روش تشخیص کف پای صاف در کودکان

صافی کف پا زمانی رخ می‌دهد که در دوران کودکی قوس کف پا ایجاد نشود. همچنین می‌تواند در مراحل بعدی زندگی پس از یک آسیب یا از استرس‌های فرسایشی ساده ناشی از سن به وجود بیاید.

شما می‌توانید خودتان بررسی کنید که آیا کف پایتان صاف است یا خیر. برای این کار باید در حالت ایستاده، دو طرف داخلی پای خود و میزان قوس آن را مشاهده کنید. فردی که کف پای صاف دارد، وقتی می‌ایستد، قوس پای او قابل مشاهده نیست. کف پای صاف برای اغلب افراد مشکلی به دنبال ندارد. اما اگر صافی کف پا باعث درد یا مشکلات دیگر شود، با مراجعه به متخصص و با استفاده از درمان‌های مختلف بهبود خواهد یافت.

مشکلات کف پای صاف
دکتر غلامرضا نادری، بورد تخصصی ارتوپدی، آرتروسکوپی و آرتروپلاستی، فلوشیپ جراحی مچ پا و پا، درمان آسیب‌های ورزشی در مورد مشکلات کف پای صاف می‌گوید: کف پای صاف عارضه‌ای است که در آن، تمام سطح کف پای بیمار با زمین برخورد دارد و قوسی در آن دیده نمی‌شود که ممکن است منجر به اختلال در کارکرد مچ پا، زانو درد، کمردرد و پادرد شود، برای درمان کف پای صاف باید به متخصص ارتوپدی و کسی که دانش کافی در این زمینه داشته باشد، مراجعه کرد.

انواع کف پای صاف
به گفته این متخصص ارتوپد، سه نوع کف پای صاف در انسان‌ها وجود دارد که دانستن نوع صافی کف پای کودکان به شما و پزشک کمک می‌کند بهترین درمان را برای او در پیش بگیرید.

۱- کف پای صاف انعطاف پذیر

تقریباً تمام کودکانی که کف پای آن‌ها صاف است، پاهایی به شدت انعطاف پذیر دارند. این حالت همراه با درد نیست، موجب از کار افتادگی نمی‌شود، نیاز به درمان ندارد و هر دو کف پا را درگیر می‌کند.

۲- صافی انعطاف پذیر و تاندون کوتاه

صافی انعطاف پذیر و تاندون کوتاه به ندرت در کودکان اتفاق می‌افتد، هر دو پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد و موجب درد و از کار افتادگی پا در کودک می‌شود.

۳- صافی خشک

صافی خشک پا از انواع صافی‌های دیگر پابه شمار می‌رود که زیاد رایج نیست. افرادی که مشکلات استخوانی پا دارند، معمولاً به آن مبتلا می‌شوند. از هر چهار نفری که این نوع صافی کف پا را دارد، یک نفر دچار درد و از کار افتادگی می‌شود.

صافی کف پا در کودکان
وی در ادامه بیان می‌کند: در یک بررسی آماری نشان داده شده ۵۴ درصد کودکان در سه سالگی کف پای صاف داشتند. این در حالی است که این میزان در کودکان شش ساله ۲۴ درصد است. ۱۵ تا ۲۰ درصد بزرگسالان هم درجاتی از صافی کف پا دارند که معمولاً بدون علامت است. بسیاری از کودکان خردسال کف پای صافی دارند که به آن عارضه کف پای صاف قابل انعطاف گفته می‌شود. یعنی هنگامی که کودک می‌ایستید کف پایش صاف دیده می‌شود. اما هنگامی که پایش را بلند می‌کند قوس کمی نمایان می‌شود. البته در بیشتر موارد با بالا رفتن سن کودک، قوس کف پای او نیز کامل‌تر می‌شود.

این فلوشیپ جراحی مچ پا می‌افزاید: صافی کف پا در کودکان به این دلیل که استخوان‌ها و مفاصل آن‌ها هنوز انعطاف‌پذیر است، بسیار شایع است. یعنی معمولاً صافی کف پا در اغلب کودکان دیده می‌شود که بین سنین سه تا شش سالگی برطرف می‌شود. اما اگر بعد از این سن، صافی کف پا همچنان وجود داشته می‌توان از روش‌های فیزیوتراپی که شامل کشش عضلات پشت ساق پا، تقویت عضلات بین استخوانی کف پا و عضلات جلوی ساق پا و بهبود انعطاف‌پذیری مفاصل کف پامی شود، کمک گرفت. البته بدون مشورت با پزشک نباید با متخصص اطفال در کودکان اقدام به درمان این بیماری کرد.

