جنگنده”کاآن”؛پیام ژئوپلیتیکی ترکیه به جهان

ترکیه با رونمایی از جنگنده بومی نسل پنجم خود با نام “کاآن” KAAN(خاقان)، وارد باشگاه بسیار محدود کشورهایی شده که توانایی طراحی و تولید این سطح از فناوری هوایی را دارند. این دستاورد، نه‌تنها در حوزه نظامی و صنعتی، بلکه در عرصه ژئوپلیتیک نیز پیام‌های مهمی برای منطقه و جهان در پی دارد.

به گزارش عصرترکیه به نقل از ان تی وی، نشریه آمریکایی نشنال اینترست The National Interest در گزارشی تحلیلی با اشاره به پروژه جنگنده KAAN، آن را نه فقط یک محصول دفاعی، بلکه “بیانیه‌ای راهبردی از سوی ترکیه” توصیف کرده و تأکید کرده است که این پروژه، مسیر استقلال استراتژیک آنکارا را هموار کرده است.

جاه‌طلبی فناورانه در آسمان آناتولی

KAAN، به‌عنوان پیشرفته‌ترین پروژه هوانوردی ترکیه تا به امروز، یک جنگنده نسل پنجمی است که از نظر طراحی، عملکرد و مأموریت‌ها با نمونه‌هایی چون F-35 آمریکایی و Su-57 روسی قابل مقایسه است. این جنگنده دارای قابلیت‌های چندمنظوره، موتورهای دوگانه، سطح مقطع راداری بسیار پایین (رادارگریز) و توان اجرای عملیات در قالب جنگ شبکه‌محور است.

به‌گفته کارشناسان، هزینه‌های توسعه این پروژه و سطح فناوری به‌کاررفته در آن نشان‌دهنده عزم ترکیه برای حضور مستقل در بالاترین سطح معادلات نظامی و امنیتی جهان است.

ترکیه؛ چهارمین کشور در جهان با توان تولید جنگنده نسل پنجم

با نهایی شدن پروژه KAAN و دستیابی آن به ظرفیت عملیاتی در اوایل دهه ۲۰۳۰، ترکیه رسماً به چهارمین کشور دنیا پس از آمریکا، روسیه و چین تبدیل می‌شود که توان طراحی و تولید جنگنده نسل پنجم را دارد. این موفقیت، نه‌تنها برای ارتش ترکیه، بلکه برای سهم و نقش آنکارا در ناتو نیز معنا و وزنی تازه خواهد داشت.

در گزارش نشنال اینترست  آمده است: «KAAN تنها یک جنگنده نیست؛ این پروژه نشان‌دهنده تغییر موازنه راهبردی و ظهور یک قدرت متوسط با اهداف بزرگ در نظم جدید جهانی است.»

از تحریم تا خودکفایی

یکی از زمینه‌های شکل‌گیری پروژه KAAN را می‌توان در بحران مربوط به سامانه دفاعی S-400 و حذف ترکیه از برنامه جنگنده‌های F-35 جست‌وجو کرد. پس از آن بحران، آنکارا تصمیم گرفت مسیر بومی‌سازی کامل در صنایع دفاعی را در پیش بگیرد و وابستگی خود به غرب را کاهش دهد. پروژه KAAN یکی از نتایج مستقیم این سیاست است و به ترکیه در جهت افزایش استقلال راهبردی یاری رسانده است.

هنوز یک گام دیگر؛ موتور بومی

با وجود موفقیت‌های قابل توجه در طراحی و توسعه KAAN، هنوز موضوع موتور بومی به‌طور کامل حل نشده است. در نمونه‌های اولیه از موتور آمریکایی F110 استفاده شده، اما هدف نهایی، توسعه و استفاده از موتور کاملاً بومی و قدرتمند در این جنگنده است. تلاش‌های شرکت‌های دفاعی ترکیه در این زمینه همچنان ادامه دارد.

تأثیر منطقه‌ای و جهانی

نشنال اینترست در پایان گزارش خود، برنامه KAAN را در کنار پروژه‌هایی همچون KF-21 کره جنوبی و طرح جنگنده بومی هند، یکی از نمادهای حرکت قدرت‌های منطقه‌ای به‌سوی استقلال نظامی و فناوری دانسته است. این برنامه‌ها به‌روشنی نشان می‌دهند که معادلات قدرت در جهان دیگر تنها به دست چند کشور محدود رقم نمی‌خورد، بلکه قدرت‌های میانه‌رو در حال ترسیم مرزهای تازه‌ای در نظم جهانی هستند.