چرا کبد درد می کند؟

کبد یکی از بزرگترین و حیاتی ترین اندام های بدن شماست که صدها عملکرد ضروری را انجام می دهد، از جمله دفع مواد زائد از خون، فیلتر کردن مواد شیمیایی موجود در داروها، الکل و غذا و ذخیره مواد مغذی.

به گزارش عصر ترکیه به نقل از health، درد کبد را به سختی می توان تشخیص داد زیرا کبد گیرنده های درد ندارد. اما اگر درد کبد را تجربه می کنید، ممکن است دردی در اطراف شکم و کمر خود احساس کنید. هنگامی که کبد ملتهب، آسیب دیده یا تحت تاثیر بیماری کبد قرار می گیرد، به بافت محافظ اطراف (که به کپسول گلیسون معروف است) فشار وارد می کند. این بافت پر از اعصاب حساس به درد است که به مغز شما هشدار می دهند که ممکن است مشکلی در کبد شما وجود داشته باشد.

درد کبد در کجا احساس می شود؟

کبد در قسمت بالایی سمت راست شکم شما، پشت دنده های پایین و زیر دیافراگم قرار دارد. اغلب درد کبد را در قسمت بالایی سمت راست شکم، نزدیک قفسه سینه احساس خواهید کرد. گاهی اوقات، مشکلات کبد باعث درد در سایر نواحی بدن مانند شانه، کمر و معده می شود.

احساس درد کبد بسته به علت آن، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. با این حال، اکثر افراد اغلب یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه می کنند:

دردهای مبهم و مداوم در قسمت بالایی شکم

احساس پری یا نفخ

دردهای تیز و تیرکشنده که می آیند و می روند

حساسیت به لمس در قسمت بالایی شکم

اگر درد کبد شما ناشی از یک بیماری زمینه ای کبد باشد، ممکن است علائم دیگری همراه با درد را تجربه کنید. علائم بیماری کبد می تواند شامل موارد زیر باشد:

خستگی
زردی پوست و چشم (یرقان)
خارش پوست
ادرار تیره
خشکی دهان
اسهال
تهوع
بی اشتهایی
کاهش وزن ناخواسته
گرفتگی عضلات
تفاوت بین درد کیسه صفرا و کبد

کیسه صفرا اندامی گلابی شکل است که در زیر کبد قرار دارد. از آنجایی که کیسه صفرا و کبد هر دو در قسمت بالایی سمت راست شکم قرار دارند، تشخیص اینکه کدام اندام باعث درد شما می شود، دشوار است.

در حالی که درد کبد اغلب مانند یک درد مبهم یا احساس تپش مداوم است، درد کیسه صفرا تیزتر و شدیدتر است. درد کیسه صفرا همچنین به طور ناگهانی ظاهر می شود – معمولاً بعد از خوردن یک وعده غذایی سنگین یا هنگام دراز کشیدن در شب – و به صورت موجی است و از ۳۰ دقیقه تا چند ساعت طول می کشد.

اگر مشکلات کیسه صفرا، مانند سنگ کیسه صفرا، باعث درد شما شود، ممکن است علائم دیگری مانند موارد زیر را تجربه کنید:

تعریق
تهوع
استفراغ
درد قفسه سینه

مشکلات کبد و کیسه صفرا علائم مشابهی دارند، بنابراین برای تعیین منبع درد خود، ضروری است که برای یک ارزیابی پزشکی جامع به پزشک مراجعه کنید.

علل درد کبد

شرایط مختلفی می توانند باعث درد کبد شوند. هر یک از شرایط زیر ممکن است مجموعه ای از علائم منحصر به فرد خود را نیز داشته باشد که ممکن است علاوه بر درد شکم یا کمر آن را تجربه کنید.

