رژیم فستینگ با بدن چه می کند؟

این روزها رژیمی به نام OMAD (مخفف عبارت «یک وعده غذا در روز» یا فستینگ) مورد توجه خیلی‌ها قرار گرفته؛ از بازیگران معروف هالیوود گرفته تا چهره‌هایی مثل ریشی سوناک.

به گزارش روزیاتو، اما با وجود محبوبیت روزافزون این رژیم، بسیاری از متخصصان تغذیه در سراسر جهان نسبت به آن نگران‌اند؛ چون نوعی از روزه‌داری متناوب است که به شکلی افراطی اجرا می‌شود.

گفته می‌شود کریس مارتین، خواننده گروه کلدپلی، بعد از آشنایی روش رژیم فستینگ از طریق بروس اسپرینگستین که همسرش هم طرفدار آن است، خودش به آن پایبند شده است.

با این حال، کارشناسان تأکید دارند که این روش ممکن است تنها در کوتاه‌مدت تأثیرگذار باشد و در بلندمدت می‌تواند سلامت فرد را به خطر بیندازد؛ از مشکلات گوارشی تا بیماری‌های قلبی جدی.

در همین حال، یک ویدیوی آموزشی که اخیراً در فضای مجازی منتشر شده و بازدید زیادی هم داشته، به شکل دقیق و هشداردهنده‌ای نشان می‌دهد که بدن در زمان روزه‌داری، ساعت‌به‌ساعت چه واکنش‌هایی از خود نشان می‌دهد.

در این ویدیو گفته می‌شود که چهار ساعت بعد از خوردن غذا، بدن هضم را متوقف می‌کند و وارد مرحله‌ای می‌شود که برای تأمین انرژی، چربی و عضله‌ها را مصرف می‌کند. به این مرحله «کاتابولیک» می‌گویند.

بعد از گذشت ۱۲ ساعت، بدن وارد حالت روزه‌داری کامل می‌شود. در این مرحله، قند خون به پایان رسیده و کبد شروع به تجزیه چربی‌های ذخیره‌شده می‌کند تا آن‌ها را به اسیدهای چرب به نام «کتون» تبدیل کرده و به‌جای سوخت مصرف کند.

اما سطح بالای کتون‌ها در خون ممکن است خطرناک باشد. افزایش شدید آن‌ها می‌تواند باعث «کتواسیدوز» شود، حالتی که خون بیش از حد اسیدی می‌شود و اگر درمان نشود، ممکن است جان فرد را تهدید کند.

تحقیقات همچنین نشان داده‌اند که ماندن طولانی‌مدت در این حالت می‌تواند برای قلب مضر باشد و احتمال سکته و حملات قلبی را افزایش دهد.

برخی ادعا می‌کنند که روزه‌داری تا ۱۶ ساعت می‌تواند باعث فعال شدن فرایندی به نام «اتوفاژی» شود؛ یعنی سلول‌ها شروع به پاک‌سازی اجزای فرسوده و آسیب‌دیده خود می‌کنند.

اما پژوهش‌ها هشدار می‌دهند که اگر این فرایند بیش از حد ادامه یابد، ممکن است باعث مرگ سلولی شده و در نهایت به اندام‌های حیاتی بدن آسیب برساند.

طرفداران رژیم OMAD معتقدند این روش باعث افزایش تمرکز، بهبود عملکرد ذهنی و راحت‌تر شدن مدیریت وزن می‌شود.

این رژیم برای نخستین بار در اوایل دهه ۲۰۰۰ توسط لیز هرلی، مدل و بازیگر بریتانیایی، معروف شد. او به خاطر اندام متناسبش در آن زمان بسیار مورد توجه بود و حتی زنان جوان‌تر نیز به او غبطه می‌خوردند.

لیز هرلی که حالا ۵۷ سال دارد، خودش اعتراف کرده که بعد از به دنیا آمدن پسرش، تنها یک وعده در روز غذا می‌خورده و حتی شب‌ها گرسنه می‌خوابیده است.

البته رژیم‌های متناوب دیگری هم وجود دارند که بر پایه همین منطق طراحی شده‌اند؛ مثل برنامه غذایی ۱۶:۸ که در آن فرد ۱۶ ساعت روزه می‌گیرد و در ۸ ساعت باقی‌مانده (معمولاً بین ۱۰ صبح تا ۶ عصر) می‌تواند آزادانه غذا بخورد.

این نوع رژیم نسبت به رژیم سخت ۵:۲ قابل‌تحمل‌تر است؛ در رژیم ۵:۲ فقط دو روز در هفته باید کالری دریافتی را به ۵۰۰ کالری محدود کرد.

در چنین رژیم‌هایی، بدن به‌جای دریافت انرژی از غذا، به مصرف چربی‌های ذخیره‌شده روی می‌آورد و این روند می‌تواند به کاهش وزن سریع‌تر کمک کند.

با این حال، ابیگیل رابرتس، متخصص تغذیه ورزشی، هشدار داده که اگر وعده غذایی روزانه شامل تمام مواد مغذی موردنیاز بدن نباشد، این روش اصلاً سالم نیست؛ به‌ویژه اگر برای مدت طولانی اجرا شود.

او می‌گوید تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف تنها یک وعده غذا در روز ممکن است باعث کمبود مواد ضروری بدن شود و در نتیجه، فرد دچار مشکلاتی مثل خستگی، ضعف سیستم ایمنی و کاهش توانایی ذهنی شود.

رابرتس همچنین هشدار می‌دهد که این نوع رژیم ممکن است باعث پرخوری در همان وعده شود که خودش می‌تواند منجر به ناراحتی‌های گوارشی مثل نفخ و یبوست شود.

او البته تأکید می‌کند که روزه‌داری متناوب می‌تواند برای برخی افراد مفید باشد.

با این حال، به کسانی که قصد دارند به‌سرعت وزن کم کنند؛ به‌خصوص در این ایام سال که افراد زیادی در تلاش برای رسیدن به تناسب اندام هستند؛ توصیه کرده که حتماً با پزشک مشورت کنند.