راهنمای جامع و علمی مکمل‌ها: چگونه مکمل مناسب انتخاب کنیم؟ ( ۵ نکته کلیدی از دکتر سانجی گوپتا)

عصر ترکیه – امروزه قفسه‌های داروخانه‌ها پر از انواع مکمل‌هاست؛ از ویتامین‌ها و مواد معدنی گرفته تا زردچوبه، روغن ماهی، پروبیوتیک‌ها، ملاتونین و ترکیباتی که وعده درمان چاقی شکمی، افزایش حافظه و بهبود عملکرد بدن را می‌دهند. تبلیغات شبکه‌های اجتماعی هم مدام درباره محصولات معجزه‌آسا سخن می‌گویند. اما واقعا چه تعداد از این‌ها ضروری است؟ این سیل از اطلاعات، باعث گمراهی و اضطراب مصرف‌کننده شده و تشخیص واقعیت از خیال را دشوار می‌کند.

مکمل چیست و چطور در امریکا کنترل می‌شود؟

مکمل‌ها اساساً قرار است کمبودهای تغذیه‌ای را جبران کنند. برخلاف تصور عمومی، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) این محصولات را پیش از ورود به بازار تأیید نمی‌کند. براساس قانون “سلامت و آموزش مکمل‌های غذایی” (DSHEA) مصوب ۱۹۹۴، مکمل‌ها بیشتر همچون مواد غذایی – نه دارو – کنترل می‌شوند و نیازی به اثبات اثربخشی و ایمنی در مطالعات بالینی پیش از عرضه ندارند.

به گفته دکتر پیتر کوهن، متخصص ایمنی مکمل‌ها، این قانون راه را برای رشد فزاینده بازار مکمل از حدود ۴ هزار محصول به بیش از ۹۰ هزار در سال ۲۰۱۷ باز کرده است.

نظارت FDA؛ فقط پس از ورود محصول به بازار

سازمان غذا و دارو، تنها وقتی می‌تواند جلوی مکمل‌های خطرناک یا گمراه‌کننده را بگیرد که این محصولات وارد بازار شده باشند و مشکل به وجود آمده باشد. حتی در این صورت هم شناسایی و جمع‌آوری محصولات مضر بسیار دشوار است، چون سیستم کارآمدی برای بررسی و رصد آسیب‌ها وجود ندارد.

در نتیجه، عملا شرکت‌ها می‌توانند هر چیزی را که به عنوان “مکمل غذایی” معرفی می‌کنند به بازار عرضه کنند و مسئولیت ایمنی را بر عهده خودشان بگذارند.

چگونه مکمل سالم و مطمئن انتخاب کنیم؟ پنج توصیه تخصصی

۱. برچسب محصول را با دقت بررسی کنید

برچسب‌های مکمل‌های آمریکا مجاز به درج توضیح درباره تاثیرات عمومی، مثل “کمک به انعطاف‌پذیری” هستند، اما نمی‌توانند مدعی درمان یا پیشگیری از بیماری خاصی باشند. معمولا هم باید هشدار دهند که این ادعا توسط FDA ارزیابی نشده است. بسیاری از ادعاها به اثبات علمی نرسیده و دلیلی برای اثربخشی آنها در اختیار مصرف‌کننده نیست.

۲. فقط مکمل‌های دارای نشان تایید سازمان‌های معتبر را بخرید

FDA پیش از فروش، مکمل‌ها را آزمایش نمی‌کند. دکتر کوهن توصیه می‌کند فقط محصولاتی را انتخاب کنید که نشان رسمی NSF یا USP دارند؛ این دو نهاد مستقل غیرانتفاعی، کیفیت و محتویات مکمل را بررسی و تایید می‌کنند. ConsumerLab نیز یک مرجع معتبر دیگر است. البته، هیچ‌کدام از این سازمان‌ها اثربخشی (یعنی عملی بودن ادعای محصول) را تایید نمی‌کنند، بلکه صحت محتویات قید شده روی بسته را می‌سنجند.

۳. از مکمل‌های دارای ترکیبات گیاهی چندگانه پرهیز کنید

دکتر کوهن توصیه می‌کند مکمل‌هایی که بیش از یک ترکیب گیاهی دارند را حذف کنید. مخلوط کردن چند گیاه، شفافیت درباره ترکیب، نسبت و فرآیند تولید هر ماده را ازدست می‌دهد و ریسک و ناشناخته بودن را افزایش می‌دهد. فقط مکمل‌های تک ترکیبی تهیه کنید.

۴. ادعاهای مبهم را باور نکنید

با مکمل‌هایی که وعده‌هایی مثل «تقویت ایمنی» یا «بهبود ادراک» با زبانی مبهم می‌دهند، محتاط باشید. ادعاهای این‌چنینی را FDA بررسی نمی‌کند و سازندگان ملزم به ارائه شواهد علمی نیستند. برای کسب اطلاعات معتبر به منابع مستقل (مثل دفتر مکمل‌های غذایی موسسه ملی سلامت آمریکا) مراجعه کنید.

۵. تاریخ انقضا را چک کنید

مکمل‌ها پس از تاریخ انقضا، قدرت اثرگذاری خود را از دست می‌دهند؛ برخی مثل روغن ماهی حتی ممکن است فاسد شوند. هرگز مکمل تاریخ‌گذشته مصرف نکنید، چون ممکن است مقدار مواد مؤثر درج شده روی بسته را نداشته باشد.

مصرف مکمل تجویز شده پزشک؛ ضروری است!

اگر پزشک طبق آزمایشات مکملی برای شما تجویز کرده، آن را طبق دستور و به طور مرتب مصرف کنید. بسیاری از مکمل‌های ویتامین و معدنی نقش درمانی مهمی دارند و نباید مصرف نسخه پزشک را فراموش کنید.

آیا واقعا به مکمل نیاز داریم؟

طبق تجربه بالینی دکتر کوهن، بیشتر افراد سالم حتی به مولتی‌ویتامین هم نیاز ندارند، مگر اینکه رژیم غذایی بسیار محدود داشته باشند. در بسیاری از موارد، حتی در افرادی که غذای صنعتی یا محصولات ارگانیک مصرف می‌کنند، کمبود جدی ایجاد نمی‌شود.

پیش از شروع هر مکمل جدید با پزشک مشورت کنید، به‌ویژه اگر دارو یا بیماری خاصی دارید؛ برخی مکمل‌ها تداخل دارویی دارند یا برای برخی شرایط سلامت مناسب نیستند.

جمع‌بندی

در میان انبوه تبلیغات و وعده‌های دنیای مکمل‌ها، با رعایت پنج نکته فوق می‌توانید انتخاب درست‌تری داشته باشید. پیش از خرید تحقیق کنید، به برچسب‌ها توجه ویژه داشته باشید، سراغ مکمل‌های کم‌ریسک و معتبر بروید و در صورت لزوم از پزشک راهنمایی بگیرید.

منبع: CNN