۸ ترفند روانشناسی برای بهبود کیفیت زندگی

اگرچه علم روانشناسی شاخه‌های مختلف و رویکردهای درمانی متفاوتی دارد، در این مقاله از اُکالابلاگ تلاش داریم به مباحثی از علم روانشناسی اشاره کنیم که از منظر هر شاخه‌ای می‌تواند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد.

۱. احساسات را نادیده نگیرید.

به گزارش اکالا بلاگ، یکی از مهمترین دستاوردهای علم روانشناسی که برای عموم مردم صدق می‌کند، عمل به این توصیه است که احساساتتان را نادیده نگیرید. احساسات طبیعی‌ترین و یکی از مهمترین توانایی‌های انسان است. در واقع ما به کمک احساسات خود جهان را می‌شناسیم و احساسات در بسیاری از تصمیم‌گیری‌های ما نقش اساسی دارند. شاید شنیده باشید که احساس در مقابل منطق است، این موضوع تقریبا غلط است.

منشا احساسات، بخشی از مغز ما است که با هیجان‌های مختلف سعی در ارسال سیگنالی دارد که به تصمیم‌گیری‌های ما در جهت حفظ از آسیب و بقا کمک می‌کند. در کنار این احساسات مدارهایی وجود دارد برای تجزیه و تحلیل اطلاعات. اگر احساسات نباشند، ما از بسیاری از توانایی‌های شناختی محروم می‌شویم.

۲. خودتان را بشناسید.

خودشناسی یکی از جنبه‌های خوشایند و جذاب علم روانشناسی است. از آنجایی که هر کسی خود را در مرکز دنیای خودش می‌بیند، شناخت خود می‌تواند بسیار هیجان‌انگیز باشد. با شناخت بهتر خود شما انگیزه‌های پشت پرده رفتار‌های خود را درک می‌کنید. اینکه در ذهنتان چه گذشته و چرا این تصمیم را گرفتید یا آن کار را کردید، می‌تواند در پیش‌بینی و کنترل آینده به شما کمک کند. تغییر کردن و رشد و پیشرفت هم در پایه همین شناخت امکان پذیر است. ما با شناخت بیشتر خود، نقاط ضعف و قدرت خود را پیدا می‌کنیم، و در آن زمان است که می‌توان خطاها را اصلاح و رو به رشد حرکت کرد.

۳. انعطاف پذیر باشید.

انعطاف پذیر بودن از توصیه‌های علم روانشناسی است. وقتی شما به قدر کافی انعطاف‌پذیر باشید، تاب‌آوری شما هم بالا می‌رود. این ویژگی‌ها در جنبه‌های مختلف زندگی شما، بسیار تاثیرگذار و باعث بالا رفتن کیفیت زندگی شما می‌شود. انعطاف‌پذیری معادل منفعل بودن و عدم واکنش نیست، بلکه به معنای دیدن واقعیت و تغییر موضع در صورت لزوم است.

مثلا شما نمی‌توانید برای فرزندان خود که در نسل دیگری هستند، بنا بر اعتقادات قدیمی خود، تصمیم‌گیری و آن را با زود به فرزندتان تحمیل کنید. لازم است انعطاف‌پذیری از خود نشان بدهید تا همچنان بتوانید با او ارتباط بگیرید و همراهی‌اش کنید.

۴. ارزش‌هایتان را بشناسید.

روانشناسی می‌گوید زمانی که در مسیر ارزش‌هایمان حرکت می‌کنیم احساس رضایت خواهیم داشت. در زندگی همه مشکلات، رنج‌ها و سختی‌هایی وجود دارد. نمی‌توانیم این ناملایمات را از کل زندگی پاک کنیم اما می‌توانیم رنج خود را انتخاب کنیم، یعنی به رنج‌های خود معنا دهیم و این معنا در شناختن ارزش‌های ما و بودن در مسیر ارزش‌هاست. وقتی در این مسیر حرکت می‌کنیم، رنج‌‌هایمان معنا می‌گیرند و احساس رضایت می‌کنیم.

فرض کنید که شما برای مراقبت از یکی از عزیزانتان که بیمار است، مجبور به تحمل سختی‌هایی شده اید، اما این سختی‌ها را به خاطر محبت و حمایت از خانواده است که به جان می‌خرید. حالا این رنج معنا دارد. چرخه زندگی ما پر از رنج‌هایی است که باید به آنها معنا ببخشیم تا بتوانیم با وجود رنج به زندگی ادامه دهیم.

۵. عزت نفس داشته باشید.

