آویشن چه خواصی دارد؟

آویش (Thyme) گیاهی از خانواده نعناعیان است. این گیاه دارویی استفاده‌های گسترده‌ای دارد و طبق مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۴ منتشر شد، بیش از ۴۰۰ زیرگونه دارد. مصریان باستان از آویشن در فرایند مومیایی کردن استفاده می‌کردند، درحالی‌که یونانیان باستان آن را به عنوان بخور به‌کار می‌بردند.

خواص آویشن

به گزارش زومیت، آویشن به دلیل طعم خاصی که دارد تا به امروز به‌عنوان یکی از اجزای آشپزی باقی مانده است؛ اما آویشن خواص دارویی مفیدی نیز دارد. به‌نقل از وب‌سایت هلث‌لاین، خواص آویشن عبارت‌اند از:

مبارزه با آکنه

آویشن به دلیل خواص ضدباکتریایی خود معروف است و می‌تواند به‌عنوان عنصر مبارزه با آکنه عمل کند. وقتی آویشن برای چند روز با چند هفته در الکل خیسانده می‌شود، به محلولی به نام تنتور تبدیل می‌شود. در مطالعه‌ای از سال ۲۰۱۰، مشخص شد روغن اسانسی آویشن فعالیت ضدباکتریایی دربرابر باکتری مسبب آکنه یعنی کوتی‌باکتریوم اکنس دارد؛ اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا روغن آویشن واقعاً جوش‌ها را کاهش می‌دهد یا نه.

کاهش فشار خون

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ نشان داد عصاره آویشن می‌تواند ضربان قلب را در موش‌های مبتلا به فشار خون کاهش دهد. عصاره آویشن کلسترول آن‌ها را نیز کاهش داد، اگرچه برای تأیید این اثرات به مطالعات انسانی نیاز است.

درمان سرفه

روغن اسانسی آویشن که از برگ‌های آن به دست می‌آید، اغلب به‌عنوان درمان طبیعی سرفه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مطالعه‌ای از سال ۲۰۰۶، ترکیبی از برگ‌های آویشن و عشقه به تسکین سرفه و سایر علائم برونشیت حاد کمک کرد.

مطالعه‌ی انجام‌شده روی حیوانات از سال ۲۰۱۸ نشان داد ترکیبی از عصاره‌های آویشن و پامچال التهاب و مخاط را کاهش می‌دهد. بنابراین، اگر دچار سرفه یا گلودرد شدید، بد نیست کمی چای آویشن بنوشید.

تقویت ایمنی

دریافت کل ویتامین‌های مورد نیاز بدن در روز می‌تواند دشوار باشد. بنا به اطلاعات منتشرشده در وب‌سایت وزارت کشاورزی ایالات متحده آویشن حاوی مواد مغذی مفیدی ازجمله موارد زیر است:

ویتامین A
ویتامین C
مس
فیبر
آهن
منگنز

اگرچه توجه به این موضوع مهم است که آویشن منبع کافی از مواد مغذی فوق نیست، مگر اینکه در مقادیر بیش از حدی مصرف شود. برای مثال، یک قاشق چایخوری آویشن دارای ۱٫۲۸ میلی‌گرم ویتامین سی است که فقط یک درصد از مقدار مورد نیاز شما در طول روز را تأمین می‌کند.

عامل ضدعفونی‌کننده

کپک از آلاینده‌های رایج اما بالقوه خطرناک موجود در هوا است که می‌تواند در خانه شما پنهان شود. روغن آویشن می‌تواند در مبارزه با کپک مفید باشد.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۷ نشان داد آویشن ممکن است در کنترل پوسیدگی ناشی از کپک خاکستری در میوه گواوا کمک کند. این اثرات احتمالاً روی کپک درون خانه نیز مشاهده شود.