هپاتیت

هپاتیت زمانی رخ می دهد که کبد شما ملتهب شود. عفونت های ویروسی اغلب باعث التهاب می شوند، اما برخی داروها و مصرف زیاد الکل نیز می توانند کبد را ملتهب کنند. درد کبد مرتبط با هپاتیت معمولا به صورت درد مبهم یا ناراحتی در قسمت بالایی سمت راست شکم احساس می شود. علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

ادرار تیره
مدفوع به رنگ روشن
یرقان
خستگی
درد مفاصل
تهوع و استفراغ
سیروز کبدی

سیروز یک بیماری مزمن و پیشرونده است که باعث ایجاد زخم و آسیب دائمی کبد می شود. مصرف طولانی مدت الکل یا سایر بیماری های کبد (به عنوان مثال، هپاتیت) می تواند منجر به سیروز شود. متأسفانه، افراد مبتلا به سیروز اغلب تا زمانی که کبد به شدت آسیب نبیند، هیچ علائمی ندارند. هنگامی که علائم ظاهر می شوند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:

درد خفیف در قسمت بالایی سمت راست شکم
خستگی
خارش پوست
کاهش وزن ناخواسته
گرفتگی و ضعف عضلات
بی اشتهایی
بیماری کبد چرب

بیماری کبد چرب زمانی رخ می دهد که چربی اضافی در سلول های کبد تجمع یابد. اگرچه کبد حاوی مقادیر کمی چربی است، اما اگر بیش از 5 تا 10 درصد وزن آن چربی باشد، ممکن است دچار بیماری کبد چرب باشید.

این وضعیت باعث تورم و آسیب کبد می شود. حدود یک سوم از افراد مبتلا به بیماری کبد چرب، از درد کبدی که به صورت درد خفیف یا احساس پری در قسمت بالایی سمت راست شکم احساس می شود، شکایت دارند. برخی دیگر از دردهای تیز و مداوم در ناحیه ای که خواب آنها را مختل می کند، گزارش می دهند.

علائم دیگر بیماری کبد چرب ممکن است شامل موارد زیر باشد:

خستگی
ضعف
بی اشتهایی
یرقان
تجمع مایع در پاها و شکم
سرطان کبد

سالانه حدود 36000 نفر در ایالات متحده به سرطان کبد مبتلا می شوند. اگرچه این بیماری در مراحل اولیه همیشه علائمی ایجاد نمی کند، اما ممکن است با پیشرفت بیماری در قسمت بالایی سمت راست شکم احساس ناراحتی کنید. علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تورم شکم
توده سخت در سمت راست، زیر قفسه سینه (جایی که کبد قرار دارد)
درد شانه یا کمر
یرقان
بی اشتهایی
انسداد مجرای صفراوی

انسداد مجرای صفراوی زمانی رخ می دهد که مجاری که صفرا را از کبد به کیسه صفرا و روده کوچک حمل می کنند، مسدود شوند. این می تواند منجر به درد کبدی شود که به صورت احساس درد عمیق و مبهم در قسمت بالایی سمت راست شکم احساس می شود. علائم دیگر انسداد مجرای صفراوی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

ادرار تیره
تب
خارش
تهوع و استفراغ
یرقان
آبسه کبد

آبسه کبد تجمع چرک در داخل کبد است. ممکن است به دلیل عفونت باکتریایی یا انگلی یا آسیب به کبد، دچار آبسه شوید که می تواند منجر به درد شدید کبد یا درد در کل شکم شود. علائم اضافی آبسه کبد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تب
بی اشتهایی
ضعف
تهوع و استفراغ
درد شانه راست
کیست های کبد

کیست های کبد کیسه های پر از مایعی هستند که می توانند در داخل کبد ایجاد شوند. اکثر افراد علائمی از کیست های کبد را تجربه نمی کنند، اما اگر این کیست ها از نظر اندازه یا تعداد بزرگ شوند، ممکن است علائم زیر را ایجاد کنند:

تنگی نفس
سوء هاضمه
نفخ یا تورم شکم (به نام آسیت)
خونریزی داخلی – اگرچه این مورد نادر است
عوامل خطر برای مشکلات کبدی

در برخی موارد، درد کبد شما ممکن است علامتی از یک مشکل کبدی عمیق تر باشد. برخی از عوامل خطر ژنتیکی، محیطیو سبک زندگی می تواند خطر ابتلا به بیماری کبد را افزایش دهد. این عوامل عبارتند از:

