جاده‌ای از ترکیه تا خلیج فارس؛ پروژه‌ای که موازنه‌های منطقه را تغییر می‌دهد
اسرائیل با همکاری یونان، مصر و اداره یونانی قبرس جنوبی، از طریق پروژه خط لوله گاز EastMed قصد دارد گاز شرق مدیترانه را به اروپا منتقل کند، اما اجرای مسیر زمینی ترکیه می‌تواند این طرح را با اختلال جدی روبه‌رو کند.
عصرترکیه- رسانه‌های اسرائیلی پروژه جدید ترکیه برای ایجاد یک جاده تجاری از ترکیه به خلیج فارس از طریق سوریه و اردن را تحولی «بازی‌ساز و بی‌سابقه» توصیف کرده‌اند که می‌تواند اسرائیل را از مسیر تجاری منطقه کنار بزند و موازنه‌های ژئوپلیتیکی را دگرگون کند.
به گزارش سی‌ان‌ان ترک، در تحلیلی که توسط دین شموئل الماس، روزنامه‌نگار اسرائیلی منتشر شده، آمده است که این پروژه نفوذ اسرائیل در شرق مدیترانه و خلیج فارس را تضعیف کرده و در مقابل، قدرت اقتصادی و ژئوپلیتیکی ترکیه را افزایش خواهد داد.
انور کاپتانوغلو، دبیر سرویس بین‌الملل سی‌ان‌ان ترک، در توضیح این تحلیل گفت: نویسنده یادآور می‌شود که وزیر تجارت ترکیه، عمر بولات، در سفر اخیر خود به اردن از آغاز فعالیت این کریدور زمینی در سال آینده خبر داده بود. او این مسیر را “حرکتی بازی‌ساز” و “مسیر جایگزین اسرائیل” توصیف کرده است.
بر اساس این تحلیل، پس از ۱۴ سال توقف، صادرکنندگان ترک دوباره از مسیر سوریه کالاهای خود را به کشورهای خلیج فارس منتقل می‌کنند. داده‌های رسمی ترکیه نیز نشان می‌دهد صادرات از طریق سوریه در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ ۶۰ درصد افزایش یافته است. رسانه‌های اسرائیلی از این روند با عنوان «به صدا درآمدن زنگ خطر در تل‌آویو» یاد کرده‌اند.
الماس در بخش دیگری از تحلیل خود نوشته است: اسرائیل با همکاری یونان، مصر و اداره یونانی قبرس جنوبی، از طریق پروژه خط لوله گاز EastMed قصد دارد گاز شرق مدیترانه را به اروپا منتقل کند، اما اجرای مسیر زمینی ترکیه می‌تواند این طرح را با اختلال جدی روبه‌رو کند و حتی بر روند عادی‌سازی روابط اسرائیل با کشورهای خلیج فارس به‌ویژه عربستان سعودی تأثیر منفی بگذارد.
کاپتانوغلو در ادامه افزود که در تحلیل اسرائیلی‌ها به احیای مسیر تاریخی حجاز نیز اشاره شده است: ترکیه در حال بررسی احیای مسیر ۱۷۰۰ کیلومتری راه‌آهن حجاز است. فعال شدن این مسیر می‌تواند تجارت منطقه‌ای را سرعت بخشد و نفوذ اقتصادی اسرائیل را کاهش دهد.
به گفته او، این پروژه نه‌تنها توازن قدرت در شرق مدیترانه را دگرگون خواهد کرد، بلکه به بازسازی اقتصادی سوریه نیز کمک می‌کند. کاپتانوغلو در این خصوص افزود: سوریه کشوری است که پس از جنگ داخلی نیازمند بازسازی گسترده است. چنین کریدور تجاری‌ای می‌تواند اقتصاد سوریه را احیا کرده و روابط اقتصادی آنکارا و دمشق را نیز بهبود دهد.»
او همچنین به تماس‌های اخیر دولت دمشق با واشنگتن اشاره کرد و گفت: در صورت برداشته شدن تحریم‌ها علیه سوریه، این کشور می‌تواند نقش فعال‌تری در پروژه‌های منطقه‌ای ایفا کند. مسیر زمینی ترکیه به خلیج فارس می‌تواند به بازسازی سوریه و گسترش همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای سرعت ببخشد.
بر اساس این تحلیل، پروژه جدید ترکیه از طریق سوریه و اردن نه‌تنها طرح‌های اقتصادی اسرائیل را به چالش می‌کشد، بلکه آغازگر دوره‌ای تازه در نظم اقتصادی و ژئوپلیتیکی خاورمیانه خواهد بود.