مطالعه‌ای از سال ۲۰۰۷ نشان می‌دهد آویشن می‌تواند در خانه‌هایی با غلظت پایین کپک به‌عنوان ضدعفونی‌کننده مؤثر باشد، اگرچه اگر مقدار زیادی کپک در خانه وجود داشته باشد، بهتر است از کارشناسان برای حذف آن کمک بخواهید.

مبارزه با آفات

آژانس حفاظت از محیط زیست می‌گوید تیمول (نوعی روغن آویشن) می‌تواند از اجزای بسیاری از آفت‌کش‌ها باشد و معمولاً در مبارزه با موارد زیر استفاده می‌شود:

باکتری‌ها
ویروس‌ها
موش‌ها
سایر آفات حیوانی

مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۱ نشان داد روغن اسانسی آویشن دربرابر پشه‌های بالغ و لارو آن‌ها مؤثر است. می‌توانید با مخلوط کردن چهار قطره روغن آویشن با یک قاشق چایخوری روغن زیتون یا مخلوط کردن ۵ قطره روغن آویشن در ۶۰ میلی‌لیتر آب یک ماده دافع خانگی بسازید.

رایحه‌درمانی

بسیاری از محصولات ارگانیک و طبیعی مراقبت از پوست حاوی آویشن هستند. آویشن همچنین یکی از مواد محبوب در دئودورانت‌های طبیعی است و اغلب در ظرف حاوی گیاهان معطر گنجانده می‌شود. می‌توانید از اسانس روغنی آویشن در منتشرکننده رایحه‌درمانی استفاده کنید تا از مزیت‌های احتمالی آن برای تقویت خلق‌وخو بهرمند شوید.

تقویت خلق و خو

روغن اسانسی آویشن به دلیل دارای بودن ماده‌ای به نام کارواکرول اغلب برای اهداف درمانی استفاده می‌شود. در مطالعه حیوانی از سال ۲۰۱۳ نشان داده شد کارواکرول غلظت سروتونین و دوپامین را افزایش می‌دهد. این دو هورمون به تنظیم خلق‌وخو کمک می‌کنند. اگر به‌طور منظم از آویشن یا روغن آن استفاده کنید، ممکن است تأثیر مثبتی بر خلق‌وخو و احساسات شما داشته باشد.

کاربرد در آشپزی

آویشن ماده شگفت‌انگیزی است که در سراسر جهان در پخت‌و‌پز استفاده می‌شود. از آویشن می‌توان در سس‌ها و به‌عنوان چاشنی استفاده کرد. آویشن همچنین می‌تواند تأثیر مثبتی بر ایمنی و ماندگاری روغن‌های پخت‌وپز داشته باشد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۲ نشان داد عصاره آویشن ممکن است پایداری روغن آفتابگردان را در دماهای مختلف افزایش دهد و خواص آنتی‌اکسیدانی نیز به همراه داشته باشد.

مبارزه با عفونت باکتریایی

آویشن ممکن است به جلوگیری از دچار شدن به مسمومیت غذایی کمک کند. مطالعه آزمایشگاهی در سال ۲۰۱۳ نشان داد روغن آویشن به‌عنوان نگهدارنده طبیعی محصولات غذایی دربرابر چندین باکتری بیماری‌زای موجود در مواد غذایی مؤثر است. علاوه‌براین، مطالعه آزمایشگاهی در سال ۲۰۱۱ نشان داد روغن آویشن دربرابر سویه‌های مقاوم باکتری‌های استافیلوکوک، انتروکوک، اشریشیا و سودوموناس تأثیر دارد.

توجه داشته باشید این بدان معنا نیست که مصرف روغن آویشن از مسمومیت غذایی شما جلوگیری می‌کند. اگر به‌طور منظم مکمل آویشن مصرف می‌کنید، احتمالاً بسیاری از باکتری‌های مفید روده شما نیز از بین خواهند رفت.

