کاهش نرخ صاحب خانگی در ترکیه

داده‌های سازمان آمار ترکیه (TÜİK) نشان می‌دهد که مالکیت خانه در این کشور طی یک دهه گذشته کاهش یافته است.

تعداد افرادی که در خانه‌های خود زندگی می‌کنند از بیش از ۶۰ درصد در سال ۲۰۱۵ و قبل از آن، به ۵۶.۲ درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است.

بر اساس اطلاعات سازمان آمار، نرخ مالکیت خانه در سال ۲۰۱۴ به میزان ۶۱.۱ درصد بوده که حالا پس از ده سال، بیش از ۵ درصد افت کرده است. حدود ۲۷.۸ درصد از جمعیت ترکیه طی سال ۲۰۲۳ در آپارتمان‌های اجاره‌ای زندگی کردند. در سال ۲۰۲۲ جمعیت مستقر در آپارتمان‌های اجاره‌ای ۲۷.۲ درصد از کل مردم کشور بود.

برخی متخصصان حوزه املاک می‌گویند ترکیه برای توسعه دوباره معاملات ملکی نیاز به یک مدل جدید برای تولید خانه‌های مقرون به صرفه‌تر دارد. رمضان کومووا، رئیس انجمن توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران مسکن (KONUTDER)، قیمت‌های بالای واحدهای مسکونی و نرخ بالای بهره وام‌های مسکن را دو دلیل اصلی کاهش صاحب‌خانگی در ترکیه می‌داند.

به گفته کومووا، میزان خرید خانه با وام مسکن در سال‌های گذشته از ۴۰ درصد به ۱۳ درصد کاهش یافته است. وی اعلام کرد که آمار خرید خانه با وام در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۳ حتی به زیر ۵ درصد رسیده است. وی بر ضرورت ارائه وام‌های مسکن با شرایطی مطلوب‌تر تاکید کرد.

کومووا توضیح داد که قیمت بالای زمین، باعث افزایش قیمت مسکن می‌شود. وی گفت: «سهم هزینه زمین در قیمت مسکن در ترکیه حدود ۵۰ درصد است؛‌ در حالی که متوسط جهانی این سهم در حدود ۱۵ درصد است. تا زمانی که زمین‌های ارزانتر برای ساخت مسکن در دسترس قرار نگیرند، قیمت مسکن کاهش نخواهد یافت. ما نیازمند یک مدل جدید تولید خانه با مشارکت عمومی و خصوصی هستیم».

نشه‌جان چکیجی، رئیس انجمن سرمایه گذاران املاک و مستغلات (GYODER) نیز درباره دیگر عوامل کاهش مالکیت خانه گفت: «برخی افراد به دلیل پروژه‌های تحول شهری به صورت موقت مستاجر شده‌اند. برخی نیز به دلیل دوری از مناطق زلزله‌خیز و یا مهاجرت به کشورهای خارجی به صورت موقت در واحدهای اجاره‌ای مستقر هستند».

وی نیز ضمن اشاره به مشکلات اقتصادی به عنوان مسئله اصلی کاهش صاحبخانگی بیان کرد: «ما باید خانه‌هایی بسازیم که کمتر از ۳ الی ۴ میلیون لیر هزینه برمی‌دارند». وی همچنین تصریح کرد: «در حالت نرمال، یک خانواده باید یک‌سوم درآمد خود را صرف وام مسکن برای خرید خانه کند؛ اما این میزان در ترکیه به ۶۵ درصد رسیده است».

فروش خانه در ترکیه طی سال ۲۰۲۳ با کاهش ۱۷.۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲، به حدود یک میلیون و ۲۳۰ هزار واحد مسکونی رسید. آمار فروش خانه با بهره‌گیری از وام مسکن نیز کاهش ۳۷ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ داشت و در سال ۲۰۲۳ به تعداد ۱۷۸ هزار واحد رسید.