چه عواملی بر مدت زمان ماندگاری آهن تأثیر می گذارند؟

آهن برای سلامت خون و عملکرد سلول‌ها ضروری است، اما مدت زمان ماندگاری آن در بدن بسته به نوع ذخیره و شرایط فرد متفاوت است.

آهن نقش مهمی در عملکردهای حیاتی بدن دارد و متابولیسم آن شامل جذب، انتقال، ذخیره و بازیافت است:

آهن در سلول‌های قرمز خون: تقریباً ۷۰٪ آهن بدن در هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون ذخیره می‌شود. این سلول‌ها حدود ۱۲۰ روز عمر می‌کنند و پس از پایان عمرشان، آهن موجود در آن‌ها برای تولید گلبول‌های جدید بازیافت می‌شود.

آهن در گردش خون: آهن موجود در خون به پروتئینی به نام ترانسفرین متصل است و به سرعت برای سلول‌ها قابل استفاده است. این آهن فقط چند ساعت در گردش خون می‌ماند و سپس از طریق رژیم غذایی جایگزین می‌شود.

آهن ذخیره شده: بدن آهن را به صورت فریتین و هموسیدرین ذخیره می‌کند تا در زمان کمبود یا نیاز بالا (مثل بارداری) مورد استفاده قرار گیرد. این فرم از آهن طولانی‌تر در بدن باقی می‌ماند.

عواملی که مدت زمان ماندگاری آهن را تحت تأثیر قرار می‌دهند

کمبود آهن در رژیم غذایی: مصرف ناکافی غذاهای غنی از آهن باعث کاهش ذخایر بدن می‌شود.

اختلالات ژنتیکی: بیماری هِموکروماتوز باعث جذب بیش از حد آهن می‌شود و می‌تواند به تجمع خطرناک آن در بدن منجر شود.

از دست دادن خون: خونریزی‌های شدید قاعدگی، گوارشی یا اهدا مکرر خون ذخایر آهن را کاهش می‌دهند.

بارداری: نیاز بدن به آهن برای مادر و جنین افزایش می‌یابد.

کودکی و نوجوانی: در دوران رشد، تولید بافت و خون جدید نیاز به آهن بیشتری دارد.

نحوه جذب آهن

آهن هم (Heme): موجود در محصولات حیوانی و بیشترین جذب (۱۵ تا ۳۵٪).

آهن غیرهم (Non-heme): موجود در گیاهان و غذاهای غنی‌شده، جذب کمتر و کندتری دارد.

فریتین گیاهی: ممکن است در طول هضم تجزیه شود.

کنترل جذب آهن توسط هورمونی به نام هِپسیدین انجام می‌شود. وقتی ذخایر آهن بالا باشد، هپسیدین جذب آهن را کاهش می‌دهد و وقتی ذخایر پایین باشد، جذب افزایش می‌یابد.

نکات مهم برای مصرف مکمل آهن
بهبود کم‌خونی ناشی از فقر آهن ممکن است طی دو هفته آغاز شود، اما پر کردن ذخایر آهن بدن حداقل سه ماه طول می‌کشد.

مکمل‌ها باید تحت نظر پزشک مصرف شوند تا از جذب مناسب و عدم تداخل با داروها اطمینان حاصل شود

منبع: سلامت نیوز

سایرمنابع: verywellhealth