مصرف مزمن و بیش از حد الکل
سابقه هپاتیت ویروسی
چاقی
دیابت نوع ۲
سابقه خانوادگی بیماری کبد
مصرف مواد مخدر تزریقی
قرار گرفتن در معرض مواد سمی که می توانند به کبد آسیب بزنند (به عنوان مثال، آفت کش ها)
سیگار کشیدن

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟

مهم است که در صورت احساس درد مداوم یا مکرر در قسمت بالایی سمت راست شکم به پزشک مراجعه کنید، زیرا این ممکن است نشانه ای از یک مشکل زمینه ای کبد باشد. اگر درد کبد همراه با علائم دیگری مانند:

زرد شدن پوست و چشم بدون دلیل مشخص
خستگی و ضعف مزمن
تغییر رنگ ادرار یا مدفوع (مثلاً ادرار تیره، مدفوع کم رنگ)
تهوع و استفراغ مداوم
تورم یا نفخ شکم

در صورت بروز درد کبدی شدید و نیاز به فوریت های پزشکی، فورا به اورژانس یا مرکز مراقبت های ویژه مراجعه کنید:

درد ناگهانی و شدید کبد یا دردی که به پشت یا شانه شما تیر می کشد
غش یا گیجی
استفراغ خون یا دفع مدفوع قیری رنگ
تب بالا همراه با یرقان
مشکل در تنفس
نحوه درمان درد کبد

درمان درد کبد به علت اصلی درد بستگی دارد. کنترل بیماری هایی مانند هپاتیت ویروسی، بیماری کبد چرب، سیروز یا سرطان کبد ممکن است شامل مصرف دارو، اعمال تغییرات در شیوه زندگی یا جراحی باشد.

اکثر بیماریهای کبد، مزمن و پیشرونده هستند، بنابراین درمان بر کند کردن پیشرفت بیماری، جلوگیری از آسیب بیشتر به کبد و کنترل علائم متمرکز است. پزشک ممکن است تغییراتی در سبک زندگی را برای حمایت از سلامت کبد شما توصیه کند، مانند:

داشتن یک رژیم غذایی متعادل و محدود کردن مصرف غذاهای پر نمک، شکر و چربی

شرکت در فعالیت بدنی منظم یا تحرک در طول هفته

نوشیدن آب فراوان

اجتناب از الکل

پزشک شما همچنین ممکن است داروهای بدون نسخه (OTC) یا نسخه ای را برای کنترل درد کبد توصیه کند. برخی از داروها می توانند به کبد آسیب بزنند، بنابراین مهم است قبل از مصرف دارو برای درد کبد با پزشک صحبت کنید.

اگر پزشک مصرف دارو را تایید کند، استامینوفن (تیلنول) یک داروی مسکن بدون نسخه است که در صورت مصرف با دوز کم (حداکثر ۲ گرم در روز) برای افراد مبتلا به بیماری کبد بی خطر است. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (مورتین) می توانند به کبد آسیب بزنند، بنابراین اگر بیماری کبد دارید بهتر است از این داروها اجتناب کنید.

گاهی اوقات، درد کبد با داروهای بدون نسخه بهبود نمی یابد. در چنین مواردی، پزشک ممکن است داروهای تجویزی زیر را توصیه کند:

گاباپنتین (Horizant)
پره گابالین (Lyrica)
اکسی کدون (اکسی کنتین)

نگاهی کوتاه

اگر در قسمت بالایی سمت راست شکم و درست زیر قفسه سینه احساس درد می کنید، ممکن است ناشی از درد کبد باشد. علل شایع درد کبد عبارتند از هپاتیت، سیروز، بیماری کبد چرب، سرطان کبد، انسداد مجرای صفراوی و آبسه یا کیست های کبد.

در صورت داشتن درد مداوم کبد و سایر علائم مشکلات کبدی مانند یرقان، خستگی مزمن یا کاهش وزن بدون دلیل، با پزشک تماس بگیرید. پزشک شما می تواند به شما در درک علت درد کبد و ایجاد یک برنامه درمانی برای بهبود علائم و جلوگیری یا کند کردن پیشرفت بیماری کبد کمک کند.