راهنمای نگهداری گیاه کروتون رشتهای
شاید خیلی از شما حتی اسم گیاه کروتون رشتهای هم به گوشتان نخورده باشد، اما این گیاه یکی از زیباترین و خاص‌ترین گزینه‌ها برای تزئین فضای خانه یا محل کار است. کروتون رشتهای علاوه بر زیبایی، گیاهی نسبتاً مقاوم است و با کمی توجه، می‌تواند سال‌ها شاداب بماند.
شاید خیلی از شما حتی اسم گیاه کروتون رشتهای هم به گوشتان نخورده باشد، اما این گیاه یکی از زیباترین و خاص‌ترین گزینه‌ها برای تزئین فضای خانه یا محل کار است. کروتون رشتهای علاوه بر زیبایی، گیاهی نسبتاً مقاوم است و با کمی توجه، می‌تواند سال‌ها شاداب بماند.
به گزارش اکالا، برای نگهداری گیاه کروتون رشتهای، آن را در مکانی روشن با نور غیر مستقیم و دمای ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد قرار دهید. رطوبت محیط باید بالا باشد و آبیاری منظم انجام شود، اما از غرقابی شدن خاک جلوگیری کنید.
برگ‌های آن را تمیز نگه دارید و هر چند هفته یک بار به آن کود مناسب بدهید. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا به روش تکثیر آن نیز اشاره‌ای داشته باشیم.
آشنایی با گیاه کروتون رشتهای
کروتون رشتهای یکی از گیاهان زینتی پرطرفدار از خانواده فرفیون بوده که بومی مناطق گرمسیری آسیا و اقیانوس آرام است. این گیاه به خاطر برگ‌های رنگارنگ و متنوع خود در طیف‌های زرد، سبز، قرمز و نارنجی شناخته می‌شود و برگ‌های آن بسته به گونه، می‌توانند باریک و رشتهای یا پهن و بیضی شکل باشند.
کروتون رشتهای نسبتاً مقاوم است و با مراقبت ساده در محیط خانه یا محل کار به خوبی رشد می‌کند، به همین دلیل هم برای علاقه‌مندان به گیاهان زینتی گزینه مناسبی است.
روش نگهداری اصولی از گیاه کروتون رشتهای
مراقبت و نگهداری صحیح این گیاه باعث افزایش طول عمر، حفظ رنگ و شادابی برگ‌ها و رشد سالم آن می‌شود که در ادامه با روش‌های اصولی نگهداری و تأثیر هر یک بر سلامت گیاه آشنا می‌شوید:
نور کافی
کروتون رشتهای برای حفظ رنگ‌های زیبا و شاداب خود به نور زیاد و کافی نیاز دارد. بهترین مکان برای نگهداری آن کنار پنجره‌های شمالی یا شرقی است، جایی که نور روشن و غیر مستقیم خورشید به گیاه برسد.
قرار گرفتن طولانی مدت آن در نور مستقیم خورشید، می‌تواند باعث سوختن برگ‌ها، ایجاد لکه‌های قهوه‌ای و کمرنگ شدن رنگ‌های آن شود و در محیط‌های تاریک، کروتون رشتهای به مرور برگ‌های خود را از دست می‌دهد و ضعیف می‌شود.
دمای مناسب
این گیاه عاشق دمای معتدل و گرم است و در بازه‌ی ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد بهترین رشد را دارد و تغییرات ناگهانی دما یا وزش بادهای سرد می‌تواند به برگ‌های حساس آن آسیب بزند.
کروتون رشتهای به هیچ عنوان تحمل سرما را ندارد و اگر دما کمتر از ۱۵ درجه شود، احتمال ریزش برگ‌های آن بسیار بالا خواهد بود. بنابراین در فصل‌های سرد بهتر است آن را از کنار پنجره‌ها دور نگه دارید.
رطوبت
کروتون رشتهای گیاهی رطوبت دوست است و برای حفظ شادابی برگ‌ها به رطوبت نسبتاً بالای محیط نیاز دارد. اگر هوا خشک باشد، برگ‌ها شروع به قهوه‌ای شدن در نوک‌ها کرده و حالت پژمرده پیدا می‌کنند.
بهترین روش برای تأمین رطوبت، استفاده از دستگاه بخور، اسپری آب روی برگ‌ها یا قرار دادن یک سینی آب و سنگ ریزه زیر گلدان است. این کار باعث می‌شود رطوبت به طور تدریجی در اطراف گیاه آزاد شود.
