گنج های غیرمنتظرۀ رودخانه؛ از سکۀ «ساسانی» تا حلقۀ طلای 500 ساله
برای چند ساعت در روز، هنگامی که آب به دلیل جریان جزر و مد پایین میرود، بسیاری از مردم لندن با مشاغل مختلف از جمله معمار، معلم، دانشجو، پلیس، نانوا و سگگردان، کفشهای روزمره خود را با چکمههای لاستیکی عوض میکنند و به کنارههای رودخانه تیمز میروند. آنها روی دست و زانو، در گل و لای به جستجو میپردازند. این افراد که به آنها «گِلجوی» (Mudlark) میگویند در واقع به دنبال گنجینههای گمشده تاریخ لندن میگردند.

بیش از چهار هزار سال است که انسانها زبالهها، وسایل گمشده و حتی بقایای کشتیها و بناهای باستانی را به درون آبهای تیمز انداختهاند. این رودخانه مانند حافظهای زنده، ردپای تمدنها، جنگها، مهاجرتها و زندگی روزمره ساکنان لندن را در خود نگه داشته است. گلجویان از زمان ویکتوریاییها تا امروز در این رودخانه به کاوش پرداختهاند؛ زمانی برای پیدا کردن تکههایی برای فروش و امروزه بیشتر برای فرار از شلوغی زندگی مدرن و کشف تاریخ.
به گزارش فرادید؛ اکنون موزه داکلندز لندن میزبان نخستین نمایشگاه بزرگ بریتانیا با موضوع تاریخ و باستانشناسی گِلجویی است. این نمایشگاه با نام «رازهای تیمز: گنجینههای گمشده لندن» بیش از ۳۵۰ شیء کشفشده را به نمایش میگذارد که توسط ۵۰ گلجوی جمعآوری شدهاند، به همراه عکسها و روایتهای کاوشگران و پژوهشگرانی که این گنجینهها را کشف کردهاند.
مجموعهای از اشیاء کشف شده در تیمز لندن؛ از سکههای مختلف تا ابزارهایی مربوط به دورههای تاریخی گوناگون
در میان آثار کشفشده میتوان به یک سکه نقره ایرانی مربوط به حدود سال ۶۰۰ میلادی اشاره کرد که نشاندهنده ارتباطات تجاری گسترده لندن با نقاط دوردست است. یک تبر جنگی از قرن نهم نیز یادآور نبردهای وایکینگها و ساکسونهاست. ساعت آفتابی ظریفی از عاج، ساخت آلمان در قرن شانزدهم، توسط دو گلجوی مختلف در دو نیمه کشف شد؛ گویی سرنوشت خواسته این دو قطعه گمشده بار دیگر در کنار هم قرار بگیرند.
سکه نقرهای ایرانی مربوط به دوران ساسانی که در تیمز لندن پیدا شد
از دیگر اشیای عجیب و جالب، سرنگهای سربی متعلق به قرن ۱۷ و ۱۸ میلادی است که برای تزریق جیوه به بدن ملوانان مبتلا به سیفلیس استفاده میشد؛ روشی که بیش از درمان، آسیبرسان بود. لولهای تنباکویی نیز در میان اشیا وجود دارد که پیکری از یک برده آفریقایی روی آن حک شده و به مبارزات اجتماعی در مسیر لغو تجارت بردهها در بریتانیا در سال ۱۸۰۷ اشاره دارد.
گلجوی مشهوری به نام مونیکا باتلینگ-اسمیت طنابی را کشف کرده که از برگهای تنباکو در بازه سالهای ۱۵۸۰ تا ۱۶۶۰ ساخته شده بود. او میگوید این نوع طنابها، قبل از بستهبندی و ارسال تنباکو به بازارهای اروپا پیچیده و فشرده میشدند. به باور او، تکهای که پیدا کرده شاید تنها نمونه باقیمانده در جهان باشد.
این حلقۀ طلایی 500 ساله نیز از جمله یافتهها توسط گِلجوهای رودخانه تیمز است
در نمایشگاه، مجموعهای از حلقههای طلای قرون وسطی، کفشهای اشرافی، و بیگودیهای سفالی مردان نیز به نمایش درآمدهاند که همگی بازتابدهنده فرهنگ و سبک زندگی مردم در دورانهای مختلف هستند.