چرا طلای ابلهان واقعا ارزشمند است؟

عبارت «طلای ابلهان» از آن جهت در مورد سنگ پیریت به کار می‌رود که رنگ طلایی و پر زرق و برق این ماده می‌توانسته گاهی جویندگان مشتاق طلا را فریب بدهد. اما حالا مشخص شده همین «طلای ابلهان» احتمالا بیشتر از چیزی که به نظر می‌رسد ارزش دارد.

تازه‌‌ترین تحقیقات نشان داده است که پیریت نمونه‌برداری‌شده از ایالات متحده حاوی مقدار شگفت‌انگیزی عنصر شیمیایی لیتیوم (Li) است، چیزی که اگر بخواهیم به انقلاب باتری دامن بزنیم، جهان به شدت به آن نیاز دارد.

شیلی باتاچاریا، ژئوشیمیدان رسوبی و دانشجوی دکترا که با پروفسور شیخا شارما در آزمایشگاه IsoBioGeM دانشگاه ویرجینیای غربی کار می‌کند، گفته که ارتباط پیریت با لیتیوم بی‌سابقه است.

مطالعه این محققان روی ۱۵ نمونه سنگ رسوبی دِوُنیان میانی از حوضه آپالاچی در ایالات متحده متمرکز بود. تجزیه و تحلیل‌ها نشان داد مقدار شگفت‌انگیزی لیتیوم در کانی‌های پیریت در شِیل وجود دارد. این نتیجه غیرمنتظره بود. بهتاچاریا می‌گوید: «من در تلاشم تا بفهمم لیتیوم و پیریت چگونه می‌توانند با هم ارتباط داشته باشند.»

این کشف غافلگیرکننده در جریان یک تحقیق انجام شد؛ تحقیق درباره اینکه آیا محوطه‌های صنعتی قدیمی می‌توانند منبع لیتیوم باشند یا خیر. چنین مکان‌هایی ممکن است حاوی مواد زائد معدنی باشند، یعنی توده‌های فرعی مواد معدنی که پس از استخراج ماده معدنی مورد نظر باقی می‌مانند.

مشخص شد کانی‌های پیریت در شِیل، منبع خوبی از لیتیوم هستند که می‌تواند خبر خوبی برای انقلاب باتری باشد، اما محققان نمی‌خواهند بیش از حد درباره این موضوع هیجان‌زده شوند، چون هنوز نمی‌دانند یافته‌ها مربوط به مکان خاصی است یا خیر، به این معنا که پیریت جاهای دیگر ممکن است به اندازه نمونه‌های آزمایش‌شده‌ی فعلی حاوی لیتیوم نباشد.

شفاف‌سازی در مورد منابع بالقوه‌ی جدید لیتیوم یا «طلای سفید»، خبر مهمی در عصر مدرن است، چون جهان به دنبال تولید باتری برای آینده‌ای سبزتر است. لیتیوم بسیار واکنش‌پذیر است، درنتیجه می‌تواند انرژی الکتریکی را به طور کارآمد ذخیره و آزاد کند، اما در حال حاضر، برای پیشبرد برنامه‌های پایداری به مقدار بیشتری از آن نیاز داریم.

هانا ریچی، دانشمند داده دانشگاه آکسفورد در وبلاگی با عنوان «آیا جهان لیتیوم کافی برای حرکت به سمت وسایل نقلیه الکتریکی را دارد؟» توضیح می‌دهد: «ما در حال حاضر سالانه حدود ۱۰۰۰۰۰ تن [لیتیوم] تولید می‌کنیم. تا سال ۲۰۳۰، آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند ما به ۲.۵ تا ۵ برابر نیاز داریم: ۲۴۰۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰۰ تن.»

به طور خلاصه، به نظر می‌رسد کمیابی آنقدر مشکل نیست، بلکه مشکل اصلی ظرفیت تولید است؛ بنابراین منابع بالقوه جدید پیریت می‌تواند خبر بسیار خوبی باشد. بهتر از این خبر اینست که یافتن طلای سفید از این طریق، حتی می‌تواند سبزترین راه‌حل باشد.

محققان می‌گویند: «در حالی که سنگ‌های اولیه لی (پگماتیت، آب نمک سالار و خاک رس مربوط به آتشفشان) به خوبی شناخته شده‌اند، شناسایی منابع لیتیوم اضافه که بتوان به طور ایمن و اقتصادی از آن‌ها بهره‌برداری کرد، مطلوب است. استفاده از مواد حاصل از عملیات صنعتی قبلی (مانند مواد زائد معدنی یا برش‌های حفاری) به عنوان منبع لیتیوم اضافه جذاب است، چون یا ضایعات جدید کمی تولید می‌کند یا اصلاً ضایعاتی تولید نمی‌کند.»