5 خاصیت ترخون خشک از درمان بی خوابی تا کاهش قندخون
ترخون (به انگلیسی tarragon) یکی از گیاهان دارویی معطر با طبع گرم و خشک می باشد که بهعنوان چاشنی در آشپزی و نیز در طب سنتی کاربرد فراوانی دارد. این سبزی خوشعطر و طعم علاوه بر افزودن مزه به غذاها، دارای فواید بسیاری برای سلامت بدن است. در طب سنتی ایران و جهان از ترخون برای کمک به بهبود مشکلات مختلفی مانند اختلالات خواب، التهاب مفاصل و اندامها، تنظیم قند خون و افزایش اشتها استفاده میشده است. پژوهشهای جدید نیز برخی از این خواص ترخون را تأیید کردهاند. در ادامه به مهمترین خواص ترخون و تأثیرات آن بر سلامت میپردازیم و همچنین نحوه مصرف ترخون خشک در غذاها را بررسی میکنیم.

خواص ترخون برای بهبود خواب
یکی از شناختهشدهترین خواص ترخون تأثیر آن بر بهبود کیفیت خواب است. ترخون دارای اثر آرامبخش طبیعی است و به آرامسازی سیستم عصبی کمک میکند.
به گزارش توماناک، مصرف دمنوش ترخون پیش از خواب در طب سنتی توصیه شده و گفته میشود که میتواند به کاهش بیخوابی و داشتن خواب عمیقتر و آرامتر کمک کند. ترکیبات موجود در ترخون (مانند انواع آنتیاکسیدانها و روغنهای فرّار) به کاهش تنش و اضطراب کمک کرده و با ایجاد آرامش ذهنی، فرآیند به خواب رفتن را تسهیل میکنند. به همین دلیل، افرادی که دچار استرس روزانه یا بیخوابی شبانه هستند، میتوانند با مشورت پزشک از ترخون به عنوان یک آرامبخش گیاهی بهره بگیرند.
البته توجه داشته باشید که اثرات دقیق ترخون بر بهبود خواب هنوز در دست تحقیق است، اما استفاده متعادل از آن به عنوان یک درمان طبیعیِ مکمل، عوارض جانبی کمی نسبت به داروهای شیمیایی خوابآور دارد.
اثرات ترخون در کاهش التهاب
ترخون سرشار از ترکیبات ضدالتهابی و آنتیاکسیدانهایی است که میتوانند به کاهش التهاب در بدن کمک کنند. التهاب مزمن در بدن عامل بسیاری از بیماریها (از جمله آرتریت، دردهای مزمن و بیماریهای قلبی) است. آنتیاکسیدانهای موجود در برگ ترخون با خنثی کردن رادیکالهای آزاد، از بافتها در برابر آسیب و التهاب محافظت میکنند. علاوه بر این، مصرف ترخون ممکن است به کاهش علائم التهابی مانند ورم و قرمزی در نواحی ملتهب کمک کند. به طور خاص، برخی تحقیقات نشان دادهاند که ترخون حاوی ترکیباتی است که مسیرهای التهابی را تعدیل کرده و درد ناشی از التهاب (برای مثال درد مفاصل) را تسکین میدهد. بنابراین افزودن ترخون به رژیم غذایی میتواند به مدیریت التهابهای خفیف بدن کمک کرده و سلامت عمومی را بهبود بخشد.
خواص ترخون برای کاهش قند خون
یکی دیگر از خواص مهم ترخون، تأثیر آن بر تنظیم قند خون و کمک به افراد مبتلا به دیابت یا پیشدیابت است. برگهای ترخون حاوی فیبر و ترکیبات پلیفنولی هستند که به بهبود متابولیسم گلوکز در بدن کمک میکنند. مصرف متعادل ترخون (مثلاً به صورت ادویه در غذا یا دمنوش) میتواند به توزیع بهتر کالری در بدن و جلوگیری از افزایش ناگهانی قند خون پس از صرف غذا کمک کند.