آبیاری اصولی
آبیاری درست یکی از مهم‌ترین اصول نگهداری کروتون رشتهای است؛ این گیاه خاک مرطوب را دوست دارد اما هرگز نباید در آب غرق شود، چون باعث پوسیدگی ریشه خواهد شد. بهترین روش این است که قبل از هر بار آبیاری، سطح خاک بررسی شود؛ اگر ۲-۳ سانتی‌متر از خاک خشک بود، زمان آبیاری فرا رسیده است.
در فصل‌های گرم و تابستان نیاز به آبیاری بیشتر است، در حالی که در زمستان گیاه به آب کمتری احتیاج دارد. استفاده از آب ولرم و بدون املاح سنگین مانند کلر و آهک، به سلامت ریشه‌ها کمک زیادی می‌کند.
خاک غنی
این گیاه به خاکی سبک، غنی از مواد آلی و با زهکشی خوب نیاز دارد تا آب اضافی به راحتی تخلیه شود و ریشه‌های آن نپوسد. بهترین ترکیب برای آن شامل خاک باغچه، خاک برگ و پرلیت یا ماسه شسته است که هم مواد غذایی لازم را تأمین می‌کند و هم مانع از سفت شدن خاک می‌شود.
اگر از خاک‌های آماده‌ی مخصوص گیاهان آپارتمانی استفاده کنید، شرایط مناسبی برای رشد آن فراهم خواهد شد. برای سلامت بیشتر گیاه، بهتر است هر ۱ تا ۲ سال خاک گلدان تعویض یا تقویت شود.
هرس منظم
برای حفظ شکل زیبا و متعادل کروتون رشتهای، هرس منظم برگ‌ها و ساقه‌ها ضروری است. حذف برگ‌های زرد، خشک یا آسیب دیده باعث می‌شود گیاه انرژی بیشتری برای تولید برگ‌های تازه و سالم صرف کند.
اگر ساقه‌ها بیش از حد بلند یا نامنظم رشد کرده باشند، می‌توان آن‌ها را کوتاه کرد تا گیاه فرم متراکم‌تر و جذاب‌تری پیدا کند. بهترین زمان برای هرس اوایل بهار و تابستان است، زیرا گیاه در این دوره رشد فعالی دارد.
مکان مناسب نگهداری
گیاه کروتون رشتهای نسبت به جابه‌جایی بسیار حساس است و تغییر مکرر مکان می‌تواند باعث ریزش برگ‌های آن شود. البته این واکنش معمولاً موقت است و گیاه پس از مدتی با محیط جدید سازگار می‌شود. بهترین مکان برای نگهداری کروتون، کنار پنجره‌های شرقی یا غربی است که روزانه ۶ تا ۸ ساعت نور کافی دریافت کند.
کوددهی
بهترین انتخاب، کودهایی با نیتروژن پایین و پتاسیم بالا هستند که به تقویت رنگ برگ‌ها کمک می‌کنند؛ مانند کودهای با فرمول NPK به نسبت ۶-۳-۱۸ یا ۸-۲-۱۰. کوددهی باید در فصل رشد، یعنی بهار و تابستان، به طور منظم انجام شود.
کودهای طبیعی و ارگانیک نیز می‌توانند جایگزین مناسبی باشند و گیاه را به طور متعادل تغذیه کنند. نکته مهم این است که در پاییز و زمستان که گیاه وارد دوره استراحت می‌شود، کوددهی باید کاملاً متوقف شود تا آسیبی به ریشه‌ها نرسد.
مشکلات و بیماری‌های کروتون رشتهای
کروتون گیاهی زیبا اما نسبتاً حساس است و ممکن است در شرایط نامناسب دچار مشکلاتی شود. در ادامه رایج‌ترین علائم و دلایل آن‌ها به همراه راهکارهای رفع مشکل آورده شده است:
اگر برگ‌ها طرح و رنگ خود را از دست داده و کاملاً سبز شدند، نشان دهنده کمبود نور است. برای رفع آن باید گلدان را به محیطی روشن‌تر با نور غیر مستقیم منتقل کنید.
ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌ها و ریزش آن‌ها، معمولاً ناشی از آلودگی هوا و گازهای حاصل از سوخت‌های نفتی است. بهترین راه حل، تهویه مناسب محیط یا استفاده از دستگاه تصفیه هوا است.