علل شایع صافی کف پا
به گفته این متخصص ارتوپد، عوامل ژنتیکی در صاف بودن کف پا بسیار موثرند. یعنی معمولاً صافی کف پا می‌تواند از والدین به فرزندان منتقل شود. قوس ضعیف پا، آسیب رسیدن به پا یا مچ آن، آرتروز یا آرتریت روماتوئید و اختلال در عملکرد و پارگی تاندون خلفی نیز از شایع‌ترین علل صاف بودن کف پا به شمار می‌رود.

صافی کف پا در کودکان چه علائمی دارد؟
دکتر نادری درباره علائم صاف بودن کف پا در کودکان نیز می‌گوید: علائم صاف بودن کف پا در کودکان شامل درد پا، ساق یا زانو، بد راه رفتن کودک و کاهش انرژی در فعالیت‌های فیزیکی است. مشکل در پوشیدن کفش و ساییدگی نامتقارن کفش‌ها و انحراف پاشنه پا به سمت خارج در حالی که کودک می‌ایستد نیز از جمله نشانه‌های صافی کف پا در کودکان به شمار می‌رود.

عوارض کف پای صاف
دکتر نادری در ادامه درباره عوارض صاف بودن کف پا می‌گوید: شاید صافی کف پا عارضه‌ای مربوط به پا به نظر می‌رسد. اما معمولاً مجموعه‌ای از مشکلات را در قسمت‌های دیگر بدن مانند قوزک، زانوها و لگن نیز ایجاد و آن‌ها را از شکل طبیعی خود خارج می‌کند. مشکلات احتمالی مانند درد مفاصل، ضعف و خستگی عضلات، الگوی غلط راه رفتن و نوک پایی راه رفتن از جمله عوارض و مشکلات مربوط به کف پای صاف به شمار می‌رود.

معافیت از سربازی و کف پای صاف
به گفته این متخصص آسیب‌های ورزشی، با توجه به اینکه در صورت صافی کف پا، معمولاً هنگام راه رفتن‌های طولانی، کمردرد، خستگی پا و ناتوانی هنگام ایستادن به مدت زیاد برای فرد ایجاد می‌شود، مشمولان سربازی در صورت ابتلا به صافی کف پا که اغلب یک مشکل مادرزادی است، بسته به شدت صافی آن از معافیت دائم و معافیت از رزم برخوردار می‌شوند. البته این معافیت از سربازی مشروط به تشخیص صافی کف پا توسط پزشک است.

صافی کف پا تا چه سنی قابل درمان است؟ | روش‌های غیرجراحی درمان صافی کف پا در اطفال
طبق گفته این متخصص ارتوپدی، تا سه سالگی کف پای صاف انعطاف‌پذیر نیاز به هیچ درمانی ندارد. ضمن آنکه استفاده از کفش‌های طبی و کفی‌های مختلف هم توصیه نمی‌شود؛ مگر آنکه کودک سابقه خانوادگی وجود کف پای صاف وجود داشته باشد که تا سن بلوغ، خود به خود اصلاح نشده است.

پس از سه سالگی نیز اگر کودک علامتی نداشته باشد، اغلب نیازی به درمان ندارد، اما اگر کودک علامت داشته باشد به درمان نیاز خواهد بود.

استفاده از کفی‌های مخصوص، مسکن برای کاهش درد، درمان فیزیکی شامل تمرینات کششی برای تاندون آشیل، استفاده از کفش‌های طبی مخصوص کاهش سطح فعالیت برای کم کردن درد هم می‌تواند مؤثر واقع شود.

هزینه جراحی صافی کف پا
این متخصص ارتوپد در ادامه با بیان اینکه گاهی برای کاهش علائم صافی کف پا و بهبود عملکرد آن نیاز به جراحی داریم، درباره هزینه جراحی صافی کف پا می‌گوید: هزینه این عمل برای هر فرد با توجه به مشکل او متفاوت است و نمی‌توان قیمت خاصی برای آن در نظر گرفت. یعنی بستگی به شدت صافی کف پا به همراه دفورمیتی مچ پا و… دارد.