مردی که وانمود کرد زن است و حتی بچه‌دار شد!

 فرض کن 20 سال از عمرت را با کسی زندگی کردی که فکر می‌کردی عشق زندگیته. باهاش رازهات رو در میون گذاشتی، کنارش اشک ریختی، خندیدی، و حتی فکر کردی چه مادر خوبی برای بچه ته!. حالا تصور کن یک روز از خواب بیدار شی و بفهمی این «زنِ رؤیایی»، در تمام این سال‌ها یک مرد بوده. فکرش رو بکن! نه فقط مرد، بلکه جاسوسی از یک کشور بیگانه که عاشقانه‌ هایت را تبدیل به طعمه‌ای کرده برای درز دادن اسرار محرمانه کشورت!

به گزارش خبرنامه، اینی که خوندی، نه سناریوی یه فیلم تخیلیه، نه قصه‌ای جنجالی از یک رمان جاسوسی. این داستان کاملا واقعیه که برای برنارد بورسیکو، کارمند سفارت فرانسه در چین اتفاق افتاد؛ و بازیگر نقش اصلی این تراژدی عاشقانه-سیاسی کسی نبود جز شی پی پو، هنرمند اپرا و جاسوس مرموزی از پکن.

در این مقاله، داستانی را می‌خوانید که مرز میان عشق، فریب، هویت جنسی و سیاست را در هم می‌شکند.

شی پی پو، که بود؟

شی پی‌پو هنرمند اپرا و بازیگر چینی بود که زندگی پیچیده و غیرمعمولش مرزهای واقعیت و افسانه را در هم آمیخت. تولد او به ۲۱ دسامبر ۱۹۳۸ در پکن بازمی‌گردد و مرگش در ۳۰ ژوئن ۲۰۰۹ در پاریس رقم خورد. اما آنچه نام شی را برای همیشه در تاریخ ثبت کرد، نه هنر او در اجرای اپرا، بلکه نقش او در یک رابطه‌ عاشقانه‌ی پُرابهام و بی‌سابقه‌ی جاسوسی بود که ذهن بسیاری را در سراسر جهان به خود مشغول کرد.

در طول حدود دو دهه، شی موفق شد برنارد بورسیکو، یکی از کارمندان دولت فرانسه را متقاعد کند که زن است. این رابطه که در سال ۱۹۶۴ آغاز شد، از یک دلدادگی ساده فراتر رفت و کم‌کم به نقطه‌ای رسید که اسرار محرمانه‌ی سفارت فرانسه در چین به‌دست دولت چین افتاد. شی حتی ادعا کرد که کودکی از این رابطه به دنیا آمده است.

روایت زندگی شی پی پو، بعدها الهام‌بخش نمایشنامه‌ای مشهور به نام «ام. باترفلای» شد که ابتدا در برادوی روی صحنه رفت و سپس در قالب فیلمی سینمایی نیز ساخته شد.

سال های اولیه زندگی

شی در خانواده‌ای تحصیل‌کرده به دنیا آمد. پدرش استاد دانشگاه بود و مادرش در حرفه‌ی معلمی فعالیت می‌کرد. او در کنار دو خواهر بزرگ‌ترش بزرگ شد. خانواده در دوران جنگ داخلی چین به شهر کونمینگ در جنوب‌غربی استان یوننان مهاجرت کردند. شی پی پو در آنجا زبان فرانسوی را آموخت و بعدها در دانشگاه یوننان، تحصیلات عالی خود را در رشته‌ی ادبیات به پایان رساند.

در همان سال‌های نوجوانی، استعدادهای هنری‌اش شکوفا شد. در ۱۷ سالگی به‌عنوان بازیگر و خواننده‌ی اپرا شناخته شد و تا دهه‌ی ۲۰ زندگی‌اش، نه تنها بر صحنه‌های تئاتر ظاهر می‌شد، بلکه شروع به نوشتن نمایشنامه‌هایی با مضامین اجتماعی از جمله وضعیت کارگران کرد. این ترکیب از خلاقیت، سواد و بیانگری، از همان آغاز، شخصیت شی را به چهره‌ای غیرمعمول تبدیل کرد.

رابطه با بورسیکو

ورود برنارد بورسیکو به زندگی شی، آغاز فصلی پرابهام و جنجالی بود. بورسیکو، که متولد فرانسه بود، در سن ۲۰ سالگی به‌عنوان حسابدار در سفارت فرانسه در پکن استخدام شد؛ سفارتی که به تازگی در سال ۱۹۶۴، پس از یک دوره‌ طولانی قطع روابط، مجدداً فعالیت خود را آغاز کرده بود.

مطابق با خاطرات ثبت‌شده‌ی بورسیکو، او پیش از آشنایی با شی، فقط با پسران هم‌مدرسه‌ای خود رابطه‌ی جنسی داشته و در آن زمان در جست‌وجوی تجربه‌ی عشقی با یک زن بوده است. نخستین برخورد این دو در یک مهمانی کریسمس در همان سال رخ داد؛ جایی که شی با ظاهری مردانه و رفتاری مرموز توجه بورسیکو را جلب کرد.

در آن زمان، شی پی پو به خانواده‌های کارمندان سفارت زبان چینی آموزش می‌داد. او به بورسیکو گفت که در واقع یک زن است که به اجبار خانواده‌اش، لباس مردانه می‌پوشد تا نقش پسر را بازی کند و آرزوی پدرش را برآورده سازد. این روایت، به‌شدت روی بورسیکو تأثیر گذاشت و خیلی زود رابطه‌ای عاطفی و جنسی میان‌شان شکل گرفت؛ رابطه‌ای که در تاریکی و با رازهای فراوان ادامه پیدا کرد.

