آیا سالمندان هم دچار افسردگی می شوند؟

آمارهای رسمی کشور می‌گویند ۱۵ درصد از سالمندان درگیر حداقل یکی از اختلالات روانی هستند.

آن طور که آمارها می‌گویند، حدود ۶۰ درصد از ایرانی‌ها درگیرِ دست‌کم یکی از اختلالات و بیماری‌های روانی هستند و ۱۵ درصد از این افراد در گروه سالمندی قرار دارند.

افسردگی و انواع اضطراب از شایع‌ترین اختلالات روانی سالمندان هستند. این در حالی است که خیلی از افراد تصور می‌کنند سالمندان دچار اختلالات روانی از جمله افسردگی نمی‌شوند و گوشه‌گیری و کم‌حرفی و در خود فرو رفتنِ آنها کاملا طبیعی است.

طهورا جَربان، روانشناس و مشاور اما در این رابطه می‌گوید: شیوع افسردگی اتفاقا در سنین سالمندی؛ یعنی در گروه سنی بالای ۶۵ سال بسیار بالا است و حتی به آمار ۱۵ درصدی افسردگی این گروه سنی باید به دید تردید نگاه کرد. چراکه آمار قطعا بالاتر از این حرف‌ها است.

جربان می‌گوید: تنهایی و انزوا، مشکلات جسمی و داروها، کاهش فعالیت‌های اجتماعی و در بسیاری از موارد مشکلات مالی و اقتصادی مهم‌ترین عوامل افسردگی سالمندان در کشور ما هستند. بسیاری از سالمندان همسر خود را از دست داده‌اند و فرزندان شان ازدواج کرده‌اند و سر خانه و زندگی خودشان هستند و وقت نمی‌کنند هر روز پیگیر حال آنها شوند.

درضمن مشکلات مالی خیلی راحت می‌تواند یک فرد سالمند را به سمت افسردگی و حتی افکار خودکشی سوق بدهد. الان بسیاری از سالمندان در کشور ما زیر ۱۰ میلیون تومان حقوق می‌گیرند و این در حالی است که تعداد زیادی فرزند و نوه و مهمان و برو بیا دارند و با این مستمری ناچیز، جلوی عزیزان خود دچار حس شرمندگی و استرس یا اضطراب می‌شوند. اضطرابی که اگر در آنها استمرار پیدا کند، قطعا تبدیل به افسردگی یا سایر اختلالات روانی خواهد شد.

این روانشناس در پاسخ به این سوال که آیا تامین سلامت روان سالمندان راهکاری دارد، توضیح می‌دهد: تامین سلامت روان در هر سنی راهکار دارد و در سنین سالمندی اتفاقا بیشتر و جدی‌تر باید دنبال راهکار برای سلامت روان بود. متاسفانه خیلی از اطرافیان سالمندان وقتی کم‌حرفی و گوشه‌گیری آنها را می‌بینند، فکر می‌کنند طبیعی است. در حالی که نه تنها طبیعی نیست، بلکه خیلی هم خطرناک اسن و باید برای رفع این احوالات تلاش کرد و راهکار پیدا کرد.

جربان به مهم‌ترین راهکارها برای تامین سلامت روان سالمندان اشاره می‌کند و می‌گوید: ورزش یا فعالیت بدنی منظم، فعالیت‌های اجتماعی، ارتباط و معاشرت با دیگران، تغذیه سالم، خواب به‌موقع، فعالیت‌های ذهنی مستمر و روزانه مثل شعر خواندن، کتاب خواندن، جدول حل کردن و …، کمک کرفتن از مشاور و روانشناس و … می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی روانی سالمندان کمک کند و از بروز افسردگی و مشکلات روانی دیگر پیشگیری کند.

این روانشناس توصیه می‌کند که در دورهمی‌ها و بازی‌های خانگی که همه بزرگسالان در آنها شرکت می‌کنند، باید سالمندان را هم مشارکت داد تا احساس پیری و زیادی بودن نکنند. چراکه این احساس می‌تواند فرد سالمند را به ورطه بیماری‌های روانی بکشاند.

سالمندان به خاطر سن و سال و شأنی که در بین فرزندان خود دارند، معمولا از مشکلات روحی خود حرفی نمی‌زنند یا به ندرت درباره آن صحبت می‌کنند. پس ما باید حواس‌مان باشد که کم‌حرفی یا سکوت آنها را طبیعی ندانیم و حمل بر خوبیِ احوال آنها نکنیم. همان طور که مراقب فرزندان خود هستیم، همان قدر و حتی بیشتر باید از سالمندان خود مراقبت کنیم و آنها را تنها نگذاریم.