خواهر زمین؛ درخشان‌ترین ستاره شامگاهی آسمان امشب
از غروب امروز در ایران شاهد پدیده‌ای نجومی خواهیم بود که زهره را به ستاره شامگاهی تبدیل می‌کند. در این وضعیت زهره به عنوان درخشان‌ترین جرم آسمانی در آسمان، یکی از زیباترین پدیده‌های آسمانی را رقم خواهد زد.
یک پدیده نجومی به نام زهره در کشیدگی شرقی که نزدیکی ظاهری زهره به خورشید در آسمان است، زهره را به یک جرم درخشان و قابل‌توجه در آسمان غربی تبدیل می‌کند. این پدیده به وقت ایران ۲۱ دی‌ماه رخ می‌دهد و بهترین زمان برای رصد آن حدود ساعت حدود ۱۷ غروب است و تا ساعت ۲۰ شب ادامه دارد.
به گزارش فارس؛ علاقه‌مندان به نجوم می‌توانند در این پدیده، زهره را به‌عنوان «ستاره شامگاهی» تماشا کنند و از درخشندگی خیره‌کننده آن لذت ببرند. این فرصت جذاب برای مشاهده زهره، علاوه بر زیبایی بصری، می‌تواند تجربه‌ای علمی و هیجان‌انگیز برای رصدگران آسمان شب باشد.
پدیده «زهره در بیشترین کشیدگی شرقی» یکی از موقعیت‌های خاص سیاره زهره در آسمان شب است. این حالت زمانی رخ می‌دهد که زهره بیشترین فاصله زاویه‌ای را از خورشید در آسمان پیدا کند و در سمت شرق خورشید قرار بگیرد.
در این وضعیت زهره در آسمان شب به‌خوبی پس از غروب خورشید قابل مشاهده است و به‌عنوان «ستاره شامگاهی» شناخته می‌شود. بیشترین کشیدگی شرقی به دلیل موقعیت زهره در مدارش نسبت به زمین و خورشید رخ می‌دهد و این حالت یکی از بهترین زمان‌ها برای دیدن زهره با چشم غیرمسلح یا با تلسکوپ است.
کشیدگی شرقی چیست؟
کشیدگی (elongation) به فاصله زاویه‌ای یک سیاره از خورشید در آسمان زمین گفته می‌شود. وقتی کشیدگی شرقی رخ می‌دهد، سیاره در شرق خورشید قرار می‌گیرد و پس از غروب خورشید در آسمان شامگاهی دیده می‌شود.
زهره یا ناهید؛ درخشان‌ترین اجرام آسمانی در آسمان شب
زهره دومین سیاره نزدیک به خورشید که در فارسی به آن ناهید نیز گفته می‌شود، یکی از درخشان‌ترین اجرام آسمانی در آسمان شب زمین است. علاوه بر درخشندگی زیاد این سیاره ظاهر زیبایی نیز دارد.
سیاره زهره در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف نام‌های متفاوتی دارد که هر یک نمادی از ویژگی‌های خاص این سیاره، مانند درخشندگی یا ارتباط با زیبایی هستند. نام ایرانی باستانی زهره ناهید است. ستاره صبحگاهی و ستاره شامگاهی دو نام دیگر این سیاره هستند که با توجه به موقعیت مداری زهره نامگذاری شده‌اند. نام رومی این سیاره نیز ونوس است.
جالب است بدانید که زهره پس از خورشید و ماه، درخشان‌ترین جرم آسمانی است و برخلاف بیشتر سیارات، در جهت مخالف (ساعت‌گرد) به دور خود می‌چرخد و یک روز کامل در زهره طولانی‌تر از یک سال است.
زهره مانند ماه فاز‌های مختلفی دارد که در حین گردش به دور خورشید از زمین قابل مشاهده است.
نکته جالب توجه این است که این سیاره از نظر اندازه، جرم و ترکیب شباهت زیادی به زمین دارد و آن را «خواهر زمین» نیز خوانده‌اند.
زهره برای دانشمندان بسیار جذاب است، زیرا مطالعه این سیاره به آنها کمک می‌کند تا درک بهتری از تغییرات اقلیمی، اثر گلخانه‌ای و تاریخ منظومه شمسی به دست آورند. آسان‌ترین زمان برای دیدن زهره، زمانی است که در بیشترین کشیدگی نسبت به خورشید قرار داشته باشد.
این پدیده جذاب به علاقه‌مندان نجوم فرصتی عالی برای مشاهده زهره می‌دهد، زیرا در این موقعیت، زهره بالاترین درخشندگی و بیشترین ارتفاع را در آسمان شب دارد.
زهره در کشیدگی شرقی ۴.۲ درجه در آسمان شامگاهی ایران
به وقت ایران ۲۱ دی‌ماه زهره در کشیدگی شرقی ۴.۲ درجه در آسمان شامگاهی قرار می‌گیرد و بهترین زمان برای رصد این پدیده از حدود ساعت ۱۷ تا ساعت ۲۰ شب است.
در این حالت فاصله زاویه‌ای زهره از خورشید ۴.۲ درجه است. این فاصله بسیار کم است؛ یعنی زهره در آسمان نزدیک به خورشید دیده می‌شود.
مشاهده این پدیده در کشور؛ زمان و مکان و شرایط
برای مشاهده این پدیده باید پس از غروب خورشید به سمت غرب نگاه کرد. در این حالت، زهره به‌صورت یک جسم بسیار درخشان و شبیه به یک ستاره بزرگ دیده می‌شود که به‌طور معمول حتی در شرایط آلودگی نوری نیز به راحتی قابل مشاهده است. البته استفاده از یک دوربین دوچشمی یا تلسکوپ کوچک می‌تواند جزئیات بیشتری مانند فاز هلالی زهره را نشان دهد.
بهترین زمان برای دیدن زهره در بیشترین کشیدگی شرقی، دقایقی پس از غروب خورشید است، زمانی که آسمان هنوز کاملاً تاریک نشده است و باید مکانی با افق غربی باز و بدون مانع (مانند کوه، ساختمان یا درخت) را انتخاب کنید.
این پدیده نه‌تنها برای علاقه‌مندان به نجوم، بلکه برای هر کسی که علاقه‌مند به زیبایی‌های آسمان شب است، تجربه‌ای شگفت‌انگیز است.