زرد شدن برگ‌ها همراه با وجود تارهای نازک روی سطح زیرین آن‌ها، نشانه‌ی حمله کنه قرمز است و باید از سموم مخصوص کنه‌کش استفاده کنید.
ریزش گسترده برگ‌ها اغلب به دلیل تغییرات ناگهانی دما رخ می‌دهد. ثابت نگه داشتن دما و جلوگیری از قرار گرفتن گیاه در معرض نوسانات شدید بهترین راهکار است.
کوچک ماندن و رشد کم برگ‌ها، به کمبود مواد غذایی برمی‌گردد. برای رفع این مشکل از کودهای کامل و مناسب گیاهان آپارتمانی استفاده کنید.
پوشش سفید و پنبه‌ای در پشت برگ‌ها و اطراف رگبرگ‌ها نشان دهنده آلودگی به شپشک آردآلود است و استفاده از سم حشره‌کش یا روغن نیم توصیه می‌شود.
ریزش برگ‌های پایینی گیاه معمولاً در اثر هوای سرد و خشک اتفاق می‌افتد و کافی است گلدان را به مکانی گرم‌تر با رطوبت بالاتر منتقل کنید.
قهوه‌ای شدن نوک برگ‌ها معمولاً نتیجه خشکی هوا یا آبیاری کم است. افزایش دفعات آبیاری و انجام غبارپاشی منظم می‌تواند این مشکل را برطرف کند.
کمرنگ شدن برگ‌ها بیشتر به دلیل کمبود نور اتفاق می‌افتد، بنابراین بهتر است کروتون رشتهای را در مکانی با نور بیشتر قرار دهید.
تکثیر گیاه کروتون رشتهای
کروتون رشتهای گیاهی زیبا و پرطرفدار است که می‌توان آن را به دو روش اصلی قلمه‌زنی و خوابانیدن هوایی تکثیر کرد. هر دو روش نسبتاً ساده هستند و در صورت رعایت نکات، نتیجه مطلوبی خواهند داشت:
تکثیر کروتون رشتهای با قلمه
کروتون معمولاً به صورت تک ساقه‌ای رشد می‌کند و بهترین زمان قلمه‌گیری آن اواخر بهار تا اوایل تابستان است. ابتدا شاخه‌ای سالم و قوی را انتخاب کرده و با قیچی یا چاقوی تیز، قلمه‌ای به طول ۸ تا ۱۵ سانتی‌متر جدا کنید. سپس انتهای قلمه را در پودر هورمون ریشه‌زایی قرار دهید تا ریشه‌زایی سریع‌تر انجام شود.
گلدانی کوچک با قطر دهانه ۹ تا ۱۱ سانتی‌متر آماده کرده و آن را با ترکیبی از ماسه و خاک قلمه یا کمپوست مخصوص پر کنید. قلمه را در خاک بکارید، به گونه‌ای که برگ‌ها با خاک تماس نداشته باشند و برای حفظ رطوبت و شرایط گلخانه‌ای، روی گلدان را با یک کیسه پلاستیکی شفافِ سوراخ شده بپوشانید.
دمای محیط باید بین ۲۲ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد و همراه با نور کافی (غیر مستقیم) باشد. معمولاً پس از ۲ تا ۳ ماه قلمه‌ها ریشه می‌دهند و می‌توان آن‌ها را به گلدان اصلی منتقل کرد. برای اطمینان از ریشه‌دار شدن، ۳ هفته بعد از کاشت، به آرامی ساقه را بکشید؛ اگر مقاومت کرد، یعنی ریشه‌ها شکل گرفته‌اند.
تکثیر کروتون رشتهای با خوابانیدن هوایی
این روش کمی زمان‌برتر است اما درصد موفقیت بالایی دارد. ابتدا شاخه‌ای بالغ و قوی را انتخاب کرده و بخشی از ساقه‌ای که دارای جوانه است را کمی زخمی کنید. روی قسمت زخمی، خزه مرطوب قرار دهید و سپس آن را با پلاستیک بپوشانید. برای جلوگیری از پوسیدگی، روی پلاستیک چند سوراخ ریز ایجاد کنید تا هوا جریان داشته باشد.
خزه را مرتب با اسپری آب مرطوب نگه دارید تا شرایط برای تشکیل ریشه فراهم شود. پس از مدتی، ریشه‌ها از همان بخش زخمی نمایان می‌شوند و می‌توانید شاخه ریشه‌دار را از گیاه مادر جدا کرده و در گلدانی جدید بکارید تا یک گیاه مستقل داشته باشید.
