راز جوش شیرین در یخچال: آیا واقعا بوی بد را می‌گیرد؟ (یک دانشمند مواد غذایی پاسخ می‌دهد!)

احتمالاً برای شما هم پیش آمده که در یخچال را باز کرده‌اید و با بوی نامطبوعی مواجه شده‌اید که با انزجار در را بسته‌اید. و به همان اندازه محتمل است که کسی در زندگی‌تان توصیه کرده باشد یک کاسه جوش شیرین در آن یخچال بدبو قرار دهید تا بوها از بین بروند. آیا این ایده که جوش شیرین می‌تواند بوی بد یخچال را از بین ببرد، حقیقت دارد؟

به گزارش عصر ترکیه به نقل از eatingwell، برای پاسخ به این سوال، در گفتگو با دکتر کریستین برگمن، متخصص تغذیه و دارای دکترای علوم غذایی (Ph.D., RD)، استاد تغذیه و علوم غذایی در دانشگاه نوادا،  چیزی که متوجه شدیم این بود که اگرچه ممکن است حقیقتی در توانایی جوش شیرین برای خنثی کردن بوها وجود داشته باشد، اما شاید آنقدر که دوستان یا اعضای خانواده‌ی اصرار کننده به شما گفته‌اند، مؤثر نباشد.

پاسخ یک دانشمند: بله، نه، یا شاید؟

دکتر برگمن در مورد توانایی جوش شیرین برای کاهش بوی بد یخچال گفت: «نمی‌توانم با بله یا خیر پاسخ دهم، بلکه با شاید، یا اینکه احتمالاً در برخی شرایط مؤثر است اما نه در همه موارد.» او افزود: «تحقیقات مستقیم کمی وجود دارد که به طور خاص اثربخشی جوش شیرین در کاهش بوی یخچال را بررسی کرده باشد.»

کیفیت بوزدایی جوش شیرین

جوش شیرین، که همان سدیم بی‌کربنات (NaHCO_3) است، یک محصول قلیایی است، به این معنی که در مقیاس pH نسبتاً بازی (basic) است. وقتی در غذاهایی مانند مافین یا پنکیک استفاده می‌شود، با یک ماده اسیدی واکنش نشان داده و گاز دی‌اکسید کربن (CO_2) تولید می‌کند، که باعث ایجاد حباب و بافتی سبک و پفکی می‌شود. بدون آن، محصولات پخته شده شما سفت و نامطلوب خواهند بود. همین ایده واکنش جوش شیرین با اسید به توضیح اینکه چگونه می‌تواند قدرت یک بوی خاص را کاهش دهد، کمک می‌کند.

دکتر برگمن گفت: «یافته‌های مطالعات مرتبط نشان می‌دهد که احتمالاً تحت شرایط خاصی فوایدی دارد. به عنوان مثال، جوش شیرین در محیط‌های آزمایشگاهی مختلف نشان داده است که با خنثی کردن ترکیبات اسیدی و فرار، به کاهش بوها کمک می‌کند.»

جوش شیرین از آنجایی که بازی است، بهترین عملکرد را در خنثی کردن یا به حداقل رساندن بوهای اسیدی دارد. بوی اسیدی هر چیزی است که ترش به نظر می‌رسد، که می‌تواند شامل محصولات، لبنیات و گوشت فاسد شده باشد. جوش شیرین با این ترکیبات اسیدی واکنش نشان می‌دهد و pH آن‌ها را تغییر داده و ترکیبی خنثی‌تر ایجاد می‌کند.

