۷ پروتکل ساده برای جلوی گیری از ابتلا شدن به ویروس های پاییزی
به گفته متخصص بیماری‌های عفونی برای آن که ویروس‌های تنفسی را را با هم اشتباه نگیریم، کافی است آنها را دسته‌بندی کنیم و علائم‌شان را بشناسیم. تشخیص علائم هم کار دشوار و پیچیده‌ای نیست.
هر سال با کاهش تدریجی دمای هوا، سر و کله ویروس‌هایی پیدا می‌شود که برای همه ما آشنا هستند: ویروس‌های تنفسی. در نیمه دوم سال، آمار ابتلا به سرماخوردگی، آنفلوآنزا و دیگر بیماری‌های مشابه اوج می‌گیرد و این پرسش در ذهن بسیاری از افراد پیش می‌آید که «علائم بیماری من نشانه سرماخوردگی ساده است یا آنفلوآنزا؟» شاید هم دوباره کرونا به سراغم آمده است!»
به گزارش همشهری، چطور متوجه شویم که به کدام یک از انواع ویروس‌های تنفسی مبتلا شده‌ایم و برای پیشگیری از ابتلا باید چه کارهایی انجام دهیم؟ دکتر آمیتیس رمضانی، متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری در گفتگویی با همشهری‌آنلاین به این سوالات پاسخ داده است.
رمضانی می‌گوید: برای آن که ویروس‌های تنفسی را از هم تشخیص دهیم، کافی است آنها را دسته‌بندی کنیم و علائم هر یک را بشناسیم. تشخیص علائم ویروس‌های مختلف هم کار دشوار و پیچیده‌ای نیست. فقط باید بدانیم در هر فصل، کدام گروه از ویروس‌ها شایع‌ترند. مثلا در فصل سرما آنفلوآنزای نوع A، کووید۱۹ و ویروس‌های تنفسی دیگر مثل آدونویروس‌ها و رینوویروس‌ها شایع‌ترند.
او ادامه می‌دهد: قبل از هر چیز باید بدانیم که همه ویروس‌های تنفسی که نام سرماخوردگی روی آنها گذاشته‌اند (به جز آنفلوآنزا)، علائم‌شان را در مخاط بینی نشان می‌دهند؛ یعنی فرد مبتلا دچار آبریزش بینی، گرفتگی بینی، آبریزش چشم، گلودرد خفیف، تب خفیف، سردرد خفیف و سوزش گلو می‌شود. علائم هم طوری نیست که زندگی روزمره فرد را مختل کند. فقط مشکل این است که اگر در یک مکان عمومی (محل کار، فروشگاه سربسته، مترو، اتوبوس، تاکسی و …) حضور یابد، ممکن است ویروس را به دیگران هم منتقل کند.
راهنمای تشخیص ویروس‌ها
این متخصص بیماری‌های عفونی تاکید می‌کند: اگر بخواهیم ویروس‌ها را راحت‌تر و بهتر تشخیص بدهیم، می‌توانیم آنها را دسته‌بندی کنیم؛ ویروس‌های سرماخوردگی عادی که کرونای فصلی هم در این گروه می‌گنجد، کووید۱۹ و واریانت‌های جدیدش و ویروس آنفلوآنزا. فقط درباره آنفلوآنزا این توضیح را هم اضافه کنم که دو نوع آنفلوآنزا داریم؛ A و B. آنفلوآنزای B که در بهار شایع‌تر و آرام‌تر است و شدت علائمش از نوع A که در پاییز و زمستان شیوع دارد، کمتر است. کووید هم به یکی از بیماری‌های ثابت فصول مختلف تبدیل شده، تقریبا همان علائم سرماخوردگی را دارد ولی شدتش مقداری بیشتر است. مثلا فرد نسبت به سرماخوردگی گلودرد و سردرد شدیدتری دارد، بویایی و چشایی خود را از دست می‌دهد و علائم طولانی‌تر با او می‌مانند.
رمضانی تاکید می‌کند: چیزی که تشخیص ۳ ویروس سرماخوردگی، کووید و آنفلوآنزا را برای ما ساده‌تر می‌کند این است که علائم سرماخوردگی خفیف است، کرونا علائم کمی بیشتر و طولانی‌تر دارد و علائم آنفلوآنزا هم پرسروصداتر از دو ویروسِ دیگر خواهد بود. یعنی ناگهانی بروز می‌کند، تب در آن بالاتر و معمولاً به ۳۹ درجه سانتی‌گراد می‌رسد، بدن‌درد و گلودرد شدید است و حال عمومی فرد هم آنقدر نامساعد می‌شود که اغلب توانایی انجام کارهای روزمره خود را از دست می‌دهد.
