انگشت چکشی؛ از علائم تا درمان‌های خانگی و جراحی
انگشتانان چکشی ناهنجاری شایعی در پا است که باعث خمیدگی غیرطبیعی انگشتانانان می‌شود.
علائم، علل و درمان انگشتانان چکشی
انگشتانان چکشی ناهنجاری شایعی در پا است که باعث خمیدگی غیرطبیعی انگشتانانان می‌شود. این عارضه می‌تواند دردناک باشد و به زخم یا پینه منجر شود.
انگشتانانان چکشی یکی از شایع‌ترین ناهنجاری‌های پا هستند و عوامل متعددی در بروز آن‌ها نقش دارند. خبر خوب این است که می‌توان از بروز این مشکل پیشگیری کرد.
انگشتانان چکشی چیست؟
به گزارش بیتوته، انگشتانانان چکشی ناهنجاری هستند که عمدتاً در پاها دیده می‌شوند و در آن انگشتانان پا حالتی خمیده به خود می‌گیرند که شبیه به چکش است، به همین دلیل به این نام شناخته می‌شوند. بین ۲ تا ۲۰ درصد از جمعیت یا با این مشکل به دنیا می‌آیند یا در دوران کودکی به آن مبتلا می‌شوند. این ناهنجاری معمولاً مفاصل استخوان‌های انگشتانان پا، به‌ویژه انگشتانان دوم، سوم و چهارم را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در برخی موارد نادر، انگشتانان چکشی ممکن است در انگشتانان دست نیز دیده شوند، اما معمولاً به دلایل تروماتیک (آسیب‌های ناشی از ضربه) رخ می‌دهند. برای اطلاعات بیشتر درباره این ناهنجاری، ادامه مطلب را بخوانید.
ویژگی‌های انگشتانان چکشی
ویژگی اصلی این ناهنجاری، خمیدگی غیرطبیعی انگشتانان پا به شکل Z است. این حالت باعث کشیدگی مفصل متاتارسوفالانژیال (MTP) و خم شدن مفصل بین‌فالانژیال دیستال (نزدیک به ناخن) می‌شود. در این شرایط، عضلات، تاندون‌ها و رباط‌هایی که به‌طور معمول انگشتانان را صاف نگه می‌دارند، دچار تغییر می‌شوند.
این مشکل گاهی دردناک است و باعث ایجاد پینه و زخم می‌شود که وضعیت را بدتر می‌کند. این زخم‌ها به دلیل ساییدگی ناحیه خمیده انگشتانان با کفش ایجاد می‌شوند. همچنین، افرادی که به انگشتانان چکشی مبتلا هستند، اغلب به بونیون (برآمدگی کنار انگشتانان شست پا) نیز دچار می‌شوند که این امر ناهنجاری و درد را تشدید می‌کند.
علل ایجاد انگشتانان چکشی
انگشتانان چکشی می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. به‌طور کلی، علل و عوامل خطر این ناهنجاری عبارت‌اند از:
• تروما (آسیب): ضربه، افتادن، شکستگی، فشردگی و رگ‌به‌رگ شدن انگشتانان می‌تواند به رباط‌ها، تاندون‌ها و عضلات آسیب برساند. این آسیب‌ها ممکن است به‌درستی بهبود نیابند یا به‌صورت نادرست ترمیم شوند.
• کفش‌های نامناسب: برخی کفش‌ها با شکل پا سازگار نیستند و فشار زیادی به برخی انگشتانان وارد می‌کنند که منجر به تغییر شکل آن‌ها می‌شود، مانند کفش‌های پاشنه‌بلند یا کفش‌های بسیار تنگ.
• وضعیت نادرست پا: نحوه قرارگیری نادرست پا می‌تواند به این مشکل منجر شود.
• بیماری‌ها: بیماری‌هایی مانند آرتریت، فلج اطفال و دیابت خطر ابتلا به ناهنجاری‌های پا را افزایش می‌دهند.
• ناهنجاری‌های مادرزادی: تغییرات ارثی در آناتومی پا، مانند انگشتانانی که بیش از حد بلند است، می‌تواند شکل انگشتانان را تغییر دهد.
• سن: با افزایش سن، به دلیل شکنندگی استخوان‌ها، خطر ناهنجاری‌های استخوانی افزایش می‌یابد.
• جنسیت: زنان بیشتر در معرض ابتلا به انگشتانان چکشی هستند.
علائم انگشتانان چکشی
علاوه بر تغییر شکل واضح انگشتانان به‌صورت Z، این ناهنجاری معمولاً علائم مشترکی در همه افراد دارد، از جمله:
• درد
• التهاب یا تحریک ناشی از ساییدگی
• زخم یا خراش ناشی از ساییده شدن انگشتانان با کفش
• قرمزی یا برافروختگی پوست
• ایجاد پینه یا میخچه
• ناراحتی هنگام پوشیدن کفش
• مشکل در راه رفتن
• در موارد شدید، اختلال در تعادل
راههای درمان انگشتانان چکشی
درمان انگشتانان چکشی به میزان انعطاف‌پذیری انگشتانان بستگی دارد و بسته به شدت مشکل متفاوت است.
