کشنده‌ترین عنکبوت دنیا کجا زندگی می‌کند؟
کدام عنکبوت در میان عنکبوت‌های سمی از بقیه کشنده‌تر است؟ برای پی بردن به پاسخ این سوال مقاله زیر را بخوانید.
عنکبوت‌ها در همه جا یافت می‌شوند و از آنجایی که تقریبا تمامی ۴۳هزار گونه شناسایی شده عنکبوت‌ها سمی هستند، بنابراین احتمال اینکه اکثر مردم در جایی با یک عنکبوت سمی روبرو شده باشند، بسیار زیاد است.
این خبر ترسناکی است، اما خبر خوب این است که تنها ۲۵ گونه شناخته شده از آنها باعث آسیب جدی به انسان‌ها می‌شوند. اما کشنده‌ترین عنکبوت کدام است؟
از کشنده‌ترین عنکبوت‌ها(یا حداقل آنهایی که اغلب به عنوان عامل مرگ یا آسیب جدی به انسان‌ها شناخته می‌شوند) می‌توان به عنکبوت‌های تارقیفی(Atrax)، عنکبوت‌های پشت قرمز و بیوه سیاه(از خانواده Latrodectus)، عنکبوت‌های سرگردان موز (Phoneutria) و عنکبوت‌های منزوی(Loxosceles) اشاره کرد.
اما حتی این عنکبوت‌های کشنده، با سم قوی و نیش‌هایی که آماده سوراخ کردن پوست هستند، برای انسان خطرناک نیستند.
انجمن مراکز کنترل سم آمریکا(AAPCC)، در سال ۲۰۲۱، تنها یک مورد مرگ ناشی از نیش عنکبوت را گزارش کرده است. استرالیا که محل زندگی برخی از سمی‌ترین عنکبوت‌های جهان است، از دهه ۱۹۸۰ تاکنون هیچ مرگ ناشی از نیش عنکبوت را گزارش نکرده است.
ریک وتر، یکی از همکاران بازنشسته تحقیقات در بخش حشره‌شناسی دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید، که تحقیقاتش بر روی عنکبوت‌های مهم در علم پزشکی متمرکز بوده است می‌گوید: «رو در رو شدن با عنکبوت‌های مرگبار بسیار نادر است. با در نظر گرفتن همه اتفاقات بدی که ممکن است برای شما بیافتد، اگر بزرگترین نگرانی شما عنکبوت‌ها هستند، پس شما زندگی خوبی دارید.»
عنکبوت‌های تارقیفی، به خاطر سمی که دارند، در صدر فهرست مرگبارترین عنکبوت‌ها قرار دارند. سم این عنکبوت‌ها که بومی استرالیا هستند، آنقدر قوی است که نیش آنها می‌تواند در عرض چند دقیقه باعث مرگ شود. وتر در گفتگو با لایو ساینس گفت: ” احتمالا عنکبوت تار قیفی و بستگانش مرگبارترین نوع عکنبوت‌ها هستند. نیش عنکبوت تار قیفی سیدنی (Atrax robustus) می‌تواند یک کودک نوپا را در عرض ۵ دقیقه و یک کودک ۵ ساله را در عرض ۲ ساعت بکشد. از زمان ساخت پادزهرها در دهه۱۹۸۰ تاکنون هیچ کس از نیش این عنکبوت‌ها نمرده است.
عنکبوت تارقیفی
عنکبوت‌های سرگردان موز که به سادگی با نام عنکبوت موز، یا عنکبوت سرگردان شناخته می‌شوند، بومی برزیل هستند و فعال‌ترین سم عصبی را در بین عنکبوت‌ها دارند. اما آنها رده پایین‌تری را در فهرست مرگبارترین عنکبوت‌های جهان دارند، زیرا سم آنها نسبتا کند عمل می‌کند و زمان کافی برای درمان آن وجود دارد.
عنکبوت‌های منزوی، که معروف‌ترین آنها عنکبوت منزوی قهوه‌ای است در ایالات متحده آمریکا یافت می‌شوند. آنها علت بیشتر آسیب‌های ناشی از عنکبوت‌ها هستند. نیش دردناک آنها باعث بدن درد و تب می‌شود و ماه‌ها طول می‌کشد تا آسیب‌های ناشی از آن بهبود یابد. اما گزش آنها به ندرت کشنده است.
تنها عنکبوت‌هایی که هم ردیف با عنکبوت تارقیف از کشنده‌ترین عنکبوت‌ها محسوب می‌شوند، عنکبوت پشت قرمز استرالیایی یا همان عنکبوت بیوه سیاه در ایالات متحده هستند. علت اینکه آمار گزیدگی و آسیب این دو عنکبوت بالاتر از آمار گزیدگی عنکبوت‌های تارقیفی است، این است که آنها انسان‌های بیشتری را می‌گزند.
