سیاه شدن رنگ مدفوع به چه معناست؟

دکتر “مارک کورکینز” رئیس بخش گوارش کودکان در مرکز علوم بهداشتی دانشگاه تنسی می‌گوید:”متداول تری رنگ مدفوع قهوه‌ای است یا بهتر بگویم سایه‌های قهوه ای”. رنگ قهوه‌ای از تجزیه بیلی روبین رنگدانه‌ای که هنگام تجزیه سلول‌های خونی قدیمی در کبد ایجاد می‌شود و صفرا که معمولا قهوه‌ای یا سبز تیره است و توسط کبد برای کمک به هضم چربی ساخته می‌شود ایجاد شده است. هنگامی که بیلی روبین و صفرا در طول هضم در روده کوچک ترشح می‌شوند در نهایت مدفوع را قهوه‌ای رنگ می‌کنند. این فرآیند فیزیولوژیکی هم چنین دلیل رایج بودن سبز به عنوان دومین رنگ مدفوع است.

مدفوع سبز می‌تواند به معنای حرکت سریع غذا از طریق دستگاه گوارش باشد. گاهی اوقات نیز این مورد در هنگام بروز عفونت و اسهال دیده می‌شود. با این وجود، اگر مدفوع حجم خوبی داشته باشد و رنگ آن سبز باشد به طور کلی به عوامل رژیم غذایی یا مصرف آهن (مکمل ها) نسبت داده می‌شود.

از آنجایی که رنگ مدفوع تحت تاثیر آن چه می‌خورید و می‌نوشید نیز تاثیر می‌پذیرد یک قانون خوب برای تعیین علت رنگ‌های غیرمعمول مدفوع یادآوری آن چیزی است که ۲۴ ساعت قبل خورده اید یا نوشیده اید. خوردن مقدار زیادی آب گوجه فرنگی، چغندر یا ژلاتین قرمز یا نوشیدن مقدار زیادی نوشیدنی انرژی زا با رنگ قرمز می‌تواند مدفوع را قرمزرنگ کند. برخی از دارو‌ها و مکمل‌ها می‌توانند به عنوان یک عارضه جانبی بر رنگ مدفوع تان تاثیر بگذارند. با این وجود، اگر احتمالا چیزی که مصرف کرده اید دلیل تغییر رنگ مدفوع نبوده در آن صورت باید به پزشک مراجعه کنید.

معنی مدفوع زرد یا نارنجی
مدفوع زرد یا نارنجی می‌تواند نشان دهنده چربی اضافی باشد به خصوص اگر چرب یا روغنی به نظر برسد. این رنگ می‌تواند نشان دهنده جذب ضعیف چربی‌ها باشد و این امر می‌تواند ناشی از بیماری سلیاک بیماری‌های پانکراس یا عفونت‌های خاص باشد. بیماری سلیاک یک اختلال مزمن ایمنی و گوارشی است که در آن خوردن پروتئین گلوتن موجود در نان و غلات منجر به آسیب به روده کوچک می‌شود.

کودکان خردسال سبزیجات نارنجی و زرد رنگ مانند هویج را به سایر میوه و سبزیجات ترجیح می‌دهند بنابراین، تغییر رنگ مدفوع شان ممکن است به دلیل مصرف این مواد باشد. این موضوع خطرناکی نیست بلکه به دلیل رنگدانه زرد و نارنجی می‌باشد.

وقتی مدفوع شما سیاه است
وقتی بیماران گزارش می‌دهند که مدفوع شان سیاه است از دیدگاه پزشک چیزی که همیشه به دنبال آن است سیاه تیره می‌باشد، زیرا این یک علامت هشدار است. این رنگ می‌تواند به این معنی باشد که بیمار به ملنا دارد. ملنا یک علامت خونریزی داخلی معمولا در قسمت فوقانی دستگاه گوارش مری، معده و قسمت اول روده کوچک است.

این وضعیت بدان معناست که خون در حال از دست رفتن است و به دلیل آن که در مسیر دستگاه گوارش حرکت می‌کند سیاه می‌شود. این می‌تواند ناشی از چیز‌هایی مانند زخم یا التهاب باشد که منجر به پولیپ خونریزی می‌شود. چیزی که ما زیاد نمی‌بینیم، اما نگران آن هستیم نوعی سرطان معده است.

مکمل‌هایی مانند آهن یا دارو‌های اسهال با بیسموت ساب سالیسیلات نیز می‌توانند دلیل سیاه شدن مدفوع باشند.

مدفوع سفید یا بی رنگ
اگر مدفوع شما سفید یا بسیار کمرنگ است ممکن است دلیل آن نرسیدن کافی صفرا به دستگاه گوارش تان باشد. این امر ممکن است نشان دهنده مشکلی جدی‌تر مانند بروز نوعی بیماری در کبد، مجرای صفراوی یا پانکراس باشد. در عین حال، برخی دارو‌ها مانند باریم که مایع گچی رنگی است که بیماران هنگام دریافت اشعه ایکس خاص مصرف می‌کنند و می‌تواند رنگ مدفوع را به سفید کمرنگ تغییر دهد.

مدفوع قرمز رنگ می‌تواند یک پرچم قرمز باشد
مدفوع قرمز نگرانی بزرگ تری است، زیرا شاید خونریزی از پایین به پایین از روده بزرگ (کولون) یا راست روده (رکتوم) وجود داشته باشد. متخصصان گوارش بر این باورند که خون در مدفوع از قسمت پایینی روده بزرگ یا رکتوم می‌آید، زیرا مدفوع قرمز ناشی از خون نشان می‌دهد که خون هنوز زمان تغییر رنگ را نداشته است.

این وضعیت ممکن است گاهی به شکل هموروئید باشد یا با خون قرمز روشن در دستمال توالت یا خون قرمز روشن در کاسه توالت، اما لزوما با مدفوع مخلوط نمی‌شود.

علل دیگر می‌تواند شامل زخم در دستگاه گوارش باشد که از دارو‌ها یا شرایطی مانند کولیت اولسراتیو (پس‌روده آماس زخمی از بیماری‌های روده بزرگ) یا بیماری کرون (یکی از بیماری‌های التهابی دیواره روده) یا پولیپ‌های ناهنجاری شریانی وریدی (AVM) ناشی می‌شود که رگ‌های خونی کوچکی هستند که تمایل به خونریزی دارند. سرطان روده بزرگ یک علت کمتر شایع است، اما هم چنان می‌تواند به عنوان احتمالی برای نگرانی مدنظر قرار گیرد.

اگر به دلیل وجود خون در مدفوع تان رنگ آن قرمز شده این تنها علامت نخواهد بود. مدفوع قرمز اگر با موادی که اخیرا مصرف کرده اید مرتبط نباشد ممکن است با درد معده یا خستگی خود را نشان دهد. به همه این دلایل اگر در مدفوع خود رنگ قرمز مشاهده می‌کندی و مرتبط با آن چه اخیرا خورده اید یا دارو‌هایی که مصرف کرده اید نمی‌باشد دلیلی برای ملاقات با پزشک وجود دارد.