«یائسگی مردانه» چیست و چه تفاوتی با تغییر هورمونی زنان دارد

با افزایش سن، بدن انسان دستخوش تغییرات متعددی می‌شود که بخش قابل توجهی از آن‌ها ناشی از دگرگونی‌های هورمونی است. اگرچه این تغییرات در هر دو جنس رخ می‌دهد اما روند و شدت آن در مردان و زنان متفاوت است.

به گزارش Interesting Engineering، زنان افت شدید و ناگهانی هورمونی را در دوران یائسگی تجربه می‌کنند اما مردان معمولا قادرند سطح تستوسترون خود را حتی تا دهه هشتم زندگی در محدوده طبیعی حفظ کنند.

همان‌طور که نشریه لایو‌ساینس گزارش کرده ‌است، اگرچه تغییرات هورمونی بر بدن مردان تاثیر می‌گذارد اما این تاثیرات به خاموشی کامل سیستم تولیدمثل مانند آنچه در بدن زنان رخ می‌دهد، منجر نمی‌شود.

مدیر کلینیک مردان در دانشگاه یوسی‌ال‌ای (UCLA) در گفت‌گو با لایو‌ساینس توضیح داد که «آندروپوز» یک اصطلاح غیرعلمی است، در حالی که یائسگی یک اصطلاح رسمی پزشکی محسوب می‌شود.

با وجود این، مردان نیز با افزایش سن، تغییرات فیزیولوژیک و علائم خاصی را تجربه می‌کنند. این تغییرات، اگرچه با یائسگی زنان متفاوت است اما می‌تواند بر کیفیت زندگی آن‌ها تاثیر بگذارد.

به گزارش وب‌سایت هلث‌لاین، یائسگی مردانه عمدتا مردان بالای ۵۰ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

کاهش سطح تستوسترون می‌تواند علائمی چون خستگی، بی‌خوابی، اختلال نعوظ و حتی گرگرفتگی را به همراه داشته ‌باشد.

آندروپوز و یائسگی هر دو پیامد کاهش سطح هورمون‌ها در بدن هستند. در طول زندگی، هورمون‌های ما دائما در حال تغییر و تحول‌اند چرا که مسئولیت تنظیم عملکرد تمام سلول‌های بدن را بر عهده دارند.

هورمون‌های کلیدی، به‌ویژه تستوسترون و استروژن، نقشی حیاتی در سلامت باروری ایفا می‌کنند. این هورمون‌ها نه تنها بر توانایی تولیدمثل تاثیر می‌گذارند بلکه در حفظ سلامت عمومی بدن نیز نقش مهمی دارند.

در مردان، میزان تستوسترون در آغاز دوران بلوغ پایین است اما در طول بلوغ جنسی به تدریج افزایش می‌یابد.

بر اساس گزارش‌ هلث‌لاین، از حدود سن ۳۰ سالگی، سطح تستوسترون در بدن مردان شروع به کاهش تدریجی می‌کند. این کاهش به طور میانگین حدود یک درصد در سال است.

بر اساس یافته‌های لایو‌ساینس اگرچه با افزایش سن، بدن مردان تستوسترون کمتری تولید می‌کند، با این حال بسیاری از مردان قادرند سطح تستوسترون خود را در محدوده‌ای که از نظر پزشکی «طبیعی» تلقی می‌شود، حتی تا سن ۸۰ سالگی و فراتر از آن حفظ کنند.

این امر نشان می‌دهد گرچه کاهش تستوسترون با افزایش سن، امری طبیعی است اما لزوما به معنای افت شدید یا ناگهانی این هورمون در تمامی مردان نیست.

بر خلاف مردان، زنان تجربه‌ای متفاوت و قطعی را پشت سر می‌گذارند و به طور حتم از دوره یائسگی عبور می‌کنند.

این مرحله، تحولی ناگهانی و اغلب چالش‌برانگیز است که در انتهای دوران باروری زنان رخ می‌دهد و به پایان چرخه‌های قاعدگی می‌انجامد.

