هشدار به سپرده‌گذاران بانکی: تصمیم جدید بانک مرکزی ترکیه چه تأثیری بر سود سپرده‌ها خواهد داشت؟

بانک مرکزی جمهوری ترکیه (TCMB) قرار است پنجمین نشست کمیته سیاست پولی خود در سال ۲۰۲۵ را روز پنج‌شنبه، ۲۴ ژوئیه برگزار کند و این نشست به‌دلیل احتمال کاهش نرخ بهره، به‌شدت مورد توجه سرمایه‌گذاران، سپرده‌گذاران و متقاضیان وام قرار گرفته است.

به گزارش عصرترکیه به نقل از سی ان ان ترک، در حالی که بانک مرکزی در جلسه قبلی، نرخ بهره را در سطح ۴۶ درصد ثابت نگه داشته بود، اکنون تحلیل‌گران داخلی و بین‌المللی انتظار کاهش ۲.۵ تا ۳.۵ واحد درصدی دارند. این تغییر، تأثیر مستقیم بر نرخ سود سپرده‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و وام‌ها خواهد گذاشت.

این درحالی است که از ۹ ژوئیه، نرخ مالیات کسر شده از سود سپرده‌های کوتاه‌مدت (تا ۶ ماه) و صندوق‌های بازار پول از ۱۵ به ۱۷.۵ درصد افزایش یافت. با این حال، خروج گسترده‌ای از سپرده‌های لیر یا صندوق‌ها مشاهده نشده است.

طبق داده‌های بانک مرکزی، میانگین سود مرکب برای سپرده‌های تا ۳ ماه، در هفته ششم ژوئن به ۵۹.۶۰ درصد رسید که بالاترین سطح در سال جاری بود. اما این نرخ تا ۱۱ ژوئیه به ۵۷.۰۳ درصد کاهش یافته است؛ یعنی طی حدود ۶ هفته، بازده سپرده‌ها حدود ۲.۵۷ واحد درصد افت کرده است.در حالی که برخی بانک‌ها برای جذب مشتری جدید سودهایی تا ۴۹ یا ۵۰ درصد ارائه می‌دهند، اما برای تمدید سپرده، سود پیشنهادی به ۴۴ تا ۴۶ درصد کاهش می‌یابد.

در صورت کاهش ۲ واحد درصدی، نرخ بهره سیاستی به ۴۴ درصد خواهد رسید. اگر کاهش به ۳.۵ درصد برسد، نرخ به ۴۲.۵ درصد، یعنی سطح پیش از ۱۷ آوریل بازخواهد گشت و این کاهش، به‌صورت تدریجی باعث افت نرخ سود سپرده‌ها و وام‌ها می‌شود.

در صورت کاهش نرخ، سود صندوق‌های بازار پول نیز ممکن است از ۰.۱۳ درصد به حدود ۰.۱۱ درصد در روز کاهش یابد. بر اساس محاسبات، برای سپرده ۱۰۰ هزار لیری، کاهش نرخ بهره از ۴۶ به ۴۲ درصد باعث کاهش حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ لیره‌ای سود خالص خواهد شد.

کاهش تورم در ماه‌های مه (۱.۵۳٪) و ژوئن (۱.۳۷٪) باعث کاهش انتظارات تورمی شده است. تورم سالانه به حدود ۳۵ درصد رسیده و اگر تا پایان سال به سطح پیش‌بینی‌شده ۲۹ درصد برسد و بانک مرکزی نرخ بهره را در چهار نشست آینده هر بار ۲.۵ واحد کاهش دهد، نرخ نهایی به ۳۶ درصد خواهد رسید.

در این صورت، بازده واقعی (تفاوت نرخ بهره و تورم) پس از کسر مالیات، تنها ۰.۷ درصد خواهد بود که این موضوع ممکن است سپرده‌گذاران را به بررسی مجدد استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود وادارد.

هرچند کاهش نرخ بهره بر سود سپرده‌ها اثرگذار خواهد بود، اما به‌دلیل نبود گزینه‌های کم‌ریسک با بازده مشابه، انتظار نمی‌رود سپرده‌گذاران به‌سرعت از بانک‌ها خارج شوند. سرمایه‌گذاران ممکن است به‌جای خروج، با انتخاب سررسیدهای بلندتر، بازده خود را تثبیت کنند.

همچنین با ادامه کاهش نرخ بهره، بازار سرمایه، طلا و ارز می‌تواند دوباره مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد؛ به‌ویژه در شرایطی که ریسک‌های ژئوپلیتیکی نیز همچنان پابرجاست.