اگر انگشتانان همچنان انعطاف‌پذیر باشد: درمان در این حالت ساده است و فیزیوتراپی تحت نظارت متخصص، روش اصلی درمان است. برخی از اقدامات عبارت‌اند از:
• راه رفتن با کفش‌های پهن و راحت
• استفاده از کفی‌های نرم برای توزیع وزن در کف پا
• اجتناب از پوشیدن کفش‌های پاشنه‌بلند
• بستن انگشتانان با نوار چسب برای قرار گرفتن در حالت طبیعی
• استفاده از آتل و باند (مشابه نوار چسب، اما راحت‌تر)
• انجام تمرین‌هایی برای افزایش انعطاف‌پذیری، مانند کشش انگشتانانان، جمع کردن حوله با انگشتانان پا یا برداشتن تیله با انگشتانانان
• درمان دارویی برای کاهش درد و التهاب پس از ارزیابی پزشکی
• اگر انگشتانان انعطاف‌پذیری خود را از دست داده باشد: در این حالت، جراحی برای اصلاح مفصل و بازسازی آن در حالت طبیعی لازم است. این جراحی معمولاً سرپایی است و نیازی به بستری ندارد. بهبودی نیز نسبتاً سریع است.
بیمار باید به مدت سه هفته از کفش‌های مخصوص استفاده کند. اکثر افراد در صورت عدم بروز عوارض، ظرف یک ماه کاملاً بهبود می‌یابند و از ماه دوم می‌توانند فعالیت‌های بدنی خود را از سر بگیرند.
سوالات متداول درباره انگشتانان چکشی
1. آیا انگشتانانان چکشی قابل پیشگیری هستند؟
بله، با پوشیدن کفش‌های مناسب (پهن و بدون پاشنه بلند)، حفظ وضعیت صحیح پا و انجام تمرینات تقویت‌کننده عضلات پا می‌توان از بروز انگشتانانان چکشی پیشگیری کرد. همچنین، مدیریت بیماری‌هایی مانند دیابت و آرتریت می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
2. آیا انگشتانانان چکشی در کودکان شایع است؟
بله، برخی کودکان به‌صورت مادرزادی یا در دوران رشد به این ناهنجاری مبتلا می‌شوند. تشخیص زودهنگام و استفاده از کفش‌های مناسب یا آتل می‌تواند به اصلاح مشکل کمک کند.
3. آیا انگشتانانان چکشی همیشه دردناک هستند؟
خیر، در برخی موارد، به‌ویژه اگر انگشتانان هنوز انعطاف‌پذیر باشد، ممکن است بدون درد باشد. اما ساییدگی با کفش یا فشار مداوم می‌تواند باعث درد و التهاب شود.
4. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر متوجه تغییر شکل انگشتانانان، درد، التهاب، زخم یا مشکل در راه رفتن شدید، بهتر است هرچه سریع‌تر به پزشک یا متخصص پا (پودیاتریست) مراجعه کنید.
5. آیا جراحی انگشتانانان چکشی خطرناک است؟
خیر، جراحی انگشتانانان چکشی معمولاً ایمن و سرپایی است. عوارض نادر هستند، اما مانند هر جراحی، خطر عفونت یا تأخیر در بهبودی وجود دارد. پزشک شما خطرات را توضیح خواهد داد.
6. آیا ورزش می‌تواند به بهبود انگشتانانان چکشی کمک کند؟
بله، تمریناتی مانند کشش انگشتانانان، جمع کردن حوله با انگشتانانان پا یا برداشتن اشیای کوچک با انگشتانانان می‌تواند انعطاف‌پذیری را افزایش دهد، به‌ویژه در مراحل اولیه.
7. آیا انگشتانانان چکشی می‌توانند به مشکلات دیگر منجر شوند؟
بله، اگر درمان نشوند، ممکن است باعث بونیون، زخم‌های مزمن، عفونت یا مشکلات تعادل شوند که راه رفتن را دشوار می‌کنند.
8. آیا انگشتانانان چکشی ارثی هستند؟
بله، ناهنجاری‌های مادرزادی یا ساختارهای ارثی پا (مانند انگشتانانان بیش از حد بلند) می‌توانند خطر ابتلا به انگشتانانان چکشی را افزایش دهند.
جمع بندی
انگشتانان چکشی یکی از شایع‌ترین ناهنجاری‌های انگشتانان پا هستند و عوامل متعددی در بروز آن‌ها نقش دارند. در نهایت، اگر در پاهای خود احساس ناراحتی یا درد دارید، حتماً با پزشک مشورت کنید، به‌ویژه با یک متخصص پا (پودیاتریست). تشخیص زودهنگام این ناهنجاری، پیش‌آگهی بهتری به همراه دارد.