می‌توانید با یک مثال خارج از آشپزخانه تصویر واضح‌تری از این موضوع داشته باشید. اگر، مانند من، سگی داشته‌اید که روی فرش خرابکاری کرده، احتمالاً جوش شیرین روی آن فرش پاشیده‌اید تا بوی تند و اشک‌آور ادرار را کاهش دهید. ادرار بوی کاملاً اسیدی دارد و جوش شیرین قلیایی به خنثی کردن آن کمک می‌کند، به خصوص اگر جوش شیرین مقداری از ادرار را به طور فیزیکی جذب کند. اما درست همانطور که جوش شیرین نمی‌تواند آن بوی تند را به طور کامل از بین ببرد، احتمالاً تمام بوهای یخچال شما را نیز به طور کامل حذف نخواهد کرد.

چه چیزی باعث ایجاد بوی بد در یخچال می‌شود؟

دکتر برگمن توضیح داد که علاوه بر غذاهای با بوی قوی مانند غذاهای دریایی و برخی پنیرها، یخچال شما ممکن است بوها را از مواد غذایی فاسد یا در حال تجزیه جذب کند که گازهایی مانند آمونیاک (NH_3)، ترکیبات گوگردی و آمین‌ها را منتشر می‌کنند. حتی میوه‌ها و سبزیجات تازه نیز می‌توانند بو منتشر کنند. همانطور که پس از برداشت به متابولیسم خود ادامه می‌دهند، گازهایی مانند اتیلن و اسیدهای آلی آزاد می‌کنند.

آن ظرف نگهداری پر از باقی‌مانده‌های غذای چند هفته‌ای که در پشت یخچال پنهان شده، می‌تواند بوهای کهنگی و حتی ترش ایجاد کند. ریخت و پاش‌ها و سطوح کثیف نیز می‌توانند بوهای شدیدی در یخچال شما ایجاد کنند. جوش شیرین ممکن است به خنثی کردن برخی از این بوها، به خصوص اگر اسیدی باشند، کمک کند. اما شاید بهتر باشد یخچال خود را با آب و صابون یا، حدس زدید، جوش شیرین به خوبی تمیز کنید. جوش شیرین می‌تواند به عنوان یک ساینده برای از بین بردن لکه‌ها یا ریخت و پاش‌ها در یخچال شما عمل کند و با این کار به خنثی کردن بوها کمک کند.

جوش شیرین تا چه مدت مؤثر است؟

شرکت آرم اند همر (Arm & Hammer) قدرت بوزدایی جوش شیرین را تبلیغ می‌کند و حتی جعبه‌هایی با کناره‌های سوراخ‌دار می‌فروشد که مخصوص جذب بو در یخچال یا فریزر طراحی شده‌اند. این شرکت توصیه می‌کند که هر ۳۰ روز یک جعبه را تعویض کنید، که نسبت به توصیه قبلی یعنی هر ۳ ماه، کاهش یافته است. طبق وب‌سایت آن‌ها، «پیام جدید تعویض ۳۰ روزه بر اساس تلاش‌های تحقیقاتی مداوم ما برای درک فرآیند حذف بو و تولید بو است.»

همچنین می‌توانید یک کاسه یا بشقاب کوچک جوش شیرین را در یخچال خود قرار دهید تا به خنثی کردن آن بوهای اسیدی کمک کند. حواستان باشد از آن جوش شیرین برای پخت و پز استفاده نکنید، زیرا ممکن است برخی از بوهای نامطبوع یخچال شما را به خود جذب کرده باشد.

نتیجه‌گیری نهایی

در حالی که جوش شیرین ممکن است تا حدی بوی یخچال را از بین ببرد، مطالعات کمی وجود دارد که دامنه کامل توانایی‌های بوزدایی آن را بررسی کرده باشند. با این حال، از آنجایی که یک محصول نسبتاً بازی است، در کاهش بوهای اسیدی نسبتاً مؤثر است و بنابراین می‌تواند آن بوها را خنثی کند (اما احتمالاً از بین نمی‌برد). برای بهترین نتیجه، علل ایجاد بو در یخچال خود را از بین ببرید، که ممکن است شامل تمیز کردن کامل تمام سطوح یخچال با جوش شیرین یا صابون باشد.