وقتی بدن هشدار می‌دهد اما ما نمی‌شنویم!(دیابت خاموش)

دیابت خاموش معمولاً در مراحل اولیه دیابت نوع ۲ دیده می‌شود و تا زمانی که آسیب جدی به بدن وارد نشده، ممکن است فرد متوجه ابتلای خود نشود. شناخت نشانه‌های پنهان و بررسی‌های دوره‌ای می‌تواند از عوارض خطرناک این بیماری پیشگیری کند.

دیابت خاموش چیست؟

به گزارش خبرنامه، دیابت خاموش به حالتی گفته می‌شود که فرد به دیابت نوع ۲ مبتلا است، اما هیچ نشانه آشکار یا شدید و مزاحمی احساس نمی‌کند. این وضعیت ممکن است سال‌ها ادامه داشته باشد و در این مدت، آسیب‌های جدی به کلیه‌ها، چشم‌ها، اعصاب و عروق خونی وارد کند.

علائم پنهان یا خاموش دیابت که نباید نادیده گرفته شوند

علائم دیابت خاموش عبارتند از:

1. احساس خستگی مزمن و بی‌دلیل

بدن افراد دیابتی نمی‌تواند به‌درستی از گلوکز برای تولید انرژی استفاده کند، بنابراین حتی با تغذیه مناسب هم ممکن است خستگی شدید و دائمی را تجربه کنند.

2. تاری دید یا تغییرات بینایی تدریجی

بالا بودن قند خون بر عدسی چشم تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث تاری دید شود. این تغییرات معمولاً آرام و بدون درد اتفاق می‌افتند و ممکن است فرد آن را به افزایش سن نسبت دهد.

3. عفونت‌های مکرر، به‌ویژه قارچی یا پوستی

قند خون بالا محیط مناسبی برای رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها فراهم می‌کند. عفونت مکرر واژینال در زنان، یا عفونت پوستی و ادراری در مردان می‌تواند هشدار خاموشی برای دیابت باشد.

4. زخم‌هایی که دیر خوب می‌شوند

دیابت خاموش بر گردش خون و عملکرد سلول‌های ترمیم‌کننده تأثیر می‌گذارد. اگر بریدگی‌های کوچک، زخم‌های پای دیابتی یا ترک‌های پوستی دیرتر از حد معمول بهبود می‌یابند، ممکن است نشانه‌ای از دیابت باشد.

5. افزایش یا کاهش وزن بی‌دلیل

برخی افراد بدون تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی، دچار کاهش یا افزایش وزن می‌شوند که می‌تواند نشان‌دهنده اختلال در سوخت‌وساز قند خون باشد.

6. احساس تشنگی یا خشکی دهان

حتی اگر فرد متوجه تشنگی شدید نشود، خشکی غیرعادی دهان یا نیاز مکرر به نوشیدن آب می‌تواند نشانه بالا بودن قند خون باشد.

7. بی‌حسی، مورمور شدن یا گزگز دست و پا

افزایش قند خون، به اعصاب آسیب می‌زند. اگر احساس بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن مکرر در اندام‌ها دارید، باید سطح قند خونتان بررسی شود.

8. تغییر در خلق‌وخو یا کاهش تمرکز

قند خون ناپایدار بر عملکرد مغز نیز تأثیر می‌گذارد. احساس تحریک‌پذیری، زودرنجی، یا مشکل در تمرکز می‌تواند با دیابت خاموش مرتبط باشد.

9. تغییرات پوست، به‌ویژه تیره شدن اطراف گردن و زیر بغل

پوست مخملی‌شکل و تیره‌رنگ در برخی نواحی بدن ممکن است نشانه مقاومت به انسولین باشد، که یک زنگ خطر برای دیابت خاموش محسوب می‌شود.

چه کسانی در معرض دیابت خاموش هستند؟

افراد بالای ۴۰ سال، به‌ویژه اگر سابقه خانوادگی دیابت داشته باشند
افراد چاق یا دارای اضافه وزن
کسانی که سبک زندگی کم‌تحرک دارند
زنان بارداری که دچار دیابت بارداری شده‌اند
افرادی با فشار خون یا کلسترول بالا
کسانی که استرس مزمن دارند یا خواب کافی ندارند

تشخیص دیابت خاموش چگونه انجام می‌شود؟

تنها راه قطعی تشخیص دیابت خاموش، آزمایش خون است. آزمایش‌هایی که ممکن است پزشک برای شما تجویز کند:

FBS (قند خون ناشتا)
HbA1c (میانگین قند خون سه‌ماهه اخیر)
تست تحمل گلوکز (OGTT)

افرادی که در گروه پرخطر قرار دارند، حتی در صورت نداشتن علائم، باید هر ۶ ماه تا یک سال این تست‌ها را انجام دهند.

چگونه از دیابت خاموش پیشگیری یا آن را کنترل کنیم؟
1. اصلاح سبک زندگی

پیروی از رژیم غذایی سالم، با کربوهیدرات‌های کم‌قند و سبزیجات بیشتر
کاهش مصرف قندهای ساده، نوشابه‌ها و شیرینی‌جات
فعالیت بدنی منظم مانند پیاده‌روی روزانه، شنا یا دوچرخه‌سواری

2. کنترل وزن و کاهش چربی شکمی

حتی کاهش ۵ تا ۱۰ درصد وزن در افراد با اضافه‌وزن، خطر پیشرفت دیابت را به شدت کاهش می‌دهد.

3. مدیریت استرس و خواب کافی

استرس مزمن و خواب ناکافی می‌توانند حساسیت به انسولین را کاهش دهند. تکنیک‌های آرام‌سازی و خواب شبانه منظم بسیار مؤثرند.

4. چکاپ‌های منظم و خودمراقبتی

با انجام دوره‌ای تست قند خون و مشاوره با پزشک، می‌توان از پیشرفت دیابت جلوگیری کرد یا آن را در مراحل اولیه کنترل کرد.

نتیجه‌گیری

دیابت خاموش، آرام و بی‌صدا در بدن پیشروی می‌کند، اما اثرات آن می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد. خستگی‌های مداوم، بی‌حسی اندام‌ها، تاری دید، یا حتی عفونت‌های پوستی، ممکن است هشداری برای بررسی سطح قند خون باشند. اگر در گروه‌های پرخطر هستید یا این علائم را تجربه می‌کنید، بهتر است با پزشک مشورت کرده و آزمایش‌های مربوطه را انجام دهید. پیشگیری و تشخیص زودهنگام، کلید کنترل دیابت و جلوگیری از عوارض طولانی‌مدت آن است.