حتما باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اما چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟ کدام افراد حتما باید به پزشک مراجعه کنند و کدام افراد بدون مراجعه به پزشک و تنها با استراحت حال‌شان بهتر می‌شود؟ رمضانی در این باره هم بیان می‌کند: زمانی که علائم در حد آبریزش بینی و کمی بی‌حالی و تب خفیف است، اقدام خاصی لازم نیست و استراحت در خانه، مصرف استامینوفن و دیفن‌هیدرامین مشکل را برطرف می‌کند. اما اگر علائم شدید و پرسروصدا باشد، باید به پزشک مراجعه کرد و درمان اختصاصی گرفت. به خصوص اگر فرد مبتلا در گروه‌های پرخطر باشد، سالمندان (بالای ۶۵ سال)، کودکان، افرادِ دارای بیماری‌های زمینه‌ای، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های کبدی، دیابت، پیوندی‌ها، سرطانی‌هایی که داروهای شیمی‌درمانی مصرف می‌کنند. چون کووید و آنفلوآنزا می‌توانند ریه “گروه‌های پرخطر” را به طور جدی درگیر کنند و حتی منجر به فوت آنها شوند.
این متخصص بیماری‌های عفونی همچنین درباره کودکان و این که آیا لزومی دارد در صورت ابتلا آنها را نزد پزشک برد، می‌گوید: اگر کودک زیر ۵ سال دارد و تبش از حدود ۴۸ ساعت پیش بالا است یا گلودرد شدیدی هم دارد، باید به پزشک مراجعه کند. چون ممکن است دچار تشنج هم بشود.
۷ پروتکل طلایی برای بیمار نشدن
کارشناسان تاکید دارند که با رعایت چند پروتکل ساده اما حیاتی، می‌توان آمار ابتلا به ویروس‌های تنفسی را به شکل چشمگیری کاهش داد. این اصول که در دوران همه‌گیری کرونا برای همه ما یادآوری شد، همچنان بهترین سپر دفاعی در برابر بیماری‌های فصلی هستند:
۱. استفاده از ماسک: نیازی نیست همیشه ماسک بزنید، اما زمانی که علائم بیماری دارید یا در مکان‌های عمومی و شلوغ مانند مترو، اتوبوس و فضاهای سربسته حضور دارید، استفاده از ماسک از انتقال ویروس به دیگران جلوگیری می‌کند.
۲. شستشوی مرتب دست‌ها: دست‌ها یکی از اصلی‌ترین راه‌های انتقال ویروس هستند. شستن مداوم دست‌ها با آب و صابون یا استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده، زنجیره انتقال را قطع می‌کند.
۳. رعایت فاصله فیزیکی: در فصول شیوع بیماری، حفظ فاصله از افرادی که علائم سرماخوردگی دارند، یک اقدام منطقی و موثر است. رعایت این پروتکل‌ها نه تنها از سلامت خود ما محافظت می‌کند، بلکه یک مسئولیت اجتماعی برای حفظ سلامت اطرافیان به خصوص افراد آسیب‌پذیر جامعه است.
۴. تهویه مناسب: باز گذاشتن پنجره‌ها در فضاهای بسته و مشترک (مثل محل کار یا وسایل نقلیه عمومی) برای جریان داشتن هوا، نقش مهمی در کاهش تراکم ویروس در محیط دارد.
۵. تزریق واکسن: مهم‌ترین و موثرترین راه پیشگیری از ویروس پرسرو صدا و مسری‌ای مثل آنفلوآنزا، تزریق سالانه واکسن این ویروس در اواخر شهریور تا اوایل پاییز است. این واکسن‌ها به خصوص برای گروه‌های پرخطر حیاتی هستند.
۶. ماندن در خانه موقع بیماری: این یک اصل مهم مسئولیت اجتماعی است. اگر علائم دارید، در خانه بمانید تا زنجیره انتقال بیماری را قطع کنید.
۷. تقویت سیستم ایمنی: تغذیه سالم، خواب کافی و ورزش منظم راهی برای تقویت دفاع طبیعی بدن در برابر ویروس‌ها است.
خیلی از ما پروتکل‌های سه‌گانه را می‌شناسیم اما زورمان می‌آید که مرتب آنها را رعایت کنیم. در حالی که رعایت بهداشت علاوه بر این که از ابتلای ما به بیماری‌ها پیشگیری می‌کند، یک مسئولیت اجتماعی است و مانع انتقال ویروس از ما به دیگران نیز می‌شود.