در باور عموم این مساله پذیرفته شده ‌است که یائسگی می‌تواند تاثیرات عمیق و گسترده‌ای بر ابعاد مختلف زندگی زنان داشته ‌باشد.

یک استاد روان‌پزشکی از دانشگاه پیتزبورگ در گفت‌وگو با روزنامه نیویورک تایمز اظهار داشت که ۸۵ درصد از زنان، علائم یائسگی را تجربه می‌کنند.

با این حال به گفته او نیازهای زنان در نظام مراقبت‌های بهداشتی به شکل مناسبی مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

او افزود: «این امر نشان‌دهنده تحمل فرهنگی بالای جوامع نسبت به رنج زنان است. متاسفانه، مشکلات مرتبط با یائسگی اغلب به عنوان مساله‌ای کم‌اهمیت تلقی می‌شود.»

بر خلاف مردان که به طور معمول و در صورت نبود سایر مشکلات سلامتی می‌توانند این دوره را بدون نیاز به مداخلات پزشکی خاص سپری کنند، زنان با چالش‌های منحصر به فردی روبه‌رو می‌شوند.

یائسگی که گاه از آن به عنوان «اخته شدن شیمیایی» یاد می‌شود، می‌تواند برای برخی زنان نیازمند هورمون-درمانی باشد.

این دوره با علائمی چون نوسانات خلقی، تعریق شبانه و اختلال در تمرکز (مه ذهنی) همراه است.

نکته قابل تامل این است که بخش چشم‌گیری از زنان، بین ۴۹ تا ۹۴ درصد، از آگاهی کافی درباره این مرحله حیاتی از زندگی خود برخوردار نیستند.

بسیاری از مردان نیز از تغییراتی که در بدنشان رخ می‌دهد بی‌اطلاع هستند که می‌تواند بر سلامت روان آن‌ها نیز تاثیر بگذارد.

آندروپوز را با یائسگی اشتباه نگیریم

بر اساس گزارش منتشر شده در لایو‌ساینس، علم پزشکی هنوز به‌طور دقیق نمی‌داند چرا تولید تستوسترون با افزایش سن کاهش می‌یابد. با این حال این فرآیند بخشی طبیعی از چرخه زندگی انسان به شمار می‌رود.

پژوهش‌گران به تازگی موفق به شناسایی هورمونی در بدن زنان در دوران شیردهی شده‌اند که به حفظ سلامت و استحکام استخوان‌هایشان کمک می‌کند.

این یافته علمی نویدبخش روش‌های درمانی جدید برای مقابله با پوکی استخوان در سنین بالا است.

چون سطوح پایین تستوسترون با عوارض سلامتی مانند دیابت، فشار خون بالا، افزایش کلسترول، بی‌خوابی و کاهش کلی انرژی همراه است، مردان می‌توانند با ورزش منظم، رعایت رژیم غذایی متعادل و در برخی موارد مصرف مکمل‌های تستوسترون، مراقب سلامت خود باشند.

تخمدان‌های زنان نیز مقدار اندکی تستوسترون تولید می‌کنند که نقش مهمی در تقویت میل جنسی و حفظ سلامت جنسی آن‌ها دارد.

در واقع، کاهش سطح تستوسترون می‌تواند بر سلامت زنان نیز تاثیر منفی بگذارد. از این رو، توجه به تعادل هورمونی برای هر دو جنس حائز اهمیت است.

علائمی مانند خستگی مفرط، ضعف عضلانی و نوسانات خلقی می‌تواند نشانه‌ای از عدم تعادل هورمونی، به ویژه در سطح تستوسترون باشد.

در صورت مشاهده این علائم، بررسی وضعیت هورمونی به وسیله متخصص، توصیه می‌شود.

با افزایش سن، هم مردان و هم زنان دستخوش تغییرات فیزیولوژیک می‌شوند.

آگاهی از این تغییرات طبیعی بدن در طول زندگی، به حفظ سلامت و کیفیت زندگی بهتر کمک می‌کند و اطلاع‌رسانی در این زمینه برای سلامت جوامع سودمند خواهد ‌بود.