتلا به بیماری‌ها غالبا مانع از آب خوردن نمی‌شود و هیچ بیماری که در آن مصرف آب منع شده باشد، سراغ ندارم. مگر در زمان خونریزی شدید و تصادفات است که باید از رقیق شدن خون جلوگیری کرد.

این‌ها در واقع موارد خاصی هستند. دمای آب هم خیلی مهم است، اگر ما آب سرد بنوشیم عطش‌مان بیشتر می‌شود، باید کاری کنیم عطش یعنی آن پالس‌ها و علائم کم آبی پائین بیاید. بنایراین ما باید ۴ تا ۶ لیوان آب با دمای حرارت محیط بخوریم.

باقری درباره ترفند ۵ ثانیه‌ای که نشان می‌دهد بدنتان کم‌آب شده و شامل یک تست مستقیم نیشگون گرفتن پوست است که می‌تواند سطح هیدراتاسیون شما را در کمتر از پنج ثانیه نشان دهد، گفت: پوست نشان دهنده میزان آب بدن است. پوست اساسا آئینه بدن است. خیلی از بیماری‌ها و مشکلاتی که وجود دارد در پوست منعکس است. پوست بدن مانیفست اطلاعات بدن فرد است.

البته اگر بخواهیم علمی به قضیه نگاه کنیم این مساله‌ای که شما عنوان کردید به کلاژن و الاستین پوست باز می‌گردد. اگر کلاژن و الاستین پوست کم باشد، سبب چروکیدگی و پیری پوست می‌شود، در نتیجه پوست قابلیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد. الاستین قابلیت ارتجاعی دارد، کلاژن مولکولی است که آب را به خود جذب می‌کند. میزان کاهش کلاژن به معنای کم شدن جذب آب است.

زمانی که درباره تست ارتجاعی بودن بدن یا بازگشت پوست به حالت اولیه سخن می‌گوئیم این به کلاژن و الاستین پوست باز می‌گردد، اگر کم باشد یعنی عاملی که می‌توانست پوست را شاداب نگه دارد و آب را در خود حفظ کند کم است. اما این دلیل این نیست که میزان اب بدن شما پائین است. به عنوان مثال فرض کنید اگر کتیرا که یک ماده جاذب آب است در یک بافت یا در یک سازه‌ای کم باشد، این نشان می‌دهد که جذب آب کم است.

اما به این معنی نیست که در آن بافت یا سازه آب جذب نمی‌شود. تمام بخش تشنگی یا کم آبی ما باز می‌گردد به سیستم الکترولیتی بدن ما که تنها یک بخش از تظاهر آن به پوست بازمی‌گردد، بخش خشکی دهان یا ترشح غدد مانند برخی از غدد بزاقی نیز در کم آبی بدن مطرح است. این که بخواهند پوست را ملاکی برای کم آبی بدن قرار دهند را نمی‌شود به قطعیت گفت و باید درباره آن با احتیاط صحبت کرد.