چرا فرزندان خانواده‌های پرجمعیت سلامت روانی بدتری دارند؟
یک مطالعه جدید نشان داده است که کودکان و به ویژه نوجوانان با تعداد زیادی خواهر و برادر، اغلب سلامت روانی بدتری نسبت به کودکان خانواده‌های کم‌جمعیت‌تر دارند.
در این تحقیق نزدیک به ۱۹ هزار کودک با میانگین سنی ۱۴ سال در ایالات متحده و چین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و طیفی از سوالات در مورد سلامت روان کودکان و نوجوانان پرسیده شد.
نتایج این پژوهش نشان داد که کودکان بدون خواهر و برادر، نسبت به آنهایی که چند خواهر و برادر داشتند از سلامت روانی بهتری برخوردار بودند. پژوهشگران همچنین دریافتند که هر چه فاصله سنی بین خواهر و برادرها کمتر باشد، وضعیت سلامت روان کودکان بدتر می‌شود.
نویسندگان این مطالعه در بخش نتیجه‌گیری مقاله خود آورده‌اند: «والدینی که فرزندان بیشتری دارند، نسبت به والدینی که فرزندان کمتری دارند استرس بیشتری را در خانه تحمل می‌کنند.»
آنها اضافه کردند: «خواهرها و برادرها که فاصله سنی کمی با هم دارند برای جلب توجه والدین و تامین نیازهایشان بیشتر با هم رقابت می‌کنند.»
به گفته اسمریتی جوشی، روانشناس ارشد در مرکز درمانی ویسا در بریتانیا، یکی از دلایل این یافته‌ها می‌تواند فرضیه دلبستگی باشد. این تئوری نشان می‌دهد که پیوندهای نخستین با والدین، بهزیستی عاطفی و روانی را شکل می‌دهد.
او توضیح می‌دهد: «داشتن تعداد بیشتر خواهر و برادر گاهی اوقات می‌تواند منجر به افزایش رقابت برای جلب توجه والدین شود. این رویه ممکن است باعث شود بعضی بچه‌ها حس کنند که مورد بی‌مهری واقع شده‌اند و اینگونه بر سلامت روانی‌شان تأثیر منفی گذاشته شود.»
وی با اشاره به اینکه کودکان این سن در ایجاد دلبستگی امن دچار چالش می‌شوند، گفت: «این امر به نوبه خود می‌تواند به بروز احساس ناامنی یا اضطراب در آنها منجر شود.»
خانم جوشی با بیان اینکه شناخت و پرداختن به نیازهای کودکان در خانواده‌های پرجمعیت‌تر می‌تواند در بهبود سلامت روان کودکان موثر باشد، گفت: «درک نیازهای منحصر به فرد هر کودک و تقویت ارتباطات باز در خانواده می‌تواند به کاهش این چالش‌ها کمک کند.»
سایمون دیویس، مشاور موسسه زیست بهتر در بریتانیا، می‌گوید اختلاف سنی کم خواهر و برادر می‌تواند منجر به سلامت روانی ضعیف‌تر آنها به خاطر ظرفیت محدود والدین شود.
او در این باره می‌گوید: «هیچ تضمینی وجود ندارد که همه خواهر و برادرها بخواهند همیشه یک کار را انجام دهند. بنابراین وقتی کارهای متفاوتی انجام می‌دهند، والدین مجبورند زمان و میزان توجه خود را تقسیم کنند و در نتیجه این امر باعث می‌شود این احساس ناخواسته در بچه‌ها پدید آید که نسبت به برادر یا خواهرشان کمتر دوست داشته می‌شوند (حتی اگر چنین چیزی واقعیت نداشته باشد). این احساس می‌تواند باعث شود بچه‌ها برای جلب توجه والدین وارد رقابت و نزاع با هم شوند.»
از سوی دیگر کارشناسان می‌گویند فاصله سنی زیاد بین خواهر و برادر می‌تواند باعث شود والدین بهتر فضای خانه را مدیریت کنند.
آقای دیویس می‌گوید: «در جایی که می‌توان به یک فرزند بزرگتر برای کمک به خواهر یا برادر کوچکترش در انجام تکالیف اعتماد کرد، ممکن است شاهد پر شدن شکاف توجه برای هر دو خواهر و برادر باشیم. بدون اینکه والدین اصلاً نیازی به دخالت یا اظهار نظر داشته باشند.»
