آیا ممکن است اسرائیل “منطقی” شود؟

عصرترکیه – کاخ سفید اخیراً شاهد تحولات دیپلماتیک جالبی بوده است. دیپلماسی که معمولاً به‌عنوان یک هنر شناخته می‌شود، حوزه‌ای است که در آن سیاستمداران و بوروکرات‌ها باید با دقت و حساسیت عمل کنند.

اخیراً، در دفتر بیضی‌ شکل، نوعی دیپلماسی غیرمعمول در حال اجرا است. اگرچه رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ در اصول خود از شیوه‌های دیپلماتیک معمول فاصله دارد، اما در واقع، او در چارچوب دیپلماسی‌ای که با اهداف سیاسی‌اش هماهنگ است، عمل می‌کند. تنش‌های ایجاد شده در دیدارهای اخیر با ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین و بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل نیز به همین دلیل است.

دیدار ترامپ و نتانیاهو در 7 آوریل، هم به‌دلیل مسائل مربوط به ترکیه و هم به‌دلیل مواضع ترامپ، خبرساز شد و توجه ویژه‌ای به کلمه “منطقی” یا “مناسب” که ترامپ برای نتانیاهو استفاده کرد، جلب شد. این عبارت که به معنای عقلانی و منطقی است، در رسانه‌ها استفاده شد و شاید برای اولین بار بود که رئیس‌جمهور آمریکا در مقابل رسانه‌ها از یک نتانیاهو  به‌طور علنی خواسته بود که در قبال یک کشور سوم “منطقی” باشد. اما چرا؟

در حقیقت، اتحاد استراتژیک بین ایالات متحده و رژیم صهیونیستی یکی از روابط کمیاب و برجسته در سطح جهانی است. از زمان تأسیس اسرائیل، واشنگتن همواره از این دولت حمایت‌های نظامی و امنیتی فراوانی کرده است. این حمایت‌ها به‌ویژه در زمینه‌های دفاعی و سیاست خارجی فراتر از نیازهای این کشور بوده است. حتی در طول رقابت‌های انتخاباتی ریاست‌جمهوری 2024، یکی از موضوعات اصلی این بود که کدام یک از نامزدها بیشتر از رژیم صهیونیستی حمایت می‌کند.

با این حال، از زمان وقوع نسل‌کشی غزه، برخی از اختلافات در روابط دوجانبه مشاهده شده است. اگرچه حمایت ایالات متحده از اسرائیل در زمینه‌های نظامی، مالی و سیاسی ادامه دارد، ولی رفتارهای تهاجمی و بی‌پروای اسرائیل هزینه‌هایی ایجاد کرده و برخی از سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا را با چالش مواجه کرده است.

از دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما، اسرائیل با رفتارهای خود گاهی موجب شده که سیاست‌های ایالات متحده به بن‌بست برسد و این کشور را در مناقشات خاورمیانه گرفتار کند. به‌ویژه در دوره جدید ریاست‌جمهوری ترامپ، ایالات متحده تمام تمرکز خود را بر بازیابی قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی گذاشته است، و گرفتار شدن در مسائل خاورمیانه مطلوب نیست.

اما این به معنای کاهش یا محدود شدن حمایت‌های ایالات متحده از اسرائیل نیست. بلکه به این معناست که روابط باید به سمت “منطقی‌تر” بودن پیش برود. بنابراین، هنگامی که ترامپ از اسرائیل خواسته است که در مسائل سوریه “منطقی” باشد، در واقع خواسته‌ای از اسرائیل دارد که نشانه های آن در روابط دوجانبه ایالات متحده و اسرائیل قابل مشاهده است: عادی‌سازی روابط!

ترامپ در همین دیدار بر موضوعات مختلفی مانند کمک‌های سالانه 4 میلیارد دلاری به اسرائیل و تصمیم‌گیری در مورد تعرفه گمرکی 17 درصدی تأکید کرده است، که نشان‌دهنده این است که روابط بین دو کشور به‌طور کامل مطلوب نبوده و برخی نارضایتی‌ها وجود دارد.   
سفر سریع بنیامین نتانیاهو به ایالات متحده و درخواست او برای حمایت در زمینه سوریه نشان می‌دهد که تحولات به‌نفع اسرائیل پیش نمی‌رود و اسرائیل به‌دنبال حمایت است. در سوریه، رقابت آشکاری بین اسرائیل و ترکیه برای نفوذ در منطقه وجود دارد. اسرائیل تمایل دارد که وضعیت تقسیم‌شده در سوریه ادامه یابد و قدرت دولت دمشق ضعیف بماند. در مقابل، ترکیه به‌دنبال تقویت نهادهای سیاسی در سوریه است و به‌طور بالقوه می‌تواند در زمینه‌های امنیتی و دفاعی حمایت‌هایی ارائه دهد.

اسرائیل با افزایش تنش‌ها در منطقه و تهدیدات مختلف به‌ویژه در سوریه و غزه، عملاً تهدیدات امنیتی جدی ایجاد کرده است. ترامپ نسبت به رفتارهای تهاجمی اسرائیل در این مناطق نگرانی دارد و خواسته است که نتانیاهو به‌ویژه در رابطه با سوریه و ترکیه “منطقی” باشد.

در نهایت، این ممکن است نشان‌دهنده یک روند عادی‌سازی در روابط ایالات متحده و اسرائیل باشد، اما در مورد اسرائیل حتی زمانی که با ترامپ مواجه است، دستیابی به یک دیپلماسی منطقی و عقلانی ممکن است دشوار باشد.

منبع-آناتولی

ترجمه اختصاصی و بازنویسی- عصرترکیه