کاهش محسوس بارشهای نوامبر در مرمره؛ زنگ خطر برای استانبول
کاهش بارشهای نوامبر در مرمره، تنها یک نوسان مقطعی نیست، بلکه نشانهای جدی از فشار فزاینده خشکسالی بر یکی از پرجمعیتترین و حساسترین مناطق ترکیه به شمار میآید.
عصرترکیه-دادههای رسمی هواشناسی نشان میدهد که منطقه مرمره در ماه نوامبر با کاهش قابل توجه بارشها مواجه بوده؛ روندی که نسبت به میانگین بلندمدت و حتی سال گذشته نیز افت داشته و نگرانیها درباره تداوم خشکسالی را افزایش داده است.
به گزارش آناتولی، بر اساس اطلاعات استخراجشده از آمارهای اداره کل هواشناسی ترکیه، میزان بارش نوامبر در مرمره نسبت به میانگین دوره ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۰ حدود ۱۸ درصد و در مقایسه با نوامبر سال گذشته ۴ درصد کاهش یافته است.
میانگین بلندمدت بارش نوامبر در مرمره ۷۲.۴ میلیمتر ثبت شده، در حالی که این رقم در نوامبر ۲۰۲۴ به ۶۱.۸ میلیمتر و در نوامبر ۲۰۲۵ به ۵۹.۱ میلیمتر رسیده است. این ارقام نشان میدهد که کاهش بارشها در منطقه، ماهیتی تدریجی اما مداوم پیدا کرده است.
با وجود این کاهش عمومی، توزیع مکانی بارشها یکنواخت نبوده است. در جنوب چاناککاله و بخشهای غربی بالیکسیر، میزان بارشها بیش از ۴۰ درصد بالاتر از حد نرمال گزارش شده و این دو استان در مجموع نوامبری پربارشتر از میانگین را پشت سر گذاشتهاند. تعداد روزهای بارانی در استانهای کرکلارایلی، ادیرنه، تکیرداغ، چاناککاله، بالیکسیر و بورسا نیز بین ۱۰ تا ۱۵ روز ثبت شده است.
گوون اوزدمیر، عضو هیئت علمی دانشگاه آیدین استانبول و مهندس هواشناسی، با اشاره به شرایط اقلیمی امسال تأکید کرده است که نوامبر در سراسر ترکیه و بهویژه در منطقه مرمره، خشک و گرم سپری شده و این وضعیت آمادگی طبیعی برای ورود به فصل زمستان را تضعیف کرده است.
به گفته او، کاهش ۱۸ درصدی بارش نسبت به نرمال و افت ۴ درصدی نسبت به سال گذشته، نشانهای روشن از تشدید روند خشکسالی است؛ وضعیتی که با کمبارشی نوامبر عملاً تشدید شده و نقش این ماه در تغذیه منابع آبی را کمرنگ کرده است.
اوزدمیر با اشاره به شرایط استانبول هشدار داده که اگرچه ماه دسامبر آغاز زمستان به شمار میرود، اما سطح پرشدگی سدها همچنان پایین است. به گفته او، در حال حاضر حدود ۱۵۰ میلیون مترمکعب آب در سدها وجود دارد، در حالی که مصرف روزانه شهر نزدیک به ۴ میلیون مترمکعب است و این به معنای ذخیرهای در حد متوسط ۴۰ روز برآورد میشود. او تأکید کرده که نوامبر در استانبول بهطور واضح خشک گذشته و دسامبر نیز تاکنون روند مشابهی داشته است.
از منظر دمایی نیز، نوامبرهای سالهای اخیر نسبت به گذشته بین ۱ تا ۳ درجه گرمتر از میانگینهای قدیمی بودهاند؛ عاملی که باعث افزایش دمای خاک و تشدید خشکسالی میشود. اوزدمیر یادآور شده که بارش برف، بهویژه برای تغذیه تدریجی سدها، اهمیتی حیاتی دارد؛ چرا که برف بهآرامی در خاک نفوذ کرده و اثر پایدارتری بر منابع آب زیرزمینی و مخازن سدها دارد.
در نهایت، او با اشاره به وابستگی استانبول به حوضههای آبریز بیرونی تأکید کرده است که حتی در صورت پر بودن کامل سدها، ظرفیت یکساله منابع آبی این شهر پاسخگوی میزان مصرف کنونی نیست. مجموعه این دادهها و ارزیابیها نشان میدهد که کاهش بارشهای نوامبر در مرمره، تنها یک نوسان مقطعی نیست، بلکه نشانهای جدی از فشار فزاینده خشکسالی بر یکی از پرجمعیتترین و حساسترین مناطق ترکیه به شمار میآید.