برای بیماران مبتلا به دیابت، اضافه کردن ترخون به برنامه غذایی (همراه با رعایت رژیم تجویزشده توسط پزشک) ممکن است مفید باشد. البته تأکید میشود که ترخون یک درمان قطعی برای دیابت نیست، اما به عنوان یک عامل کمکی طبیعی میتواند در کنار سایر تدابیر به بهبود کنترل قند خون کمک کند.
تأثیر ترخون بر بیاشتهایی عصبی و افزایش اشتها
ترخون از دیرباز به عنوان یک اشتهاآور طبیعی در طب سنتی شناخته میشود. مصرف این گیاه میتواند به افزایش اشتها و میل به غذا خوردن کمک کند و در موارد کماشتهایی یا بیاشتهایی عصبی (آنورکسیا) مفید واقع شود. ترکیبات موجود در ترخون با تحریک ترشح آنزیمها و شیرههای گوارشی،
هضم غذا را بهبود میبخشند و با ارسال سیگنالهای مثبت به مغز، احساس گرسنگی را تقویت میکنند.
برخی متخصصان طب گیاهی توصیه میکنند افراد دچار بیاشتهایی عصبی یا کسانی که در دوران نقاهت بیماری اشتهای خود را از دست دادهاند، مقدار کمی ترخون تازه یا خشک را به وعدههای غذایی خود اضافه کنند یا دمنوش ترخون میل کنند. این کار به مرور زمان میتواند به بازگشت اشتها و بهبود وضعیت تغذیهای آنان کمک کند.
نقش ترخون در سلامت قلب و جلوگیری از لخته شدن خون
مصرف ترخون میتواند به حفظ سلامت قلب و عروق کمک شایانی کند. این سبزی حاوی مقدار قابل توجهی پتاسیم است که یک ماده معدنی مهم برای تنظیم ضربان قلب و انقباضهای عضله قلب به شمار میرود. پتاسیم به تعادل الکترولیتی بدن کمک کرده و در کنترل فشار خون نقش دارد؛ بنابراین حضور ترخون در رژیم غذایی میتواند در مدیریت فشار خون و جلوگیری از ضربانهای نامنظم قلب مؤثر باشد.
از سوی دیگر، آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضدالتهاب ترخون با محافظت از دیواره رگها، مانع از آسیب و تشکیل پلاک در شریانها میشوند. جلوگیری از تجمع رسوبات چربی در جداره رگها به معنای کاهش خطر لخته شدن خون و گرفتگی عروق است.
در واقع، خاصیت ضدالتهابی ترخون میتواند خطر ایجاد لختههای خونی خطرناک در رگها (که منجر به حمله قلبی یا سکته مغزی میشوند) را کاهش دهد.
نحوه مصرف ترخون خشک و کاربرد آن در غذاها
چاشنی غذاهای پخته: افزودن مقدار کمی ترخون خشک به سالادها، سوپها، خورشها، مرغ و ماهی در حین پخت، عطر و مزهی مطبوعی به غذا میبخشد. ترخون بهویژه در تهیه برخی سسها و چاشنیها (مانند سسهای همراه با مرغ و ماهی ) استفاده میشود.
دمنوش (چای ترخون): از ترخون خشک میتوان یک دمنوش آرامبخش تهیه کرد. برای این کار کافی است یک قاشق چایخوری ترخون خشک را در یک فنجان آب جوش به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه دم کنید و سپس میل نمایید. این نوشیدنی گیاهی علاوه بر عطری دلپذیر، از خواص درمانی ترخون (مانند کاهش استرس و بهبود هضم) بهرهمند است.
تهیه سرکه و ترشیجات: قرار دادن چند شاخه ترخون در سرکه سفید، سرکه را معطر و خوشطعم میکند (معروف به سرکه ترخون) و میتوان از آن برای طعمدهی سالادها استفاده کرد. همچنین در ترشیجات خانگی (مانند خیارشور یا ترشی مخلوط)، اضافه کردن برگ ترخون به همراه سایر سبزیجات معطر موجب بهبود عطر و خاصیت آنتیباکتریال ترشی میشود.
