ورود ترکیه به باشگاه سالمندان

داده‌های منتشرشده از سوی مؤسسه آمار ترکیه (TÜİK) نشان می‌دهد نرخ باروری در این کشور در سال ۲۰۲۴ به ۱.۴۸ کودک به ازای هر زن کاهش یافته و جمعیت سالمندان (۶۵ سال به بالا) به ۱۰.۶ درصد رسیده است. پیش‌بینی‌ها حاکی است که در سال ۲۰۵۰ از هر ۴ شهروند ترکیه، یک نفر بالای ۶۵ سال خواهد بود.

به گزارش عصرترکیه به نقل از آناتولی، ترکیه بر اساس معیارهای سازمان ملل متحد وارد فهرست کشورهایی با «جمعیت بسیار سالمند» شده است. طبق برآوردها، نسبت سالمندان در سال ۲۰۷۵ به ازای هر ۳ نفر یک نفر و در سال ۲۱۰۰ به ازای هر ۱۰ نفر ۴ نفر خواهد بود.

پروفسور دکتر محمد علی اریورت، استاد مؤسسه مطالعات جمعیتی دانشگاه حاجت‌تپه، در مصاحبه‌ای به مناسبت روز جهانی جمعیت اظهار داشت: «در نخستین سرشماری ترکیه در سال ۱۹۲۷، جمعیت کشور ۱۳ میلیون نفر بود و اکنون با عبور از ۸۵ میلیون، جمعیت ترکیه ۶ برابر شده است.»

کاهش چشمگیر نرخ زاد و ولد

اریورت با تأکید بر اینکه تغییرات سریع در نرخ زاد و ولد، ساختار جمعیتی ترکیه را دگرگون کرده، گفت: «در حالی که این تغییر در کشورهای غربی طی بیش از دو قرن رخ داده، در ترکیه ظرف کمتر از ۶۰ سال نرخ باروری از میانگین ۶ فرزند به ۱.۵ کودک کاهش یافته است.»

او افزود عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، شهرنشینی، افزایش تحصیلات و تغییر ارزش‌ها از جمله دلایل کاهش زاد و ولد هستند. در حال حاضر نرخ باروری در شهرهایی مانند استانبول به ۱.۲ و در آنکارا و ازمیر حتی به کمتر از آن رسیده است.

اریورت خاطرنشان کرد اگر روند فعلی ادامه یابد، جمعیت ترکیه در سناریوهای مختلف می‌تواند تا سال ۲۱۰۰ به حدود ۷۰ میلیون یا حتی در بدبینانه‌ترین حالت به ۵۴ میلیون نفر کاهش یابد. همزمان، ساختار سنی جمعیت به‌شدت به سمت سالمندی پیش خواهد رفت.

تغییرات در ساختار خانواده

این استاد دانشگاه با اشاره به تغییرات در ساختار خانواده گفت: «در ترکیه حدود ۲۰ درصد خانوارها تک‌نفره هستند و خانوارهای تک‌والد نیز از ۱۰ درصد عبور کرده‌اند.» او همچنین از افزایش آمار طلاق‌ها خبر داد و گفت: «در برابر هر ۱۰ ازدواج، ۳ طلاق ثبت می‌شود. این الگو از سال ۲۰۲۰ به‌طور پایدار دیده می‌شود.»

اریورت تأکید کرد که میانگین سن ازدواج اول و تولد فرزند نخست در حال افزایش است و نزدیک به نیمی از زایمان‌ها بعد از سن ۳۰ سالگی رخ می‌دهد. به گفته او، الگوی خانواده، ارزش‌ها و نقش‌ها در حال تغییر است و این دگرگونی‌ها می‌توانند منجر به تعارض و بازتعریف نقش‌ها در داخل خانواده شوند.

تلاش دولت برای افزایش نرخ زاد و ولد

اریورت با اشاره به اقدامات دولت برای مقابله با این روند گفت: «برنامه‌هایی مانند اعطای وام ازدواج، تشویق به فرزندآوری بر اساس ترتیب تولد، و افزایش مدت مرخصی زایمان از جمله سیاست‌هایی هستند که در ماه‌های اخیر اجرا یا گسترش یافته‌اند.»

او در پایان تأکید کرد که برای مهار بحران جمعیت، اتخاذ یک رویکرد جامع و فراگیر در سیاست‌گذاری الزامی است.