ترکیه بدون ترور؛ جایگاه جدید آنکارا در استراتژی جهانی ناتو
ناتو در گزارش سال ۲۰۲۴ خود تأکید کرده است که پروژه «ترکیه بدون ترور» فقط یک سیاست داخلی نیست، بلکه بخشی مهم از نظم امنیتی تازه در منطقه و جهان به شمار می‌رود.
عصرترکیه – پس از دهه‌ها مبارزه با تروریسم، اکنون پروژه «ترکیه بدون ترور» با حمایت سیاسی گسترده در داخل کشور، به مرحله نهایی رسیده و این امر در در گزارش رسمی ناتو نیز بازتاب یافته است. سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در گزارش «ناتو ۲۰۲۴» به‌روشنی تأکید کرده است که این تحول فقط برای ترکیه اهمیت ندارد، بلکه تأثیر مستقیمی بر توازن امنیتی منطقه‌ای و جهانی خواهد داشت.
در مقدمه این گزارش که با امضای مارک روته، دبیرکل ناتو منتشر شده، آمده است که همکاری‌های استراتژیک میان روسیه، چین و کره شمالی به‌شدت افزایش یافته و حتی اعزام هزاران سرباز کره‌شمالی به اروپا در سال ۲۰۲۴ ثبت شده است و ناتو در واکنش به این تغییرات، به دنبال بازتعریف نقش اعضای کلیدی خود است.
در این میان ترکیه به‌عنوان یکی از کشورهای مرکزی ناتو، نه‌تنها از نظر جغرافیایی بلکه به دلیل ثبات داخلی و ظرفیت دیپلماتیکش، جایگاه متفاوتی یافته است به گونه ای که حالا دیگر از ترکیه فقط به عنوان «کشور عضو» یاد نمی‌شود؛ بلکه آنکارا به بازیگری مستقل و اثرگذار در تصمیم‌سازی‌های امنیتی تبدیل شده است.
نمونه‌های این تغییر نگاه در ماه‌های گذشته بارها دیده شده است. ترکیه در بحران اوکراین نقش میانجی‌گر ایفا کرد. در تنش میان ایران و ایالات متحده نیز، منابع رسمی اعلام کردند که پیش از هرگونه اقدام نظامی، واشنگتن از طریق ترکیه پیام‌هایی به تهران منتقل کرده است. این تحرکات نشان می‌دهد ترکیه حالا بیش از آنکه در معادلات نظامی تعریف شود، به‌عنوان یک پل دیپلماتیک برای کاهش تنش‌ها شناخته می‌شود.
در گزارش ناتو، به روند خلع سلاح گروه‌های مسلح در مرزهای عراق و سوریه نیز اشاره شده است. این روند تنها یک مسئله امنیتی محلی نیست، بلکه به اعتقاد تحلیلگران، ترکیه پس از پایان این تهدید داخلی، می‌تواند با قدرت بیشتری در سیاست خارجی و نقش‌های بین‌المللی وارد شود.
یکی از مهم‌ترین نکات دیگر مطرح‌شده در گزارش ناتو این است که ترکیه دیگر فقط کشوری نیست که از آن درخواست اعزام نیروی نظامی می‌شود. نقش امروز آنکارا، بیشتر به‌عنوان یک میانجی فعال و عامل صلح تعریف می‌شود. اکنون ترکیه به‌عنوان بازیگری که می‌تواند با کشورهایی مانند روسیه، ایران و چین گفت‌وگو کند، در جایگاهی قرار گرفته که در گذشته کمتر به آن واگذار می‌شد.
در نهایت، پروژه «ترکیه بدون ترور» حالا تنها یک موفقیت امنیتی نیست. این پروژه، هم امنیت داخلی را تثبیت کرده و هم جایگاه بین‌المللی آنکارا را بازتعریف کرده است. ناتو نیز با اشاره مستقیم به این تحولات، نشان داده که ترکیه در ساختار جدید امنیت جهانی جایگاه متفاوت و رو به رشدی دارد. در جهانی که امنیت به یکی از پیچیده‌ترین مسائل تبدیل شده، ترکیه دیگر نه‌فقط بخشی از خاکریز دفاعی، بلکه بخشی از راه‌حل‌های دیپلماتیک و استراتژیک است.