ادویه ترکیبی: میتوان ترخون خشک را به همراه دیگر سبزیجات خشک معطر (نعناع، مرزه، جعفری خشک و غیره) آسیاب کرده و یک ادویهی ترکیبی خانگی درست کرد. این ادویه را میتوان روی سالاد، ماست، پنیر یا تخممرغ استفاده کرد تا طعم و عطر گیاهی بینظیری به دست آید.
نکات استفاده از ترخون خشک
هنگام استفاده از ترخون خشک توجه داشته باشید که عطر آن نسبت به ترخون تازه متمرکزتر است؛ بنابراین مقدار کمتری از آن برای طعمدهی کافی است (تقریباً هر یک قاشق چایخوری ترخون خشک معادل یک قاشق غذاخوری ترخون تازه عطر دارد). همچنین برای حفظ عطر ترخون در غذا، بهتر است آن را در مراحل پایانی پخت اضافه کنید. به طور کلی ترخون خشک، چه در غذاهای ایرانی مانند انواع آش و خوراکها و چه در آشپزی بینالمللی، جایگاه ویژهای به عنوان یک ادویه سالم و معطر دارد.
سؤالات پرتکرار کاربران درباره خواص ترخون
1. آیا ترخون برای خواب مفید است؟
بله، یکی از خواص مهم ترخون کمک به آرامسازی سیستم عصبی و بهبود کیفیت خواب است. دمنوش ترخون قبل از خواب میتواند به افرادی که از بیخوابی یا استرس رنج میبرند کمک کند.
2. ترخون چگونه به کاهش قند خون کمک میکند؟
ترخون با بهبود عملکرد انسولین و متعادلسازی متابولیسم گلوکز، به تنظیم قند خون کمک میکند. این خاصیت ترخون بهخصوص برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ اهمیت دارد.
3. آیا ترخون واقعاً یک اشتهاآور طبیعی است؟
بله، ترخون به تحریک آنزیمهای گوارشی کمک میکند و با بهبود هضم، اشتها را افزایش میدهد. در طب سنتی، مصرف ترخون برای درمان بیاشتهایی عصبی توصیه شده است.
4. خاصیت ضدالتهابی ترخون چیست؟
ترخون حاوی فلاونوئیدها و ترکیبات ضدالتهاب است که به کاهش التهاب در مفاصل و بافتها کمک میکند. مصرف ترخون در رژیم غذایی یا به شکل دمنوش، به کاهش دردهای مزمن نیز کمک میکند.
5. طرز مصرف ترخون خشک چگونه است؟
ترخون خشک را میتوان به صورت ادویه در غذاهایی مانند سوپ، خورش، مرغ و ماست و سسها استفاده کرد. همچنین از آن برای تهیه دمنوش، سرکه ترخون و ترکیبات گیاهی معطر بهره میبرند.
6. ترخون در طب سنتی چه جایگاهی دارد؟
در طب سنتی ایران، ترخون به عنوان یک گیاه گرم و خشک شناخته میشود که برای تقویت سیستم عصبی، رفع نفخ، بهبود هضم، تقویت قلب و مقابله با بیخوابی توصیه میگردد.
نتیجهگیری :
ترخون به عنوان یک گیاه دارویی و ادویهی خوشعطر، مجموعهای از خواص مفید برای سلامتی را در خود دارد. از بهبود کیفیت خواب و کاهش استرس گرفته تا کاهش التهابهای مزمن و تنظیم قند خون، این سبزی نقشی مؤثر در ارتقای سلامت ایفا میکند.
همچنین با افزایش اشتها و کمک به سلامت قلب و عروق، میتواند به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند. گنجاندن مقدار متعادلی ترخون (تازه یا خشک) در برنامه غذایی روزانه میتواند راهی ساده برای بهرهمند شدن از این فواید باشد. البته توصیه میشود همچون هر ماده غذایی و دارویی دیگر، در مصرف ترخون اعتدال رعایت شده و در صورت داشتن شرایط پزشکی خاص یا مصرف دارو، پیش از استفادهی درمانی از ترخون با پزشک مشورت گردد. با رعایت این نکات، میتوان از خواص ترخون به شکل بهینه بهره برد و از طعم دلپذیر آن در سفرههای غذایی لذت برد.