مبارزه با عفونت‌های قارچی

آویشن ممکن است علاوه بر باکتری‌ها، در برابر قارچ‌ها نیز مؤثر باشد. مطالعه آزمایشگاهی از سال ۲۰۲۱ نشان داد مقادیر پایین روغن اسانسی آویشن دربرابر کاندیدا آلبیکانس (از علت‌های شایع عفونت‌های قارچی)، مؤثر است. با‌این‌حال، برای درک تأثیر مصرف خوراکی روغن آویشن در درمان عفونت قارچی به پژوهش‌های بیشتری نیاز داریم.

مبارزه با سرطان

مطالعه آزمایشگاهی در سال ۲۰۱۸ نشان داد روغن اسانسی آویشن و میخک صدپر باعث مهار رده‌های سلولی سرطان سینه در آزمایشگاه می‌شوند. در مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۱ این نتایج تکرار شد. این مطالعات شواهد ضعیفی از مزیت احتمالی آویشن در رابطه با سرطان ارائه می‌دهند و برای تأیید اثرات احتمالی به مطالعات انسانی نیاز است.

خواص آویشن برای مردان

«مطالعات حیوانی نشان داده‌اند آویشن می‌تواند به افزایش سطح تستوسترون و کیفیت اسپرم، تقویت عملکرد نعوظ و کاهش استرس اکسیداتیو در بافت‌های تولیدمثلی در مردان کمک کند. با وجود این، هنوز به تحقیقات انسانی بیشتری نیاز است. همچنین، خواص آنتی‌اکسیدانی و ترکیبات مغذی آویشن می‌توانند سلامت عمومی و انرژی مردان را تقویت کنند.

خواص آویشن برای زنان

شواهد علمی نشان می‌دهند که آویشن (Thymus vulgaris) گیاهی با ظرفیت‌های درمانی گسترده برای سلامت زنان است. این گیاه با خواص ضد اسپاسمی و تنظیم‌کننده‌ی هورمون‌ها، می‌تواند به کاهش دردهای قاعدگی و بهبود تعادل استروژن و پروژسترون کمک کند. همچنین اثرات ضد‌التهابی و آنتی‌اکسیدانی آویشن آن را به گزینه‌ای امیدبخش در مدیریت بیماری‌هایی چون اندومتریوز و اختلالات تخمدانی تبدیل کرده است. ترکیبات فعال آن، مانند تیمول و کارواکرول، از سیستم ایمنی پشتیبانی کرده و در مقابله با عفونت‌ها و حفظ سلامت عمومی بدن، به‌ویژه در دوران‌های حساس مانند قاعدگی، یائسگی یا اختلالات هورمونی، نقش مؤثری دارند.

با وجود یافته‌های امیدوارکننده، پژوهش‌های بیشتری، به‌ویژه در سطح بالینی و انسانی، برای تعیین دقیق دوز مصرف، مدت استفاده و ارزیابی ایمنی بلندمدت ضروری است. با رعایت احتیاط‌های لازم، آویشن می‌تواند به‌عنوان گزینه‌ای طبیعی و کم‌عارضه در حفظ و بهبود سلامت زنان درنظر گرفته شود.

آویشن با چه داروهایی تداخل دارد؟

آویشن با وجود خواص درمانی گسترده‌اش، مانند بسیاری از گیاهان دارویی می‌تواند با برخی داروها تداخل داشته باشد، به‌ویژه زمانی که به صورت مکمل غلیظ، عصاره یا روغن اسانسی مصرف شود. ترکیبات فعال موجود در آویشن ممکن است عملکرد آنزیم‌های کبدی مسئول متابولیسم داروها را تغییر دهند یا با اثر برخی داروها تداخل داشته باشند. این تداخل‌ها می‌توانند باعث کاهش اثر دارو یا افزایش خطر عوارض جانبی شوند، به‌خصوص در افراد با بیماری زمینه‌ای یا مصرف داروهای مزمن. در ادامه، مهم‌ترین گروه داروهایی که ممکن است با آویشن تداخل داشته باشند، معرفی می‌شوند.