لیندا ریور، بوم‌شناس رفتاری در دانشگاه کرنل که مطالعات او بر روی عنکبوت‌ها متمرکز است، در ایمیلی به لایوساینس گفت: «سمی‌ترین گونه‌ها (یعنی عنکبوت‌های تار قیفی سیدنی، عنکبوت‌های سرگردان برزیلی) افراد زیادی را نمی‌کشند و نمی‌گزند. ستاره‌های این داستان، بیوه‌های سیاه هستند که به طور گسترده در همه جا پراکنده هستند.”
توجه به این نکته مهم است که با وجود گزارش‌های سالیانه AAPCC در مورد آمار گزیدگی عنکبوت‌ها، در واقع دستیابی به آمار واقعی مرگ و میرها یا عوارض ناشی از گزیدگی عنکبوت‌ها آسان نیست.
راد کرافورد، متصدی عنکبوتیان در موزه برک در دانشگاه واشنگتن در سیاتل، نیز در ایمیلی به لایو ساینس گفت: «سالانه تعدادی از مرگ‌های انسانی در اثر نیش عنکبوت‌ها اتفاق می‌افتد. با این حال، از دیدگاه علمی، تقریباً هیچ یک از این اسناد، مبتنی بر شواهد نیستند.»
کرافورد می‌گوید: بسیار نادر است که یک قربانی نیش عنکبوت، وقتی عنکبوتی را روی پوست خود می‌بیند، و گاز گرفتگی را احساس می‌کند، همان عنکبوت را بگیرد و برای تجزیه و تحلیل نزد یک پزشک (چه برسد به یک متخصص عنکبوت) بیاورد. او افزود: «عملاً تمام گزارش‌های «نیش عنکبوت» که درباره آن می‌شنوید، از جمله مواردی که به مراکز سم‌زدایی گزارش شده‌اند، از این باور سرچشمه می‌گیرند که اگر چیزی شما را نیش زده و آن را ندیده‌اید، حتما یک عنکبوت بوده است.»
بیوه سیاه
ریور با بیان این حرف تکرار کرد:«من زمان بسیار زیادی را صرف تلاش برای ردیابی میزان مرگ و میرهای ناشی از نیش عنکبوت‌ها کرده‌ام و این آمار بسیار پایین است. زیرا آمار دقیقی در این مورد وجود ندارد، اما واضح است که تعداد زیادی از مردم توسط عنکبوت‌ها کشته نمی‌شوند.»
با در نظر گرفتن اینکه آمار دقیقی از گزش عنکبوت‌ها وجود ندارد، موزه استرالیا ادعا می‌کند که سالانه در حدود۲۰۰۰ نفر توسط عنکبوت‌های پشت قرمز گزیده می‌شوند و از سال ۱۹۸۰، برای درمان نیش عنکبوت قیفی حدودا به ۱۰۰ نفر پادزهر داده شده است. به گزارش سالانه AAPCC در سال ۲۰۲۱، حدود۳۵۰۰ گزش عنکبوت در ایالات متحده گزارش شده، و حدود ۴۰ مورد از آنها دچار پیامدهای بالینی شدید شده‌اند.
۹ مورد از این پیامدهای جدی، به بیوه‌های سیاه نسبت داده شده است؛ و ۲۹ مورد از آنها و تنها یک مرگ در این سال مربوط به عنکبوت‌های منزوی قهوه‌ای بوده است. در گزارش AAPCC مربوط به سال ۲۰۲۰، که ۷ مورد از آنها نیش وخیم بیوه سیاه و ۲۳ تای آنها مربوط به نیش عنکبوت منزوی قهوه‌ای بود، هیچ موردی از مرگ و میر گزارش نشده است.
و این یعنی حتی کشنده‌ترین عنکبوت‌ها نیز، خیلی کشنده نیستند. کرافورد می‌گوید:« نیش واقعی هر نوع عنکبوت به انسان (چه عنکبوت‌های خطرناک و چه بی‌خطر) بسیار نادر است. مثلا خود من در تمام طول مدت کاری‌ام، ده‌ها هزار عنکبوت زنده را با دستان خالی نگه داشته‌ام.تنها سه تای از آنها مرا نیش زده‌اند، اما هیچ کدام از آنها تاثیر قابل توجهی نداشتند. بنابراین وقتی مردم به من می‌گویند که شبها عنکبوت‌ها به رختخوابشان می‌آیند و آنها را نیش می‌زنند، من فقط تعجب می‌کنم.»
وتر بر این باور است عنکبوت‌ها در پایین لیست چیزهایی قرار می‌گیرند که باید نگران آنها باشید!
