نکات مهم سرویس و نگهداری خودروهای برقی
در مقاله پیش رو به مهم‌ترین نکات سرویس و نگهداری خودروهای برقی اشاره می‌کنیم.
در سال‌های اخیر تأکید زیادی روی فراگیری خودروهای برقی وجود دارد. کاهش آلایندگی ناشی از تردد خودروهای درون‌سوز و همچنین مقابله با گرمایش جهانی جزو مهم‌ترین دلایل دولت‌ها و سیاستمداران برای استفاده از این نوع خودروها هستند هرچند خود خودروهای برقی نیز مزیت‌هایی همچون هزینه‌های سرویس و نگهداری کوتاه‌تر در درازمدت دارند. در کشور ما نیز شاهد توجه مسئولان به قضیه خودروهای برقی هستیم هرچند فعلاً تا فراگیر شدن این خودروها و توسعه زیرساخت‌های شارژ آن‌ها راه درازی باقی مانده است.
به گزارش پدال، زمانی که شما یک خودروی بنزینی سنتی می‌خرید هزینه‌های متنوعی را متقبل می‌شوید که شامل مواردی همچون سوخت‌گیری، تعویض روغن، تعویض تسمه تایم و… است اما درباره خودروهای برقی اوضاع فرق می‌کند چراکه خبری از موتور و گیربکس سنتی نیست و بنابراین خریدار از بابت تعویض روغن و مشکلات گیربکس نگرانی‌ای ندارد. بسیاری از خودروسازان و نمایندگی‌های فروش روی این موارد تأکید زیادی دارند و هزینه‌های سرویس و نگهداری خودروهای برقی را بسیار پایین‌تر از خودروهای بنزینی می‌دانند. در ظاهر همه‌چیز بسیار خوب به نظر می‌رسد اما باید به یاد داشته باشید که خودروی برقی هنوز هم یک وسیله نقلیه است و باید به آن اهمیت دارد تا دوام بیشتری داشته باشد. نکته جالب اینکه وقتی خریداران به سرویس و نگهداری خودرو فکر می‌کنند، عمده تمرکز خود را روی بررسی‌های روتین یا سرویس‌های دو بار در سال می‌گذارند اما واقعیت این است که باید هر روز به خودروی خود اهمیت دهید. از آنجایی که خودروهای برقی در کشور ما پدیده‌ای جدید محسوب می‌شوند بنابراین ما می‌خواهیم مهم‌ترین نکات سرویس و نگهداری آن‌ها را ذکر کنیم.
نکات مهم سرویس و نگهداری خودروهای برقی
مراقبت از باتری
سیستم ترمز
سرویس و نگهداری لاستیک
بررسی سیستم تعلیق و متعلقات
بررسی سیستم خنک‌کننده
تعویض فیلتر هوای کابین
به‌روزرسانی نرم‌افزاری منظم
تمیز نگه داشتن بدنه و کابین
نکات مهم سرویس و نگهداری خودروهای برقی
مراقبت از باتری
خودروی برقی بجای موتور سنتی دارای باتری است. همانند همه باتری‌ها، سیکل باتری خودروی برقی هم در ۱۰۰ درصد شروع می‌شود اما با گذشت زمان از طول عمر آن کاسته خواهد شد که از این فرایند به عنوان تخریب باتری نام برده می‌شود. عادات شارژ مالکان تأثیر زیادی روی سلامت باتری خواهد داشت. سه سطح از شارژ وجود دارد که هریک تأثیر متفاوتی روی سلامت باتری می‌گذارد. شارژ سطح ۱ کندترین حالت شارژ است درحالی‌که شارژ سطح ۲ حدود ۵ برابر سریع‌تر بوده و در سطح ۳ نیز باتری در حدود ۳۰ دقیقه به شارژ ۸۰ درصد می‌رسد که قوی‌ترین حالت شارژ خواهد بود.
اگرچه شارژ سطح ۳ سریع‌ترین روش شارژ است اما معمولاً بیشترین آسیب را به سلامت باتری وارد می‌کند زیرا به تدریج ظرفیت آن را کاهش داده و در نهایت توان پیمایش خودرو کمتر می‌شود؛ بنابراین شما تنها زمانی باید از شارژ سطح ۳ استفاده کنید که راهی سفرهای طولانی هستید تا راه دیگری ندارید. برای شارژ روزمره باید از سطوح ۱ و ۲ استفاده نمایید. اگر می‌خواهید خودروی خود را مدت طولانی نگه دارید شارژ باتری را بین ۲۵ تا ۷۵ درصد حفظ کنید تا سلامت آن تضمین شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه حتماً دفترچه راهنمای خودرو را مطالعه نمایید. علاوه بر این باید در جایگاهی باتری را شارژ کنید که با خودروی شما متناسب است. نکته دیگر به دمای هوا مربوط می‌شود. باتری در هوای سرد کندتر شارژ شده و سریع‌تر تخلیه می‌شود. برای مدیریت این موضوع برخی خودروهای برقی دارای ویژگی خاصی هستند که دمای باتری را قبل از شارژ تنظیم می‌کند.