داروهایی که لخته شدن خون را کند می‌کنند (داروهای ضدانعقاد، ضدپلاکت)

آویشن می‌تواند لخته شدن خون را کند کند. مصرف آویشن همراه با داروهای ضد انعقاد خون ممکن است خطر کبودی و خونریزی را افزایش دهد.

داروهایی که موجب خشکی دهان یا بدن می‌شوند (آنتی‌کولینرژیک‌ها)

آویشن می‌تواند مقدار استیل کولین را در بدن افزایش دهد. استیل کولین نقش مهمی در بسیاری از عملکردهای بدن دارد. داروهای آنتی‌کولینرژیک اثرات استیل کولین را در بدن مهار می‌کنند. مصرف آویشن ممکن است اثرات این داروها را کاهش دهد.

استروژن

آویشن ممکن است در بدن مانند استروژن عمل کند، بنابراین مصرف آویشن همراه با استروژن می‌تواند اثرات استروژن را کاهش دهد.

داروهای مختلف مورد استفاده برای گلوکوم، بیماری آلزایمر و سایر شرایط (داروهای کولینرژیک)

آویشن می‌تواند ماده شیمیایی به نام استیل کولین را در بدن افزایش دهد. برخی از داروهایی که برای گلوکوم، بیماری آلزایمر و بیماری‌های دیگر مصرف می‌شوند، سطح استیل کولین را نیز افزایش می‌دهند. مصرف آویشن همراه این داروها ممکن است احتمال عوارض جانبی را افزایش دهد.

آویشن برای کبد ضرر دارد؟

آویشن در مقادیر معمول خوراکی مانند دمنوش یا چاشنی غذایی، نه‌تنها برای کبد مضر نیست، بلکه به دلیل دارا بودن ترکیبات آنتی‌اکسیدان می‌تواند از کبد دربرابر استرس اکسیداتیو و سموم محافظت کند. مطالعات حیوانی نشان داده‌اند عصاره آویشن ممکن است دربرابر آسیب‌های کبدی ناشی از داروها یا فلزات سنگین اثر محافظتی داشته باشد.

با‌این‌حال، مصرف مقادیر زیاد و طولانی‌مدت روغن اسانسی آویشن (که بسیار غلیظ است)، ممکن است برای کبد سمی باشد، به‌ویژه در افرادی که دچار بیماری‌های کبدی زمینه‌ای هستند یا داروهای خاصی با متابولیسم کبدی مصرف می‌کنند. همچنین احتمال تداخل دارویی از طریق تغییر فعالیت آنزیم‌های کبدی وجود دارد.

درمجموع، آویشن در حد مصرف غذایی و درمانی معمول، بی‌خطر و حتی مفید است، اما استفاده از فرآورده‌های غلیظ آن (مانند اسانس یا مکمل‌های قوی) باید با احتیاط و با مشورت پزشک انجام شود.

جمع‌بندی

آویشن گیاهی از خانواده نعناعیان است که به دلیل خواص دارویی و عطری خود شهرت دارد. این گیاه با داشتن خاصیت‌های ضدباکتریایی می‌تواند به کاهش آکنه کمک کرده و همچنین در تسکین سرفه مؤثر باشد. روغن آویشن به‌عنوان ضدعفونی‌کننده طبیعی و دافع حشرات کاربرد دارد و می‌تواند در بهبود خلق‌وخو نیز مؤثر باشد. در حالی که آویشن فواید متعددی دارد، اما شواهد علمی در بسیاری از موارد هنوز محدود به مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی است و برای تأیید قطعی آن‌ها به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.

مصرف آویشن نباید جایگزین مراقبت‌ها و درمان پزشکی شود. آویشن می‌تواند با برخی داروها مانند داروهای ضدانعقاد، استروژن و داروهای کولینرژیک تداخل داشته باشد و باید در مصرف همزمان آن‌ها دقت کرد.