اختراعاتی که المپیک را دگرگون کرد

هر دوره از بازی‌های المپیک تابستانی شاهد اولین‌ فناوری‌های بسیاری بوده که هر یک تصویری از پیشرفت فناوری آن دوره ارائه می‌دهند. از آنجایی که المپیک پاریس ۲۰۲۴ در حال حاضر نسخه هوش مصنوعی از المپیک نامیده می‌شود.

به گزارش ایسنا، بازی‌های المپیک علاوه بر به چالش کشیدن ورزشکاران، فرصتی برای نمایش و آزمایش نوآوری‌ها برای ارتقای رقابت‌ها هستند. در اینجا به چند نمونه از نوآوری‌های تاثیرگذار بر تاریخ بازی‌های المپیک می‌پردازیم.

المپیک لس آنجلس ۱۹۳۲: کرنوگراف

پیش از بازی‌های المپیک ۱۹۳۲، هر داور کرونومتر خود را برای پیگیری زمان در طول مسابقات به همراه می‌آورد. تا این که در این دوره از المپیک یک ساعت ساز سوئیسی امگا کرنوگراف المپیکی خود را توسعه داد. کرنوگراف دارای یک عقربه برگشتی بود که به هر داور اجازه می‌داد تا بر روی همان ابزار تکیه کند تا زمان را با دقت برای بررسی زمان ردیابی کند. از آن زمان، این شرکت سوئیسی به تولید کننده زمان‌سنج رسمی اکثر بازی‌های المپیک تبدیل شده و نسخه‌های فنی خود را به طور مداوم ارتقا می‌دهد.

کرونوگراف(Chronograph) نوع خاصی از ساعت است که به عنوان کرونومتر به همراه نمایشگر ساعت استفاده می‌شود. یک کرونوگراف دارای یک عقربه دوم رفت و برگشت مستقل است. با فشار متوالی بر روی دکمه می‌توان آن را شروع، متوقف و صفر کرد.  کرونوگراف‌های پیچیده‌تر از قابلیت‌های عملکردی اضافی برخوردارند و می‌توانند چندین شمارش فرعی برای اندازه‌گیری ثانیه، دقیقه، ساعت و حتی چند دهم ثانیه داشته باشند.

المپیک رُم ۱۹۶۰: اولین نسخه‌ای که به صورت زنده پخش شد

چهاردهمین بازی‌های المپیک مدرن اولین پخش زنده در سراسر اروپا بود که یوروویژن در سراسر قاره پوشش می‌داد. از آنجایی که ماهواره‌های تلویزیونی تنها دو سال بعد آمدند، فیلم‌های نواری بازی‌ها در پایان هر روز مسابقه به آمریکای شمالی منتقل می‌شد. شبکه سی‌بی‌سی حقوق انحصاری پخش بازی‌ها را در ایالات متحده داشت و تلویزیون سی‌بی‌سی بازی‌های المپیک را در کانادا و در مکزیک نیز برای اولین بار پخش می‌کرد.

المپیک توکیو ۱۹۶۴: امتیازدهی ماهواره‌ای و دقت زمان

المپیک توکیو ۱۹۶۴ با توجه به بسیاری از پیشرفت‌های فناوری به عنوان «یک نسخه علمی تخیلی» توصیف می‌شد. به دنبال اولین پخش زنده المپیک قبلی، توکیو ۱۹۶۴ اولین پخش جهانی را به لطف همکاری بین ناسا و دولت ژاپن شاهد بود. این نسخه همچنین پیشرفت‌های مربوطه را در فناوری‌های زمان بندی و امتیازدهی به ارمغان آورد. به طور خاص، این اولین باری بود که از رایانه‌ها برای ثبت آمار استفاده می‌شد که امکان نمایش زمان ورزشکاران را روی صفحه‌های تلویزیونی فراهم می‌کرد.