عزت نفس یعنی ارزش قائل شدن برای خود. کسی که خودش را دوست نداشته باشد و برای خودش ارزش قائل نشود در تمام جنبه‌های زندگی دچار افسردگی، سرخوردگی و ناامیدی خواهد بود و هرگز نمی‌تواند از زندگی و دستاورد‌های خود خوشحال باشد. باید که ارزش خود را پیدا کنید و خودتان را دوست داشته باشید و قبول کنید، و این دوست داشتن، به معنای خودشیفتگی و خودخواهی غیرطبیعی نیست. بلکه به معنای دوست داشتن خود با وجود نقص‌هایی که دارید، است.

وقتی برای خودتان ارزش قائل می‌شوید، می‌فهمید که اگر جایی نیاز به تغییری در افکار و رفتار خود دارید، با میل و رغبت برای این تغییر اقدام می‌کنید تا زندگی بهتری که سزاوار آن هستید را داشته باشید. ما کامل و بی‌نقص نیستیم اما در عین حال باید خودمان را بپذیریم و همزمان در جهت بهتر شدن تلاش کنیم.

۶. بدانید که هیچ چیز پایدار نیست.

یکی از چیزهایی که در علم روانشناسی از آن صحبت می شود و می‌تواند از آسیب به روان ما جلوگیری کند، پذیرش این موضوع است که هیچ چیز پایدار و ابدی نیست. در نظام هستی همه چیز رو به پایان می‌رود و این ممکن است برای ما ناراحت کننده باشد اما پذیرش آن باعث اتفاقات خوبی در زندگی ما خواهد شد.

با علم به پایدار نبودن و قطعی نبودن هیچ چیز، قدر چیزهایی که داریم را می‌دانیم و از همه چیز نهایت بهره‌مندی را خواهیم داشت و در نهایت برای از دست دادن همه چیز آماده خواهیم بود. رهایی در این است که قبول کنیم همه چیز در این دنیا ناپایدار و موقتی است و باید که آماده گذشتن و عبور از آن باشیم.

۷. تغییر را بپذیرید.

همانطور که گفته شد چیزی در دنیا پایدار نیست و به همین خاطر جهان مدام در حال تغییر است. ما نمی‌توانیم تمام جهان را کنترل کنیم و از تغییرات جلوگیری کنیم اما می‌توانیم تغییرات را بپذیریم و از آنها نترسیم. اگر خوب به این موضوع نگاه کنیم خواهیم دانست که هیچ روزی شبیه روز دیگری نیست. این قانون طبیعت است.

در طبیعت نیز هیچ روزی مانند روز گذشته نیست. هیچ لحظه‌ای در طبیعت عیناً بازسازی لحظه دیگر نیست. به غروب خورشید نگاه کنید که هر روز شکل متفاوتی دارد. ما نیز به عنوان انسان و بخشی از طبیعت، هر روز با تغییراتی مواجهیم. با پذیرش تغییرات خودمان و دیگران، و جهان اطرافمان، می‌توانیم روانمان را از آسیب حفظ کنیم.

۸. در لحظه زندگی کنید.

گذشته تمام شده و آینده هنوز نیامده است. پس زندگی در گذشته یعنی حسرت و خودخوری و ندیدن امروز و زندگی در آینده یعنی نگران بودن برای آنچه که هنوز نیامده است و هیچ اطمینانی از چگونگی آن نداریم. آنچه که در این لحظه و اکنون وجود دارد تمام آن چیزی است که ما می‌توانیم داشته باشیم و از آن استفاده کنیم. اگر مدام در گذشته و آینده باشیم، این لحظه را نیز از دست خواهیم داد.

این بدان معنا نیست که در مورد گذشته فکر نکنیم و از آن درس‌هایی نگیریم یا به فکر آینده نباشیم و برای آن اقداماتی انجام ندهیم. این کارها لازم است در تعادل باشد و مانع دیدن این لحظه نشود تا بتوانیم از آنچه که اکنون هست لذت ببریم. در لحظه زندگی کردن یکی از آموزه‌های مهم روانشناسی است که می‌تواند روان ما را به سمت سلامت سوق دهد.

اگر چه در مورد روان انسان و ساز و کار آن از هزاران سال گذشته، مباحث عمیق فلسفی و اخلاقی وجود داشته است، اما علم روانشناسی به صورتی که امروزی، حدود ۲۰۰ سال قدمت دارد. آنچه که امروز از روانشناسی می‌دانیم حاصل سال‌ها تلاش محققان و دانشمندان حوزه روان است که هنوز هم نیاز به تکمیل شدن دارد. لازم است که برای استفاده از علم روانشناسی به منابع معتبر و افراد متخصص و معتبر رجوع کنیم، و حرف‌های غیرمنطقی، غیرعلمی و زرد را نپذیریم چون آسیب بیشتری به روانمان وارد خواهند کرد.

اگر شما هم از آموزه‌های روانشناسی موردی را به یاد دارید یا به کار بسته اید که می‌تواند در بهبود کیفیت سلامت روان و زندگی شما تاثیری ایجاد کند، لطفاً آن را با ما در میان بگذارید.