گیاهان چگونه به کم کردن آلودگی هوا کمک می کنند ؟

عصر ترکیه – این روزها، وقتی صحبت از آلودگی هوا می‌شود، همه نگران می‌شویم. ذرات ریز و گازهای سمی در هوا می‌توانند برای سلامتی ما خیلی مضر باشند. اما آیا می‌دانستید که همین گیاهان ساده‌ای که در پارک‌ها، کنار خیابان‌ها یا حتی توی گلدان‌های خانه‌مان داریم، نقش مهمی در تمیز کردن هوای اطراف ما ایفا می‌کنند؟ بله، این موجودات زنده و زیبا، قهرمانان خاموش مبارزه با آلودگی هوا هستند! بیایید ببینیم چطور این کار را انجام می‌دهند.

گیاهان چطور هوای ما را بهتر می‌کنند؟

گیاهان با چند روش طبیعی و شگفت‌انگیز به کمک ما می‌آیند:

1. نفس کشیدن برعکس ما! (جذب دی‌اکسید کربن و تولید اکسیژن):

   مهم‌ترین کاری که گیاهان انجام می‌دهند، فرآیندی به نام فتوسنتز است. در این فرآیند، گیاهان نور خورشید، آب و گازی به نام دی‌اکسید کربن (CO2​) را جذب می‌کنند. دی‌اکسید کربن یکی از گازهای اصلی آلوده‌کننده هوا و از گازهای گلخانه‌ای مهم است که عامل گرمایش زمین هم محسوب می‌شود. گیاهان با جذب CO2​, آن را به قند (برای رشد خودشان) و اکسیژن (O2​) تبدیل می‌کنند و اکسیژن را وارد هوا می‌کنند. اکسیژن همان گازی است که ما برای نفس کشیدن به آن نیاز داریم! پس هرچه گیاه بیشتر باشد، CO2​ کمتری در هوا می‌ماند و اکسیژن بیشتری تولید می‌شود. این یک معامله برد-برد برای ما و زمین است!

   همچنین بخوانید:

   • روش‌های کاربردی برای آبرسانی به گیاهان در هنگام سفر
   • چگونه و چه زمانی گلدان گیاهان را عوض کنیم ؟
   • راهنمای نگهداری از گیاهان خاص و کمیاب در خانه (+عکس)

2. بلعیدن گازهای سمی:

   برگ گیاهان پر از سوراخ‌های خیلی ریزی است که به آن‌ها روزنه هوایی (Stomata) می‌گویند. گیاهان از این روزنه‌ها برای جذب دی‌اکسید کربن استفاده می‌کنند، اما این روزنه‌ها می‌توانند گازهای آلوده‌کننده دیگری مثل دی‌اکسید گوگرد (SO2\text{SO}_2SO2​)، دی‌اکسید نیتروژن (NO2\text{NO}_2NO2​) و حتی بعضی مواد شیمیایی مضر دیگر را هم جذب کنند. این گازها وارد برگ می‌شوند و در آنجا به دام می‌افتند یا تغییر شکل می‌دهند و دیگر در هوا شناور نیستند.

3. گرفتن ذرات ریز معلق:

   سطح برگ‌ها، شاخه‌ها و حتی تنه درختان، به خصوص اگر کمی پرزدار یا چسبناک باشند، مثل یک آهنربا عمل می‌کنند و ذرات معلق (Particulate Matter یا PM) در هوا را به خود جذب می‌کنند. این ذرات شامل گرد و غبار، دوده ماشین‌ها، گرده گیاهان دیگر و ذرات ناشی از فعالیت‌های صنعتی هستند که می‌توانند وارد ریه‌های ما شوند و بیماری ایجاد کنند. وقتی این ذرات روی گیاهان می‌نشینند، از هوایی که ما نفس می‌کشیم خارج می‌شوند. بعد از باران، این ذرات شسته شده و به زمین می‌ریزند. هرچه تعداد برگ‌ها و شاخه‌ها بیشتر باشد، گیاه می‌تواند ذرات بیشتری را به دام بیندازد.

4. خنک کردن هوا:

   گیاهان با ایجاد سایه و همچنین فرآیندی به نام تعرق (بخار شدن آب از سطح برگ‌ها)، باعث خنک شدن هوای اطراف می‌شوند. هوای خنک‌تر به کاهش تشکیل بعضی از آلاینده‌ها کمک می‌کند.

چرا فضای سبز در شهرها اینقدر مهم است؟

با توجه به این توانایی‌های شگفت‌انگیز، اهمیت داشتن فضای سبز زیاد در شهرها کاملاً مشخص می‌شود. پارک‌ها، درختان کنار خیابان و باغچه‌های کوچک، همه و همه در مقیاس خودشان به تمیز شدن هوای شهر کمک می‌کنند. هرچه تعداد درختان و گیاهان در یک منطقه بیشتر باشد، هوای آن منطقه معمولاً پاک‌تر است. موضوع جنگل‌داری شهری دقیقاً به همین موضوع می‌پردازد که چطور می‌توان با برنامه‌ریزی برای کاشت درختان و گیاهان در مناطق شهری، کیفیت زندگی از جمله کیفیت هوا را بهبود بخشید.

مطالعات علمی زیادی نقش مثبت گیاهان را در کاهش آلودگی هوا تأیید کرده‌اند. این تحقیقات نشان می‌دهند که فضای سبز می‌تواند غلظت آلاینده‌ها را به خصوص در سطح خیابان‌ها و مناطق پرتردد کاهش دهد.

نتیجه‌گیری:

گیاهان فقط برای زیبایی نیستند؛ آن‌ها کارخانه‌های کوچک تصفیه هوا هستند که بی‌وقفه برای سلامت ما کار می‌کنند. با کاشتن درختان و گیاهان بیشتر و مراقبت از فضای سبز موجود، می‌توانیم قدم بزرگی برای داشتن هوایی پاک‌تر و شهری سالم‌تر برداریم. پس دفعه بعد که یک گیاه دیدید، به یاد بیاورید که این موجود زنده چقدر برای هوایی که نفس می‌کشید، مفید است!