جشن پیروزی؛ حماسه ارتش ترکیه در ۳۰ آکوست
بزرگترین حمله و نبرد فرماندهی کل تحت رهبری مصطفی کمال پاشا که از ۲۶ آگوست ۱۹۲۲ آغاز شد و با پیروزی ۳۰ آگوست به پایان رسید، یکی از بزرگترین حماسه‌های تاریخی ارتش ترکیه به شمار می‌رود.
به گزارش عصرترکیه به نقل از سی ان ان ترک، پس از پایان جنگ جهانی اول و بر اساس مفاد آتش‌بس “مودروس”، نیروهای متفقین تسلیحات ارتش ترکیه را از آن گرفتند و آناتولی را اشغال کردند. در این دوران، نیروی دریایی متفقین در استانبول، فرانسوی‌ها در آدانا، بریتانیایی‌ها در اورفا، ماراش، سامسون و مرزیفون، و ایتالیایی‌ها در آنتالیا و جنوب غرب آناتولی مستقر شدند. در ۱۵ مه ۱۹۱۹، با اجازه متفقین، ارتش یونان وارد ازمیر شد.
در مقابل این تهدید، ملت ترکیه با آگاهی تاریخی خود از مفهوم «ملت بودن»، جنبش قوای ملی را راه‌اندازی کرد. دو گزینه پیش روی مردم بود؛ یا تسلیم نیروهای اشغالگر شوند یا کشوری که ویران شده بود از خاکستر خود برخیزد. پس از تأسیس مجلس ملی کبیر ترکیه در ۱۹۲۰، نیروهای اشغالگر فشار خود را بر مصطفی کمال و همکارانش متمرکز کردند، به‌ویژه در جبهه غربی. در سال ۱۹۲۱، ارتش یونان تا پولات‌لی پیش رفت و مقدمات طولانی‌ترین نبرد میدانی تاریخ در این منطقه فراهم شد.
نبرد ساکاریا که بین ارتش ترکیه و یونان در کرانه‌های ساکاریا آغاز شد، از ۲۳ آگوست شروع و به مدت ۲۲ روز و شب ادامه یافت. مصطفی کمال پاشا با اعمال استراتژی جدید، به نیروهایش دستور داد: “خط دفاعی وجود ندارد، دفاع سطحی وجود دارد. این سطح، کل میهن است. ما از هر وجب از خاک میهن را تا زمانی که به خونمان آغشته نشده ترک نمی‌کنیم.” ارتش ترکیه با پیروی از این دستور، از وطن با تمام توان دفاع کرد. پس از این نبرد، ارتش ترکیه از حالت دفاع به حالت تهاجمی گذر کرد و در ۱۳ سپتامبر ۱۹۲۱، نیروهای یونان را از شرق رودخانه ساکاریا بیرون راند.
پس از یک سال آماده‌سازی، بزرگترین حمله تحت فرماندهی مصطفی کمال پاشا در ۲۶ آگوست ۱۹۲۲ آغاز شد. او به همراه رئیس ستاد کل فوزی پاشا و فرمانده جبهه غربی، عصمت پاشا، در منطقه کوچاتپه مستقر شد و با آغاز حمله توپخانه‌ای در سپیده‌دم، نیروهای ترک موفق شدند تینازتپه، بلن تپه و کاله‌جیک سیوری سی را تصرف کنند. در نخستین روز، ارتش ترکیه خطوط دفاعی دشمن در فاصله ۱۵ کیلومتری بین کاله‌چیک‌تپه بزرگ و چیغیل‌تپه را از آن خود کرد و حملات موفقی به تدارکات دشمن انجام داد. در روزهای بعد، حمله ادامه یافت و در ۳۰ آگوست، پیروزی نهایی حاصل شد.
در صبح ۳۰ آگوست، مصطفی کمال پاشا در منطقه ظفر تپه چال‌کوی به نیروهایش دستور حمله داد و ارتش ترکیه در دملوپینار نیروهای یونان را کاملاً محاصره و نابود کرد. بسیاری از فرماندهان یونانی از جمله ژنرال تریکوپیس و ژنرال دی‌یِنیس مجبور به فرار شدند. در روز ۳۱ آگوست، مصطفی کمال و همکارانش نقشه میدانی نبرد را بررسی و تصمیم گرفتند برای جلوگیری از بازسازی دفاع دشمن، مسیر فتح ازمیر را دنبال کنند.
پس از بزرگترین پیروزی، مصطفی کمال پاشا در ۱ سپتامبر پیامی خطاب به تمامی افسران و سربازان جبهه غرب صادر کرد و ضمن تحسین شجاعت و فداکاری آن‌ها، دستور داد که « هدف نخست شما دریای مدیترانه است، پیش به سوی جلو!» بر اساس این دستور، ارتش ترکیه طی روزهای بعد موفق شد گدیز و اوشاق، اسکی‌شهر، بالیکسیر و بیلجیک، آیدین، مانیسا و سرانجام ازمیر را از نیروهای یونان بازپس گیرد.
یکی از رویدادهای مهم نبرد، خودکشی سرهنگ رشات بیگ، فرمانده تیپ ۵۷ بود که به دلیل تأخیر نیم‌ساعته در تصرف چیغیل‌تپه نتوانست به تعهد خود عمل کند. ۱۵ دقیقه بعد، نیروهای ترک این منطقه را تصرف کردند.
دو سال پس از این پیروزی، در ۳۰ آگوست ۱۹۲۴، آتاترک در مراسم بنیاد یادبود شهید محمدچیک اعلام کرد که «پیروزی ۳۰ آگوست نقطه عطف تاریخ ترکیه و تثبیت پایه‌های جمهوری جوان ترکیه است.»
بر این اساس از سال ۱۹۲۶، این روز به‌عنوان جشن پیروزی ۳۰ آگوست هر سال در سراسر ترکیه و جمهوری ترک قبرس شمالی با مراسم مختلف گرامی داشته می‌شود.
