۱۳۵ سال از آغاز روابط ترکیه و ژاپن با ماجرای ناوچه ارطغرل گذشت

روابط میان ترکیه و ژاپن که آغاز آن با ناوچه ارطغرل گره خورده است، امسال ۱۳۵ ساله شد. این کشتی به عنوان نقطه آغاز دیپلماسی میان دو کشور شناخته می‌شود.

به گزارش عصرترکیه به نقل از آناتولی، ناوچه ارطغرل در پاسخ به سفر پرنس کوماتسو ژاپن به استانبول در اکتبر ۱۸۸۷، در ژوئیه ۱۸۸۹ به ژاپن اعزام شد. ناوچه حامل  هیئت دیپلماتیک سازمان‌یافته از جهان اسلام، متشکل از ۶۰۹ نفر، از استانبول حرکت کرده و پس از توقف در بندرهای سوئز، عدن، بمبئی، کلمبو، سنگاپور، هنگ‌کنگ، فوکوئوکا، ناگازاکی و کوبه، یازدهمین ماه سفر به یوکوهامای شرق توکیو رسید.

رئیس هیئت، علی عثمان پاشا، نامه و مدال ارسالی سلطان عبدالحمید دوم را به امپراتور میجی تقدیم کرد و هیئت عثمانی طی بازدید خود با مقامات ژاپن دیدارهای متعددی داشت.

در مسیر بازگشت، ارطغرل در ۱۶ سپتامبر ۱۸۹۰ در نزدیکی کوشی‌موتو گرفتار طوفان شد و با برخورد به صخره‌ها در اقیانوس آرام غرق شد. تنها ۶۹ دریانورد نجات یافتند و بیش از ۵۰۰ نفر از خدمه و افسران عثمانی جان خود را از دست دادند.

دولت ژاپن نجات‌یافتگان را در ۱۰ اکتبر ۱۸۹۰ با ناوهای جنگی «هیئی» و «کونگو» به چاناک‌کاله منتقل کرد و پس از مدتی توقف در ازمیر، با اجازه ویژه در ژانویه ۱۸۹۱ وارد بندر استانبول شدند. این کشتی‌ها حدود یک ماه میهمان دولت عثمانی بودند و سپس به ژاپن بازگشتند.

برای یادبود کشتی و خدمه جان‌باخته، یادبودی در کوشی‌موتو در سال ۱۸۹۱ نصب شد که ترکیه در سال ۱۹۳۷ آن را بازسازی کرد و سالانه مراسم یادبود برگزار می‌شود. در موزه ترکیه که در سال ۱۹۷۴ تأسیس شد، ماکت ناوچه ارطغرل و عکس‌ها و مجسمه‌های خدمه و فرماندهان آن به نمایش گذاشته شده است.

در صدمین سالگرد ماجرا، کشتی‌های جنگی ترکیه به ژاپن سفر کردند و در سال‌های ۱۹۹۰، ۲۰۰۰، ۲۰۱۱، ۲۰۱۵ و ۲۰۲۴ مسیر ارطغرل را دنبال کردند. در ژوئن ۲۰۲۴، یک کشتی نظامی ترکیه مسیر ارطغرل را از کوشی‌موتو تا توکیو و هیروشیما پیمود. همچنین، کشتی‌های آموزشی ژاپن «کاشیما» و «شیماکازه» در اوت ۲۰۲۴ در بندر سارای‌برنو استانبول پهلو گرفتند تا به توسعه روابط دوستانه و صدمین سالگرد دیپلماسی دو کشور گرامی داشته شود.

ناوچه ارطغرل همچنان هر سال در ترکیه و ژاپن با مراسم یادبود و برنامه‌های فرهنگی گرامی داشته می‌شود و جایگاه مهمی در روابط دو کشور دارد.

جالب است بدانید روابط ژاپن و ترکیه تحت تاثیر سفر این هیات هنوز هم در سطح مطلوبی قرار دارد، از جمله اینکه اتباع دو کشور می توانند بدون ویزا به کشور طرف مقابل سفر کنند.