بورسیکو تا مدت‌ها متقاعد شده بود که شی واقعاً یک زن است. در حالی‌که در واقع، شی با مهارتی خارق‌العاده توانسته بود با استفاده از تکنیک‌هایی خاص، اندام تناسلی مردانه‌اش را پنهان کند؛ موضوعی که بعدها پزشکان فرانسوی هم آن را تأیید کردند.

جاسوسی و دروغ بزرگ

با گذشت زمان و تعمیق رابطه‌ی عاطفی میان شی پی پو و بورسیکو، پای دولت چین نیز به ماجرا باز شد. در اواخر دهه‌ی ۶۰، بورسیکو توسط مقام‌های چینی شناسایی و تحت فشار قرار گرفت. در نهایت، او از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ در پکن، و سپس بین سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۹ در اولان‌باتور مغولستان، بیش از ۵۰۰ سند محرمانه را از سفارت فرانسه خارج کرد و در اختیار دولت چین قرار داد.

نکته‌ی عجیب این‌جاست که حتی در زمان‌هایی که بورسیکو از چین خارج می‌شد و از شی دور بود، این رابطه ادامه پیدا می‌کرد. در یکی از دیدارهای بعدی، شی کودکی چهارساله به نام “شی دو دو” را به بورسیکو معرفی کرد و ادعا کرد که این پسر، نتیجه‌ی رابطه‌ی مشترک آن‌هاست.

در سال ۱۹۸۲، شی و شی دو دو با تلاش بورسیکو به فرانسه آمدند. اما دیری نپایید که در ۳۰ ژوئن ۱۹۸۳، بورسیکو توسط پلیس فرانسه بازداشت شد. اندکی بعد، نوبت به شی رسید. در بازجویی‌ها، حقیقت بزرگ فاش شد: شی یک مرد بود که در تمام این سال‌ها موفق شده بود به شکلی باورپذیر، خود را زن جلوه دهد.

افشاگری، رسوایی و فروپاشی

در جریان بازداشت، پزشکان فرانسوی دریافتند که شی قادر است با بالا کشیدن بیضه‌ها به داخل بدن و مخفی کردن آلت تناسلی، ظاهری زنانه به خود بدهد. او همچنین فاش کرد که شی دو دو در واقع پسر خودش نیست؛ بلکه یک کودک اویغور از استان سین‌کیانگ است که از مادرش خریداری شده و توسط شی به فرزندی پذیرفته شده است.

افشای این حقایق، به سرعت در صدر اخبار فرانسه قرار گرفت. بورسیکو که با بی‌رحمانه‌ترین شکل ممکن فریب خورده بود، نتوانست فشار روانی ماجرا را تاب بیاورد و در بازداشتگاه با بریدن گلوی خود اقدام به خودکشی کرد، اما زنده ماند. جامعه فرانسه با ترکیبی از تمسخر، ناباوری و خشم به این پرونده نگاه می‌کرد.

حکم دادگاه

در نهایت، هر دو متهم در سال ۱۹۸۶ به جرم جاسوسی برای چین محاکمه و به شش سال زندان محکوم شدند. با این حال، پرونده از دیدگاه سیاسی آن‌قدر پیچیده و حساس بود که دولت فرانسه تصمیم گرفت آن را بیش از حد کش ندهد.

در آوریل ۱۹۸۷، فرانسوا میتران، رئیس‌جمهور وقت فرانسه، به‌عنوان بخشی از تلاش برای بهبود روابط با چین، شی پی پو را عفو کرد. چند ماه بعد نیز بورسیکو مشمول عفو ریاست‌جمهوری شد.

بازتاب فرهنگی

ماجرای عجیب و باورنکردنی این رابطه، دست‌مایه‌ی نویسنده‌ی آمریکایی دیوید هنری هوانگ شد تا نمایشنامه‌ای تحت عنوان «ام. باترفلای» (۱۹۸۸) خلق کند. این اثر بعدها توسط دیوید کراننبرگ در قالب فیلمی در سال ۱۹۹۳ ساخته شد. در نسخه‌ی برادوی این نمایش، بی. دی. وانگ در نقش خواننده‌ی چینی (الهام‌گرفته از شی پی پو) روی صحنه رفت و با اجرای کم‌نظیرش، برنده‌ی جایزه تونی شد.

سال‌های پایانی و مرگ

پس از آزادی، شی پی‌پو دوباره به صحنه‌ی اپرا بازگشت. اما برخلاف گذشته، ترجیح داد درباره‌ی جزئیات زندگی شخصی و رابطه‌اش با بورسیکو سکوت کند. در چند مصاحبه‌ی کوتاه، او گفته بود: «در گذشته هم مردان را جذب می‌کردم و هم زنان را. برای من، هویت جنسی‌شان مهم نبود. احساسات، مهم‌تر بودند.»

در سال‌های پایانی زندگی‌اش، ارتباط او با بورسیکو تقریباً قطع شد. با این حال، گفته می‌شود که در ماه‌های منتهی به مرگ، تماس‌هایی میان‌شان برقرار شد و شی گفته بود که هنوز بورسیکو را دوست دارد.

شی پی‌پو در سال ۲۰۰۹ در پاریس درگذشت. فرزندخوانده‌اش، شی دو دو، بعدها صاحب سه پسر شد و زندگی آرام‌تری را در پیش گرفت. بورسیکو که در خانه سالمندان زندگی می‌کرد، پس از شنیدن خبر مرگ شی پی پو گفت:

«او کارهای زیادی علیه من انجام داد. کارهایی که نشانی از دلسوزی نداشت. اما دیگر همه چیز تمام شده. حالا من آزاد هستم.