عاملی که خطر سکته مغزی در جوانان را ۲ برابر می‌کند!

دانشمندان دریافتند که بزرگسالان زیر ۵۰ سال، ممکن است در مقایسه با علل سنتی مانند فشار خون بالا یا سیگار کشیدن، با تهدید بیشتر از عوامل خطر غیرمنتظره دیگری برای سکته مغزی روبرو باشند.
به گزارش بهداشت نیوز، نتایج پژوهش جدید نشان داد که خطرات غیرمتعارف از جمله میگرن «اورا» یا لخته‌های خونی پنهان، ممکن است احتمال سکته مغزی در این گروه سنی را دو برابر کند.

به گزارش ایسنا، دانشمندانی از اروپا، به مدیریت جوکا پوتالا از بیمارستان دانشگاه «هلسینکی»، بیش از ۱۰۰۰ بزرگسال ۱۸ تا ۴۹ سال را بررسی کردند؛ حدود نیمی از شرکت‌کنندگان دچار سکته مغزی «ایسکمیک» بدون علت مشخص شده بودند که سکته مغزی «کریپتوژنیک» نیز نامیده می‌شود و نیمی دیگر سابقه سکته مغزی نداشتند و برای مقایسه وارد این پژوهش شدند.

به نظر می‌رسد عوامل خطر غیرسنتی مانند میگرن «اورا»، لخته شدن خون در رگ‌ها، بیماری مزمن کلیه یا کبد و انواع خاصی از سرطان نقش بیشتری در سکته مغزی دارند، به خصوص برای افرادی که بیماری قلبی به نام «سوراخ بیضی باز» (PFO) دارند. «سوراخ بیضی باز»، یک روزنه کوچک بین حفره‌های بالایی قلب است که معمولا هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند اما می‌تواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد.

یافته‌های این پژوهش به شرح زیر است:

در میان شرکت‌کنندگانی که به بیماری «سوراخ بیضی باز» مبتلا نبودند، هر عامل خطر سنتی اضافی، خطر سکته مغزی را ۴۱ درصد و هر عامل خطر غیرسنتی این تهدید سلامتی را ۷۰ درصد، افزایش داد.

در میان شرکت‌کنندگان مبتلا به بیماری «سوراخ بیضی باز»، عوامل خطر سنتی فقط ۱۸ درصد خطر سکته مغزی را افزایش دادند، اما عوامل خطر غیرسنتی این احتمال را بیش از دو برابر کردند.

عوامل خاص در زنان مانند عوارض بارداری یا دیابت بارداری، صرف نظر از وضعیت بیماری «سوراخ بیضی باز»، خطر سکته مغزی را ۷۰ درصد افزایش دادند.

بیشترین عوامل خطر در بروز سکته مغزی

این پژوهش همچنین بررسی کرد که کدام عوامل خطر بیشترین سهم را در موارد کلی بروز سکته مغزی دارند. در افرادی که به بیماری «سوراخ بیضی باز» مبتلا نبودند، عوامل خطر سنتی ۶۵ درصد موارد را توضیح دادند اما در افراد مبتلا به بیماری «سوراخ بیضی باز»، عوامل غیرمتعارف اهمیت بیشتری داشتند و ۴۹ درصد موارد را تشکیل دادند.

یکی از قابل توجه‌ترین یافته‌ها، نقش میگرن «اورا» بود. این نوع میگرن که شامل اختلالات بینایی یا حسی می‌شود، عامل خطر غیرمتعارف اصلی برای سکته مغزی در بزرگسالان جوان بود و شامل ۴۶ درصد سکته مغزی در افراد مبتلا به بیماری «سوراخ بیضی باز» و ۲۳ درصد سکته مغزی در افرادی شد که به بیماری «سوراخ بیضی باز» مبتلا نبودند.

پوتالا گفت: این یافته‌ها بر لزوم پرسش پزشکان از بیماران جوان‌تر، به ویژه زنان، در مورد میگرن و سایر عوامل خطر کمتر آشکار هنگام ارزیابی خطر سکته مغزی تاکید می‌کند. نیمی از سکته‌های مغزی «ایسکمیک» در بزرگسالان جوان علت مشخصی ندارند و در زنان شایع‌تر هستند بنابراین باید به این عوامل خطر غیرمتعارف توجه کنیم تا از سکته مغزی قبل از وقوع آن جلوگیری کنیم.

تریسی مدسن، محقق حوزه سکته مغزی در دانشگاه «ورمونت» که در این پژوهش شرکت نداشت، اظهار کرد: نتایج این تحقیق مهم است زیرا داده‌های سکته مغزی را بر اساس سن و جنس تجزیه می‌کند که می‌تواند منجر به استراتژی‌های پیشگیری بهتر شود.

وی خاطرنشان کرد: زنان جوان‌تر ممکن است با خطر بیشتر سکته مغزی نسبت به مردان جوان‌تر روبرو باشند و ما باید بیماران را در طول زندگی‌شان به‌طور کامل‌تری غربالگری کنیم و به آنان آموزش دهیم.

این پژوهش در ۱۹ بیمارستان در ۱۳ کشور اروپایی انجام شد و از سال ۲۰۱۳ تا سال ۲۰۲۲ ادامه داشت. دانشمندان ۵۲۳ بیمار سکته مغزی را با ۵۲۳ فرد بدون سابقه سکته مغزی با سن و پیشینه مشابه تطبیق دادند. آنان در مجموع ۲۷ عامل خطر شامل ۱۲ عامل سنتی، ۱۰ عامل غیرسنتی و پنج عامل خاص زنان را بررسی کردند تا دریابند کدام یک از آنها در توضیح سکته‌های مغزی بدون دلیل مهم‌تر هستند.

محدودیت‌های این پژوهش

اگرچه این پژوهش بزرگ و مفصل است، اما محدودیت‌هایی به همراه داشت. این پژوهش، مشاهده‌ای بود، بنابراین نمی‌تواند علت و معلول بروز سکته مغزی را اثبات کند. همچنین، به سابقه سلامتی گزارش شده توسط بیمار متکی بود که ممکن است همیشه دقیق نباشد و از آنجایی که ۹۵ درصد از شرکت‌کنندگان اروپایی سفیدپوست بودند، نتایج ممکن است به‌طور کامل در مورد سایر گروه‌های نژادی یا قومی صدق نکند.

سایت ساینس گزارش کرد، با این حال، یافته‌ها نشان‌دهنده‌ تغییر عمده‌ای در رویکرد پزشکان به پیشگیری از سکته مغزی در بزرگسالان جوان‌تر است. پزشکان به جای تمرکز صرف بر خطرات شناخته‌شده‌ای مانند فشار خون و کلسترول، ممکن است نیاز به غربالگری میگرن، بیماری «سوراخ بیضی باز» و عوامل خاص در زنان داشته باشند که می‌تواند برای این گروه سنی به همان اندازه – اگر نه بیشتر – مهم باشد.

نتایج پژوهش جدید در نشریه «سکته مغزی» (Stroke)، نشریه انجمن سکته مغزی آمریکا منتشر شده است.