سیستم ترمز
زمانی که یک خودروی برقی را خریداری می‌کنید یکی از اولین نکاتی که جلب‌توجه می‌کند سرعت بالا و آرامش و سکوت خودروست. نکته دیگر به سیستم ترمز احیا شونده مربوط می‌شود. در خودروی بنزینی فشردن پدال ترمز باعث اصطکاک بین لنت‌ها و دیسک‌ها شده و انرژی جنبشی به گرما تبدیل می‌شود که این گرما هدر خواهد رفت؛ اما ترمز احیا شونده به خودروی برقی اجازه می‌دهد بخشی از انرژی جنبشی مورد استفاده در زمان ترمز گرفتن را به انرژی الکتریکی تبدیل کند. خودرو این انرژی را در باتری ذخیره می‌کند و بنابراین هر بار که ترمز می‌کنید در واقع باتری کمی شارژ می‌شود. هر بار که پای خود را از روی پدال گاز بردارید این موضوع را حس خواهید کرد چراکه سرعت خودرو کم می‌شود. البته زمانی که شروع به استفاده از ترمز احیا شونده برای کاهش سرعت کنید خیلی به ترمز فیزیکی احتیاج نخواهید داشت. با گذشت زمان، نبود اصطکاک بین قطعات سیستم ترمز می‌تواند باعث خوردگی دیسک‌ها شود و در موارد شدید مجبور به تعویض دیسک‌ها خواهید بود. البته با مراجعه به مکانیک و روان کاری قطعات سیستم ترمز می‌توان از این پدیده جلوگیری کرد.
سرویس و نگهداری لاستیک
خودروهای برقی گشتاور آنی دارند به این معنی که همه گشتاور تولیدی از همان لحظه فشار پدال گاز در اختیار راننده است. این قدرت بالا به همراه وزن بیشتر خودروهای برقی باعث فشار بیشتر روی لاستیک‌ها می‌شود. برای مقایسه باید دانست متوسط وزن یک خودروی برقی می‌تواند ۴۰ درصد بیشتر از خودروی بنزینی هم‌رده باشد. واضح است که این موارد استهلاک بیشتر لاستیک‌ها را در بر خواهد داشت؛ اما چگونه می‌توان از ساییده شدن سریع‌تر لاستیک‌ها جلوگیری کرد؟ همه‌چیز با استایل رانندگی شما شروع می‌شود چراکه رانندگی خشن و هیجانی باعث فرسودگی سریع‌تر لاستیک‌ها شده درحالی‌که رانندگی نرمال و عادی طول عمر آن‌ها را بیشتر خواهد کرد. البته صرف‌نظر از دقت راننده، لاستیک‌ها در نهایت فرسوده خواهند شد و بنابراین در زمان خرید لاستیک جدید باید مدل مناسب را انتخاب کرد. لاستیک‌های طراحی شده برای خودروهای برقی دارای الگوی آج ویژه‌ای هستند و مقاومت چرخشی کمتری دارند. یکی از نکات مهم به بررسی فشار باد لاستیک مربوط می‌شود چراکه تنظیم نادرست باد لاستیک‌ها باعث تأثیر منفی روی توان پیمایش خودروی برقی خواهد شد. همچنین جابجایی لاستیک‌ها بر اساس توصیه خودروساز را نیز فراموش نکنید.
بررسی سیستم تعلیق و متعلقات
وزن بسیار زیاد باتری این خودروها به معنی فشار بیشتر روی سیستم تعلیق است. همین موضوع می‌تواند منجر به استهلاک سریع‌تر قطعات سیستم تعلیق خودروهای برقی شده و در صورت بی‌توجهی مالک مشکلات زیادی را ایجاد کند. یکی از این مشکلات ساییدگی نابرابر لاستیک‌هاست که برای خودروی برقی کاملاً دردسرساز خواهد بود. زمانی که لاستیک‌ها با مشکل مواجه شوند مقاومت چرخشی آن‌ها افزایش یافته و توان پیمایش خودرو کمتر خواهد شد؛ بنابراین حتماً سیستم تعلیق خودروی خود را بررسی نمایید و اگر با مشکلاتی همچون کشیده شدن فرمان یا لرزش‌های عجیب مواجه شدید به یک مکانیک مراجعه نمایید. از طرف دیگر بهتر است در مسیرهای هموار رانندگی کرده و از دست‌اندازها دوری کنید. همچنین رانندگی با صندوق‌عقب پر و حضور تمامی سرنشینان استهلاک سیستم تعلیق را افزایش می‌دهد.