علاوه بر این، ساعت‌ساز ژاپنی سیکو به‌عنوان تولیدکننده زمان‌سنج رسمی ظاهر شد و تفنگ آغاز مسابقه را با یک دوربین عکاسی لحظه نهایی مسابقه و یک ساعت کوارتز متصل کرد. این کار امکان ضبط نتایج را در یک صدم ثانیه می‌داد که دقتی بی‌سابقه برای آن زمان است. انقلاب کوارتز در شرف ایجاد اختلال در صنعت ساعت سازی به طور کلی بود و برندهایی که در دهه بعد، تجاری سازی انبوه ساعت‌های مچی دارای این فناوری را آغاز کردند.

المپیک مکزیک ۱۹۶۸: مسیرهای مصنوعی در تمامی آب و هواها

این المپیک اولین موردی بود که دارای یک پیست دو و میدانی مصنوعی با همه آب و هواها بود. مسیر مصنوعی جایگزین مسیرهای دویدن خاکستری شد و به ورزشکاران کمک کرد تا عملکرد دویدن خود را بهبود بخشند. در واقع، سطح دویدن مصنوعی به همراه ارتفاع زیاد مکزیکوسیتی به ثبت ۹ رکورد جهانی المپیک در مسابقات دوی سرعت، امدادی و مسافت متوسط مردان و پنج رکورد در دوی سرعت زنان کمک کرد. از آن زمان، مسیرهای مصنوعی به استاندارد جدیدی تبدیل شده‌اند.

المپیک سیدنی ۲۰۰۰: آزمایش‌های پیشرفته ضد دوپینگ

پیش از بازی‌های سیدنی، کمیته بین‌المللی المپیک(IOC) و آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ(WADA) اولین آزمایش دوپینگ خارج از مسابقات را انجام دادند. این همکاری منجر به بیش از ۲۰۰۰ تست در ۲۷ رشته ورزشی شد که تست‌های خارج از مسابقه بعد از این بازی‌ها رایج شد. مهمتر از همه، این دوره از بازی‌های المپیک معرفی آزمایش وجود اریتروپویتین(EPO) به عنوان یکی از رایج‌ترین داروهای تقویت کننده عملکرد بوده است. در طول المپیک، ۳۰۷ آزمایش انجام شد و المپیک سیدنی به اولین رقابت در تاریخ بازیها تبدیل شد که از ورزشکاران برای آزمایش دوپینگ نمونه خون می‌گرفت.

المپیک لندن ۲۰۱۲: اولین ورزشکار با پای مصنوعی

نمونه دیگری از اینکه چگونه بازی‌های المپیک پیشرفت فناوری را به نفع جامعه به کار گرفتند، اسکار پیستوریوس(Oscar Pistorius) است که اولین ورزشکار قطع عضوی بود که در این بازی‌ها شرکت کرد. این دونده آفریقای جنوبی در مسابقات رله ۴۰۰ متر و ۴ در ۴۰۰ متر شرکت کرد و قابلیت اطمینان پروتزها را حتی در زمان رقابت با بهترین ورزشکاران ثابت کرد. در عین حال، پرونده وی در مورد منصفانه بودن استفاده از پروتزها تردید ایجاد کرد. وزن بدن یک ورزشکار قطع عضو به اندازه یک فرد غیر قطع عضو نیست و از تجمع اسید لاکتیک یا خستگی عضلانی رنج نمی‌برد.

المپیک ریو ۲۰۱۶: واقعیت مجازی و کیفیت پخش

با تکیه بر پیشرفت‌های کیفیت پخش، بازی‌های المپیک برزیل اولین بازی‌هایی بودند که واقعیت مجازی(VR) را به نمایش گذاشتند. در آن زمان، هم شبکه ان‌بی‌سی یونیورسال(NBCUniversal) آمریکا و هم بی‌بی‌سی ساعت‌ها فیلم واقعیت مجازی را با هدست‌های مخصوص در اختیار مخاطبان خود قرار دادند. علاوه بر این، این المپیک شاهد معرفی انبوهی از پهپادها و کیفیت پخش‌های ۴K و ۸K بود اگرچه تنها ۱۳۰ ساعت تصویر ضبط شد.