بررسی سیستم خنک‌کننده
باتری‌های بزرگ خودروهای برقی نیازمند مدیریت گرمایی دقیقی هستند تا وظیفه خود را به خوبی انجام دهند. برخلاف خودروهای بنزینی که عمده‌ترین تمرکزش روی خنک کاری موتور است، خودروی برقی باید دمای چندین قطعه مهم از جمله موتور و اینورتر و همچنین باتری را مدیریت کند. تمامی این قطعات باید در محدوده دمایی مطلوبی قرار داشته باشند؛ اما چگونه این سیستم را بررسی نماییم؟ درست همانند خودروی بنزینی، شما باید مایع خنک‌کننده خودروی برقی را بر اساس دستورالعمل سازنده بررسی و تعویض نمایید. از آنجایی که اکثر سیستم‌های خنک‌کننده خودروهای برقی آب بندی شده‌اند بنابراین باید راهی نمایندگی مجاز شوید تا آن‌ها این کار را انجام دهند. با اینکه مالک نیازی به نگرانی درباره بنزین، روغن فرمان هیدرولیک، روغن‌موتور و… ندارد اما همچنان در خودروی برقی باید مواردی همچون مایع خنک‌کننده و روغن ترمز را بررسی نماید.
تعویض فیلتر هوای کابین
یکی دیگر از نکات مهم سرویس و نگهداری خودروهای برقی به فیلتر هوای کابین مربوط می‌شود که تفاوت چندانی با فیلتر هوای خودروی بنزینی ندارد. این فیلتر مانع ورود ذرات آلاینده، آلرژن ها و… به کابین خودرو می‌شود. با گذشت زمان فیلتر هوای کابین گرفته شده و نیازمند تعویض است. خرابی این فیلتر روی راندمان و کارایی سیستم تهویه مطبوع تأثیر خواهد داشت. زمانی که نشانه‌هایی همچون صدای غیرعادی و یا کاهش کارایی بخاری و کولر را مشاهده کردید باید فیلتر هوای کابین را تعویض نمایید. البته بسیاری از خودروسازان توصیه می‌کنند این فیلتر را با کارکرد مشخص تعویض نمایید.
به‌روزرسانی نرم‌افزاری منظم
یکی از جنبه‌های جالب انتخاب خودروهای برقی به‌روزرسانی از راه دور آن‌هاست. خودروسازان با این کار ویژگی‌های جدیدی به خودروها می‌افزایند تا تجربه رانندگی با آن‌ها را بهبود بخشیده و راندمان خودرو را نیز بالا ببرند. معمولاً با یک پیام، راننده آگاه خواهد شد و هر زمان که خواست به‌روزرسانی را نصب خواهد کرد. البته برخی از به‌روزرسانی‌ها باید در مرکز سرویس خودروساز انجام بگیرند چراکه پیچیده و نیازمند تجهیزات خاص هستند. درصورتی‌که مالک خودرو این برنامه‌ها را نادیده بگیرد امکان باطل شدن گارانتی و از کار افتادن برخی سیستم‌ها وجود خواهد داشت.
تمیز نگه داشتن بدنه و کابین
زمانی که به سرویس و نگهداری خودروهای برقی فکر می‌کنید، تمرکز روی موارد مهمی همچون باتری، نرم‌افزار و توان پیمایش کار راحتی خواهد بود اما تمیز نگه داشتن خودرو نیز اهمیت زیادی دارد. اگر نزدیک دریا زندگی می‌کنید یا در فصل زمستان شاهد نمک‌پاشی متعدد جاده‌ها هستید باید خودرو را به‌طور منظم بشویید. نمک باعث خوردگی و زنگ‌زدگی بدنه خواهد شد. البته در زمان شستن خودروی برقی باید قوانین ساده‌ای را رعایت کنید. برای مثال نباید در زمان شارژ خودرو را شست و از ورود آب به درگاه شارژ جلوگیری کرد.
